Kenniscentrum Onderwijs en Opvoeding

Tune In - Een vliegende start op het HBO

Eerstegeneratiestudenten sneller hun weg laten vinden in het hbo

Project

Om de transitie naar het hbo te versoepelen helpt het een startende hbo-student als hij een beeld heeft van wat er nodig is om de rol van hbo-student succesvol te bekleden. Eerder onderzoek toont aan dat er verschillen bestaan in de mate waarin studenten met verschillende achtergronden vat krijgen op de rol van hbo-student, welke rol het hbo verwacht en wat ervoor nodig is om die rol naar behoren te vervullen. Een obstakel bij de start in het hbo voor eerstegeneratiestudenten ligt in de onbekendheid met de spelregels en sociale codes op het hbo. Deze studenten hebben meer moeite om de mores van het hbo en de soms informele en impliciete verwachtingen te doorgronden. Kan een zomerbrugprogramma deze studenten helpen door ze kennis te laten maken met de rol van de hbo-student?

DOEL VAN DIT PROJECT

Het organiseren van een zomerbrugprogramma

Voor eerstegeneratiestudenten, ofwel studenten waarvan de ouders niet hebben gestudeerd aan het hbo of aan de universiteit, zijn de cultuur en codes van het hoger onderwijs soms ongrijpbaar. Het gaat dan vooral om de ongeschreven regels: ‘Wat wordt er precies van hen verwacht?’, ‘Welke dingen moet je kunnen?’, en ‘Hoe wordt er met elkaar gecommuniceerd?’. Dit soort kwesties zorgen wel eens voor obstakels in het studieproces en een kans op uitval.

Het doel van dit project is om een zomerbrugprogramma te ontwikkelen dat bouwt op de resultaten uit een eerder Urban Education project. In het zomerbrugprogramma maken eerstegeneratiestudenten kennis met de ins en outs van het hbo, zodat ze helemaal klaar zijn voor het eerste jaar. Ze leren meer over de verwachtingen die het hbo van studenten heeft, en krijgen tips van ervaringsdeskundigen en docenten om om te gaan met mogelijke obstakels in hun eerste studiejaar .

Jongeren die als eerste in de familie gaan studeren weten de HvA te vinden. Een initiatief als Tune In speelt daar op in, en dat is essentieel om de band met de stad te versterken.

- Locoburgemeester Sharon Dijksma tijdens de opening van het hogeschooljaar 2019/20

VIDEO

In dit filmpje legt initiatiefnemer en onderzoeker Fiona Veraa uit wat de gedachte is achter het zomerbrugprogramma HvA Tune In.

Accepteer de marketingcookies om deze video te zien

RESULTAAT VAN DIT PROJECT

HvA Tune In

Het eerste concrete resultaat van dit project is een zomerbrugprogramma genaamd HvA Tune In, dat in de zomer van 2019 voor eerstegeneratiestudenten georganiseerd wordt. Tijdens dit driedaagse event kunnen studenten kennis maken met het hbo en thuis raken op het hbo door deel te nemen aan allerlei sessies en workshops. Denk bijvoorbeeld aan een workshop over het benutten van informatie- en hulpbronnen, of een workshop goalsetting, gericht op het versterken van zelfregulatie. Door middel van peer coaching en verschillende activiteiten zoals een escaperoom werken studenten aan vaardigheden die hbo-studenten nodig hebben, zoals zelfreflectie, samenwerken, kritisch denken en problemen oplossen.

Het programma van HvA Tune In is gebaseerd op de kennis uit het voorgaande onderzoek, praktijkervaring, en wetenschappelijk bewezen principes. Maar het event is ook opgezet als een interventie om onderzoek naar te kunnen doen. Via metingen onder de studenten voor het programma, aan het eind ervan en tijdens een terugkomdag twee maanden later, zal onderzocht worden of de studenten meer ‘academic capital’ hebben ontwikkeld. Academic capital omvat de kennis, vaardigheden en contacten die je helpen om je weg te vinden in het hoger onderwijs: weet je waar je moet zijn? Heb je een netwerk en gebruik je het goed? Kom je over barrières heen? Dat zit dus zowel in het aanwakkeren van het zelfvertrouwen en de kennis van de student zelf, als weten waar je hulp kunt krijgen.

Als het zomerbrugprogramma goed getest en geoptimaliseerd is, zou daarna een cohortstudie gedaan kunnen worden om te toetsen of het programma studenten helpt om succesvoller te studeren.

Academisch kapitaal voor studenten

Tune In helpt studenten om meer zogeheten ‘academisch kapitaal’ te verwerven. Dit betreft onder meer de kennis van de manier van werken in het hoger onderwijs, en de mogelijkheid om hulpbronnen te identificeren en benutten ten bate van de eigen schoolloopbaan.

Alle deelnemende studenten vulden voorafgaand aan en na afloop van Tune In een vragenlijst in. Daarnaast zijn zij door middel van focusgroepen geïnterviewd over hun ervaringen bij de terugkomdag in oktober. Alle studenten waren heel positief over het programma. Studenten noemen daarbij ook de inspirerende ervaringsverhalen en storytelling van de studentcoaches, alumni, ouderejaars studenten en andere rolmodellen binnen de HvA en daarbuiten. Zij geven aan dat hun deelname aan Tune In maakte dat zij zich makkelijk thuisvoelen op de HvA, dat ze beter begrijpen wat er van studenten wordt verwacht op het hbo en dat ze dankzij Tune In beter zicht hebben op de meest geschikte aanpak van hun studie. Ze ervaren daardoor dat ze echt een streepje voor hebben:

Ik ervaar wel echt dat ik een voorsprong heb nu, een streepje voor ofzo door Tune In. Ik heb klasgenoten ook wel veel kunnen vertellen eigenlijk. Dan dacht ik: dat hebben wij allemaal geleerd bij Tune In.

De voor- en nameting laten zien dat een meerderheid van de deelnemende studenten een toename ervaart in academisch kapitaal als gevolg van deelname aan HvA Tune In. Ze hebben meer kennis gekregen van het hbo en de beschikbare hulpbronnen en ze weten beter hoe zij die hulpbronnen kunnen benutten. Studenten geven aan zich met name bewust te zijn geworden van het belang om zelf initiatief te nemen en ergens op af te stappen. En het bleef niet bij kennis: meerdere studenten vertelden op de terugkomdag in oktober hoe zij die inmiddels ook in de praktijk hadden gebracht.

Het Kenniscentrum van de Faculteit Onderwijs en Opvoeding organiseerde de Onder Soep Lezing 'Ingetuned?' door Fiona Veraa op 12 december 2019

Tune In werd als poster gepresenteerd op de OnderwijsResearch Dagen (ORD) 2019. Download de poster.

Op 2 oktober 2019 gaf Fiona Veraa de TEDx Talk ‘Tuning in to support first-generation students thrive in higher education’. Bekijk de TEDx video (YouTube)

Accepteer de marketingcookies om deze video te zien

Met spanning, blijdschap en een hoop enthousiasme hebben 70 nieuwe HvA-studenten deelgenomen aan de pilot Tune In. Deze groep eerstegeneratiestudenten kreeg op 19, 20 en 21 augustus een zogeheten snelcursus hbo om kennis te maken met de HvA en het studentenleven. Het driedaagse programma van Studentenzaken en het lectoraat Kansrijke Schoolloopbanen is bedoeld om deze studenten, waarvan de ouders of verzorgers niet hebben gestudeerd in het hoger onderwijs, te helpen aan een goede studiestart. Met peer-to-peerbegeleiding, trainingen en workshops was er bij de HvA-locatie de Amstelcampus genoeg te beleven.

Wie zijn bij dit project betrokken?

Het onderzoeksproject is een initiatief van Fiona Veraa van het lectoraat Kansrijke Schoolloopbanen in een Diverse Stad. Het lectoraat organiseert HvA Tune In in samenwerking met de afdeling Dienst Studentenzaken van de Hogeschool van Amsterdam..

Deelnemende faculteiten

Faculteit Maatschappij en Recht, Faculteit Onderwijs en Opvoeding, Dienst Studentenzaken

Gepubliceerd door  Urban Education 30 maart 2023

Project Info

Tune In
Startdatum 01 feb 2019
Einddatum 31 dec 2019

Contact

Fiona Veraa
Bas Agricola

Locatie

Kohnstammhuis (KSH) | Amstelcampus

Wibautstraat 2-4

1091 GM Amsterdam

020 599 5555