Kenniscentrum Maatschappij en Recht

Jongerenwerk kan druk op jeugdzorg verlichten

28 jun 2021 10:00 | Faculteit Maatschappij en Recht

Als jongeren met specialistische jeugdzorg óók aanhaken bij het jongerenwerk in hun buurt, kan dat een positief effect hebben op hun ontwikkeling en de druk op jeugdzorg verlichten. Dit laat recent onderzoek zien van het lectoraat Youth Spot van de Hogeschool van Amsterdam. Het onderzoek werd in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en Sociaal Werk Nederland in zeven gemeenten uitgevoerd.

Het gaat om een verkennend onderzoek naar wat jongerenwerk betekent voor de persoonlijke ontwikkeling, het herstel en de versterking van maatschappelijke participatie van jongeren (16-23 jaar) die specialistische jeugdzorg ontvangen. Specialistische jeugdzorg is bijvoorbeeld verslavingszorg, jeugdreclassering, jeugd-ggz of intensieve gezinsbehandeling. Onderzoekers van Youth Spot (jongerenwerk) hebben hiervoor jongeren, jongerenwerkers en jeugdhulpverleners in zeven gemeenten gesproken.

Brug naar professionals uit de jeugdzorg

Jolanda Sonneveld, senior onderzoeker bij het lectoraat Youth Spot: “Dit onderzoek laat zien dat het jongerenwerk op verschillende manieren van betekenis is voor jongeren in jeugdzorgtrajecten. Jongerenwerkers blijken ten eerste een brug te zijn naar de professionals uit de jeugdzorg. Via deze brug kan het vertrouwen van de jongeren in de jeugdzorg groeien, waardoor acceptatie van hulp toeneemt. Ook komen ze via het jongerenwerk in contact met leeftijdsgenoten die hen informele steun bieden. We zien daarnaast dat de eigenwaarde en het zelfbeeld worden versterkt door deelname aan collectieve activiteiten (zoals sport, theater, of iets voor de buurt).En de jongeren krijgen mogelijkheden om - via bijvoorbeeld theater of vlogs - andere jongeren te bereiken die kampen met ‘donkere gedachten’. Hierdoor ervaren ze dat ze van betekenis zijn voor anderen, en dat verlaagt de drempel om nieuwe stappen te zetten naar een opleiding of betaald werk.Tot slot ondersteunen jongerenwerkers de jongeren in hun ontwikkeling naar zelfstandigheid. Ook na 18 jaar, wanneer de jeugdzorg vaak ophoudt, hebben deze jongeren behoefte aan laagdrempelige ondersteuning bij hun weg naar zelfstandigheid. Gebrek aan ondersteuning vergroot het risico dat deze jongeren vastlopen in een samenleving waar het tempo hoog ligt en voortdurend veranderingen plaatsvinden.”

Laagdrempelig jongerenwerk in de wijk

Eric van der Burg, voorzitter Sociaal Werk Nederland : ” Juist deze jongeren hebben die welbekende menselijk maat en ondersteuning in hun buurt nodig. Vertrouwen opbouwen en langere tijd met deze jongeren mee kunnen lopen vraagt tijd én een beter samenspel tussen jongerenwerk en specialistische jeugdzorg. Door deelname in het jongerenwerk ontstaat de kans om de specialistische jeugdzorg eerder af te schalen. Dit inzicht geeft gemeenten en de jeugdzorg een beter begrip van het jongerenwerk als mogelijke partner om de druk op de jeugdzorg te verlichten."

Dit alles vraagt om de aanwezigheid van laagdrempelig jongerenwerk in de wijk, óók voor deze jongeren. Jongerenwerkers en hulpverleners moeten nieuwsgierig zijn naar elkaars expertise en samen met jongeren (en hun ouders) afstemmen hoe zij het best kunnen samenwerken aan de ontwikkeling van jongeren.

Vervolgonderzoek

Onderzoekers van Youth Spot gaan in samenwerking met het lectoraat Jeugdzorg vervolgonderzoek doen vanuit de maatschappelijke uitdaging ‘Benutting van bronnen in de stedelijke omgeving’. De onderzoeksvraag is hoe jongerenwerkers, hulpverleners en jongeren (en hun ouders) binnen Amsterdamse VO-scholen beter kunnen samenwerken om de informele steun te versterken van jongeren die specialistische jeugdzorg ontvangen. Professionals kunnen deze kennis gebruiken om vanuit de verschillende pedagogische disciplines een betere verbinding te maken tussen de verschillende leefwerelden waarbinnen jongeren opgroeien. Er worden nog studenten en docenten gezocht om aan dit onderzoek mee te helpen.