Desinformatie in Kaart
Effectief navigeren door het genetwerkte informatielandschap
ProjectIn dit project onderzoeken we wat burgers nodig hebben om hun medianetwerk te begrijpen en te navigeren. Dit, zodat ze leren hoe zij kunnen handelen om desinformatie tegen te gaan. Door burgers meer kennis en concrete tools te bieden om met problematische informatie (zoals desinformatie) om te gaan en betrouwbare informatie te herkennen, willen we de weerbaarheid van burgers in de digitale samenleving te vergroten. Hierbij onderscheiden we verschillende groepen burgers die verschillende mediadiëten hebben, om recht te doen aan het verschil in uitdagingen die zij hebben.
Het project “Desinformatie in Kaart” ontwikkelt een alternatieve benadering van mediawijsheid die specifiek gericht is op kwesties rond online-informatiekwaliteit en desinformatie in het huidige digitale informatielandschap. Het project biedt op basis van onderzoek aanbevelingen voor tools en praktijken die burgers helpen bij het navigeren. Hiervoor verzamelt het team wetenschappelijke inzichten uit journalistiek en communicatie in praktische oplossingen die mede-ontwikkeld worden door partners in de journalistieke en mediawijsheid-praktijk, in samenwerking met verschillende groepen eindgebruikers (burgers). Met deze kernelementen sluiten we aan bij de doelstelling van het SIDN fonds “Empowerment van de gebruiker”.
De te ontwikkelen tools zijn gericht op het vergroten van het bewustzijn “over de werking van het internet, inzet van data en de kansen en risico’s die dit met zich meebrengt”, met name in relatie tot de maatschappelijke en individuele gevolgen van des- en misinformatie. Het project innoveert door bij te dragen aan een breder begrip van mediawijsheid dat de context en infrastructuur van de digitale samenleving in ogenschouw neemt. Alhoewel mediawijsheid vaak wordt gereduceerd tot het begrip van burgers om problematische informatie te herkennen, betrekt dit onderzoek mediagebruikers actief bij het vaststellen van hun behoeften om hun mediaomgeving te navigeren.
Team
Het onderzoeksteam brengt verschillende disciplines en expertise samen.
- Methoden van het Digital Methods Initiative (UvA, Richard Rogers, adviserende rol) en Visual Methodologies Collective (HvA, Lector Sabine Niederer en onderzoeker Marloes Geboers)
- De interactieve sessies met verschillende groepen burgers wordt opgezet en uitgevoerd door het lectoraat Creative Media for Social Change (Lector Tamara Witschge en onderzoeker Maurice Dharampal), samen met de Amsterdam School of Communication Research (UvA, Michael Hameleers, adviserende rol). Beide groepen hebben ruime kennis en ervaring met het onderzoeken van doelgroepen.
- Studenten Communication and Multimedia Design en Digital Design. De studenten zullen begeleid worden door het lectoraat, en docenten en ontwerpers uit de opleiding.
- Beeld en Geluid en de KB, Nationale Bibliotheek zijn beide actief in het Nederlandse landschap om burgers meer vaardigheden en kennis te bieden en desinformatie tegen te gaan (zoals ook via de initiatieven Mediawijzer, BENEDMO en het programma rond digitaal burgerschap).
- VersPers Uitgeverij: organisatie voor het faciliteren en vernieuwen van onderzoeksjournalistiek en zal de inzichten breed delen.
- ACED: een platform dat zich richt op vernieuwende informatieformats o.a. door journalistiek en design bijeen te brengen, expertise die zij inzetten in de ontwikkeling van innovatieve formats voor de te testen tools.
