Kenniscentrum Techniek

Repurpose - van Waardeloos naar Waardevol

Project

In 2050 wil Nederland volledig circulair zijn. Een van de manieren om dit te bereiken is door de inzet van repurpose: een strategie waarbij afgedankte producten, onderdelen of materialen worden gebruikt voor een nieuw product met een andere functie. De hierbij gebruikte reststromen hebben een eigen gebruiksgeschiedenis, functionaliteit en vorm, en de beschikbaarheid, kwaliteit en kwantiteit ervan varieert. Dat vraagt om een andere benadering van het ontwerpproces. Om bedrijven hierbij te helpen, heeft de Hogeschool van Amsterdam (HvA) in het project Repurpose – van Waardeloos naar Waardevol tools ontwikkeld voor het ontwerpen met reststromen.

Workshop gegevens tijdens het DRIVE-festival van de Dutch Design Week

Het project Repurpose – van Waardeloos naar Waardevol is tot stand gekomen met een KIEM GoCI-subsidie van Regieorgaan SIA. Het is een vervolg op het eerder door het HvA uitgevoerde onderzoek Repurpose Driven Design and Manufacturing. Hieruit bleek dat er nog geen methoden bestaan die het ontwerpen met reststromen ondersteunen, terwijl hier wel behoefte aan is bij bedrijven en ontwerpers.

Hiaten in ontwerpproces

De eerste stap was het inventariseren van bestaande tools en methodes die mogelijk bruikbaar zijn voor het ontwerpen met reststromen. Door dit aan de hand van een faseringsschema in kaart te brengen, bleek al snel waar in het ontwerpproces de hiaten zaten. Deze hiaten zijn tijdens een werksessie besproken met de projectpartners. Dit heeft geleid tot input voor vier nieuwe, nog te ontwikkelen tools.

Vier tools: oriëntatietool, motivatieopdracht, materiaalverkenning en Thinkertool

Is een reststroom geschikt om toe te passen in een nieuw product met een andere functie? Die vraag is essentieel bij repurpose. Om hem te beantwoorden, hebben de onderzoekers eerst een oriëntatietool ontwikkeld, waarmee aspecten als continuïteit, hoeveelheid, locatie en diverse kosten in kaart kunnen worden gebracht. Daarnaast is een methode ontwikkeld om de motivatie van een eventuele opdrachtgever te identificeren. Hiermee kan worden geconcludeerd of repurpose zinvol of kansrijk is.

Als bovengenoemde tools laten zien dat een reststroom geschikt is voor repurpose, kan een ontwerper aan de slag met het materiaal. Dit gebeurt aan de hand van een derde tool: een materiaalverkenning. Hierin worden de specifieke eigenschappen en kenmerken van het materiaal in kaart gebracht. Vervolgens kan de ontwerper experimenteren met het materiaal aan de hand van de zogenoemde Thinkertool. Hiermee kunnen de verschillende experimenten overzichtelijk op een rijtje worden gezet.

De tools zijn hieronder te downloaden. De bijbehorende handleiding is vanaf eind februari verkrijgbaar. Wil je de handleiding nu al ontvangen? Neem dan contact op met Jeroen van Vorsselen.

Resultaten en partners

In het project zijn bovengenoemde vier tools ontwikkeld, die overzichtelijk samen zijn gebracht in het faseringsschema. De tools zijn ontwikkeld in samenwerking met de projectpartners Tolhuijs Design en VerdraaidGoed. In een aantal werksessies en workshops met diverse stakeholders zijn deze besproken, getest en verder verbeterd. Daarnaast wordt nog gewerkt aan een publiek toegankelijke applicatie, waarmee de vier tools zowel analoog als digitaal toegepast kunnen worden. Verder is een deel van de tools verwerkt in een lespakket over repurpose voor middelbare scholieren.

Onderwijs

Voor het project Repurpose – van Waardeloos naar waardevol is nauw samengewerkt met het onderwijs binnen de HvA. Zo hebben vierdejaarsstudenten van de opleiding Industrial Design Engineering deelgenomen aan de worskhops. De bevindingen hieruit hebben ze, waar relevant, toegepast in hun afstudeerproject. Daarnaast worden de resultaten uit het onderzoek de komende jaren gebruikt in het onderwijs van de opleiding Product Ontwerpen.

Lectoraat Circulair Ontwerpen en Ondernemen

Het project valt onder het HvA-lectoraat Circulair Ontwerpen en Ondernemen. Dit lectoraat onderzoekt nieuwe manieren van ontwerpen, produceren en ondernemen, zodat stedelijke reststromen kunnen worden omgezet in waardevolle toepassingen. Zo draagt zij bij aan de transitie naar een circulaire economie.

Bekijk hier de eindpublicatie van het eerder door het HvA uitgevoerde onderzoek Repurpose Driven Design and Manufacturing

Gepubliceerd door  Kenniscentrum Techniek 22 januari 2024

Project Info

Startdatum 01 okt 2021
Einddatum 31 dec 2023

Contact

Annelies de Leede