Twee gewonden, één mes: Suzanne onderzoekt forensisch bewijs bij steekincidenten

Sporen vertellen een verhaal

Stel je voor: ergens in het land vindt een steekincident plaats. De politie arriveert ter plaatse en treft twee gewonden aan. Allebei beweren ze dat ze uit noodweer handelden: de ander trok eerst een mes, zelf wilden ze zich alleen verdedigden. Wat is waar? Heeft een van beide zichzelf gestoken om het te laten lijken op zelfverdediging? En wat kunnen achtergebleven kledingvezels op het mes hierover vertellen? Deze vragen staan centraal in het afstudeeronderzoek van Suzanne.

Wat vezels vertellen over de steekvolgorde

Bij dit soort steekincidenten onderzoekt de politie het verloop van de gebeurtenissen door verschillende scenario’s op te stellen. Met hulp van forensisch onderzoekers bekijken ze welk scenario het meest waarschijnlijk is. Hierbij kunnen ook kledingvezels mogelijk belangrijke aanwijzingen geven over wie er als eerste met het mes heeft gestoken. Maar tot nu toe is hier nog weinig over bekend. Daar wilde Suzanne met haar onderzoek verandering in brengen.

‘Vezels zitten op kleding, dus de vezels van de kleding die betrokkenen tijdens het incident aanhebben, komen ook op het mes terecht’, legt Suzanne uit. ‘Als je weet hoe het sporenbeeld van de vezels op een lemmet eruitziet bij een bepaalde volgorde van steken, kun je mogelijk achterhalen wie als eerste heeft gestoken. Ik heb dus onderzocht of je verschillen ziet in de vezelsporen op een mes bij een andere volgorde van steken.’

Experiment met messen

Om zo goed mogelijk een menselijk lichaam na te bootsen, maakte Suzanne testopstellingen met drie soorten materialen: piepschuim, gelatine en varkensvlees. Hierop bond ze fluorescerende gele en zwarte shirts. Met een koksmes, een broodmes en een jachtmes voerde ze vervolgens steek- en snijbewegingen uit. De fluorescerende vezels die hierna op de messen achterbleven, werden onder Uv-licht goed zichtbaar, zodat ze de sporen goed kon analyseren.

Steekvolgorde heeft invloed op vezels

Uit het experiment bleek dat zowel het type mes als de volgorde van steken invloed heeft op de verdeling van vezels op het lemmet. ‘Het gebeurt soms dat mensen eerst de ander steken en daarna zichzelf’, vertelt Suzanne. ‘Zo kunnen ze claimen dat de ander hen eerst aanviel en dat ze handelden uit zelfverdediging. Maar uit mijn experiment bleek dat je dat kunt terugzien aan de vezels op het mes.’

Hoewel de steekproef klein was, zijn deze eerste resultaten veelbelovend. Dat vindt ook het Nederlands Forensisch Instituut (NFI), opdrachtgever van het onderzoek. Zij zullen de komende jaren experimenten op grotere schaal uitvoeren, om te bestuderen of vezels op een mes inderdaad meer kunnen onthullen over de volgorde waarin verdachten elkaar hebben gestoken. Mogelijk kan deze informatie in de toekomst dan als bewijs dienen in rechtszaken rond steekincidenten.

Enthousiasme voor de praktijk

Voor Suzanne was het onderzoek een unieke kans om bij te dragen aan een actueel forensisch vraagstuk. ‘Ik vond het heel leuk om te doen. Het idee dat je met iets nuttigs bezig bent, motiveert enorm. Zeker omdat er nog zo weinig over dit onderwerp bekend is. Daardoor kon ik voor mijn gevoel echt bijdragen aan nieuwe kennis voor de forensische wereld.'

Ook de samenwerking met het NFI vond ze erg interessant. 'Ik mocht daar langskomen op locatie om te bespreken wat voor situaties zij in de praktijk vaak tegenkomen, zodat ik mijn onderzoek zo realistisch mogelijk kon opzetten. Heel tof om zo met mensen uit het werkveld samen te werken!’