Amsterdam Sorteermachine

Het aantal nieuwe inwoners dat zich jaarlijks in Amsterdam vestigt is sinds het eindigen van de vorige economische crisis in 2015 enorm toegenomen. Het aantal vestigers uit het buitenland is bijna verdubbeld. Echter, het aantal mensen dat de stad weer binnen enkele jaren verlaat is bijna net zo groot. De centrale vraag in dit onderzoek: Hoe werkt dat sorteerproces, hoe functioneert de Sorteermachine Amsterdam?

“Should I stay or should I go. Wat voor kans heb je om in Amsterdam te kunnen blijven? Deze studie is relevant om antwoord te geven op deze vraag. Beleidsmakers kunnen daarmee ontwikkelingen in de stad bijsturen en inspelen op de vragen van nieuwkomers”, zegt Jaap Draaisma, gastonderzoeker van het lectoraat Grootstedelijke Vraagstukken.

Onzekere baan als flitsbezorger

De economie van Amsterdam draait op volle toeren, ondanks een grote terugval in de horeca, toerisme en de cultuursector vanwege corona. De techindustrie van Amsterdam is zeer succesvol: na Booking.com zijn ook bedrijven als Adyen, Molly, Binck en WeTransfer wereldspelers geworden. Door de Brexit is een groot aantal bedrijven naar Amsterdam gekomen. Sinds 2021 is Amsterdam de stad met de grootste beurshandel van Europa. Dit alles zorgt voor een enorme banengroei die voor een deel ingevuld wordt door buitenlandse werknemers, zowel van binnen als van buiten de EU. Voor een flink deel zijn dit goed betaalde banen.

Hand in hand daarmee gaat de groei van de zakelijke- en persoonlijke dienstverlening; van distributiebedrijven tot flitsbezorging, van advocatenkantoren tot huishoudelijke hulp. Dit betreft niet alleen goed betaalde banen maar ook heel veel onzeker, tijdelijk, slecht betaald werk. Welke veranderingen in de economie, de arbeidscontracten en arbeidsverhoudingen kunnen ervoor zorgen dat het sorteerproces op de arbeidsmarkt sociaal rechtvaardiger wordt?

Woningmarkt op slot

Welke veranderingen in huurcontracten en op de woningmarkt zijn er nodig om het sorteerproces op het gebied van het wonen sociaal rechtvaardiger te maken. De woningmarkt van Amsterdam is grotendeels dichtgeslibd. Toch vestigen zich jaarlijks tienduizenden nieuwe bewoners in Amsterdam. Hoe kan dit? Wat voor rol speelt de opkomst van tijdelijke huurcontracten, de instroom van rijke buitenlanders en bijvoorbeeld de radicale liberalisering van de woningmarkt hierin?

Losse relaties in de stad

Wat gebeurt er met het sociale leven in Amsterdam wanneer de meeste mensen slechts kort in de stad kunnen blijven en de lokale jeugd ook de stad moet verlaten? Wat betekent dit voor de sociale contacten, de relaties die men aangaat - zowel losjes als intiem - het opbouwen van een sociaal netwerk, het thuisvoelen in de stad?

Als onderdeel van dit onderzoek is de documentaire Amsterdam van Emancipatiemachine tot Sorteermachine gemaakt:

De onderzoeksvraag

Met dit project willen we de stad aantrekkelijk en bereikbaar maken voor nieuwkomers en jongeren die hier willen blijven. De Amsterdamse jeugd kan vaak geen huis vinden in de hoofdstad, omdat dit te duur is.

De aanpak

Het onderzoek zal bestaan uit verschillende componenten: de analyse van demografische cijfers, interviews en enquêtes. Daarnaast worden data over de woningmarkt en economie bestudeerd over de ontwikkeling op de woningmarkt en economie.

Uitkomsten:

• Een aantal voorstellen voor regulering woningmarkt/ woningtoewijzing en beleid met betrekking tot nieuwe bedrijfsvestigingen.
• Aantal voorstellen voor bedrijven met betrekking tot de werving en vasthouden van personeel
• Meer mogelijkheden om in de stad te blijven en daardoor meer betrokkenheid, worteling, quality of life. Minder internationale dynamiek, meer Amsterdamse dynamiek

Dit project wordt mede gefinancierd door de Gemeente Amsterdam in het kader van het programma Cities for Change

Betrokken lectoraten

• Lectoraat Grootstedelijke Vraagstukken
• Lectoraat Stedelijk Sociaal Werk

Partners:

• Gemeente Amsterdam Onderzoek, Informatie en Statistiek (OIS)
• UvA Center of Urban Studies – Fenna Pinkster
• Magazine AmsterdamAlternative
• Wouter Pocornie Bijlm3r – 26H
• Patrice Riemens