Kenniscentrum Maatschappij en Recht

Jongerenwerk in de online leefwereld steeds belangrijker

11 mei 2023 10:00 | Kenniscentrum Maatschappij en Recht

Tieners die achter hun schermpjes vereenzamen, groepjes jongeren die elkaar op Snapchat de maat nemen, adolescenten die hun talenten willen ontwikkelen. Allen hebben ze steun aan jongerenwerkers die in de online leefwereld actief zijn. Welke behoeften jongeren online precies hebben en hoe jongerenwerkers dit kunnen toepassen in hun vak is de afgelopen twee jaar onderzocht vanuit het lectoraat Youth Spot samen met veertien jongerenwerkorganisaties. Op 11 mei werden de resultaten tijdens een slotconferentie gepresenteerd.

Een belangrijke uitkomst is dat de online leefwereld in toenemende mate een rol speelt in het leven en de ontwikkeling van jongeren. Het biedt jongeren veel mogelijkheden om bijvoorbeeld hun talenten te ontdekken en te ontwikkelen, andere jongeren te ontmoeten en vriendschappen op te bouwen, te experimenteren met verschillende aspecten van hun identiteit, nieuwe vaardigheden aan te leren en ondersteuning voor hun vragen en problemen makkelijker te zoeken en te vinden.

Maar niet alle jongeren profiteren van deze mogelijkheden. Sommige jongeren ervaren ook de negatieve kanten van de online leefwereld zoals cyberpesten, grooming, exposing, uitsluiting, online fraude en cybercrime. Ze hebben moeite bij bepaalde stappen in hun ontwikkeling en vertonen risicogedrag in de online leefwereld. Vooral deze jongeren hebben ondersteuning nodig om hun weg te vinden in de online leefwereld, en daar kunnen jongerenwerkers hen bij helpen.

Ontwikkelingsbehoeften

Op basis van 175 gesprekken door jongerenwerkers met jongeren aan de hand van screenshots werden zes ontwikkelingsbehoeften gedefinieerd: 1. Zelfbeeld, identiteit en zelfpresentatie, 2. Online interacties en relaties, 3. Gezondheid, welzijn en veiligheid, 4. Omgaan met online informatie, 5. Online privacy en intimiteit en 6. Talentontwikkeling. Deze zijn gebundeld in een brochure waarin ook methodes, gebaseerd op wetenschappelijke literatuur, staan beschreven waarmee jongerenwerkers in kunnen spelen op deze behoeftes en zo bij kunnen dragen aan de ontwikkeling van jongeren.

Jongerenwerker aan het woord:

In een wereld van online waar heel veel dingen juist heel fake zijn, is het goed om als jongerenwerker jezelf te blijven en daarin te laten zien wat echtheid is. Ik denk dat jongeren daar echt naar zoeken en naar vragen. Wat is nog echt?

Hoe te werken in de online leefwereld?

Jongerenwerk in de online leefwereld van jongeren is meer dan alleen het gebruik van sociale media zoals WhatsApp, Instagram en Snapchat en technologie zoals augmented en virtual reality. Daarom is in co-creatie met jongerenwerkers een model ontwikkeld om te kunnen werken in de online leefwereld van jongeren. Werken in de online leefwereld van jongeren vraagt om specifieke handelingskennis die vooralsnog beperkt beschikbaar is.

In de handreiking ‘Echt zijn in de online leefwereld ’ staat hoe jongerenwerkers kunnen bijdragen aan de persoonlijke ontwikkeling en maatschappelijke participatie van jongeren in kwetsbare situaties. Aan de hand van tastbare en bruikbare voorbeelden en zeven concrete stappen geeft de handleiding jongerenwerkers de benodigde handvatten.

Met de combinatie van online en offline contact ontstaan er meer mogelijkheden om jongeren echt te leren kennen, een betekenisrelatie op te bouwen en jongeren beter te ondersteunen.

Stijn Sieckelinck, Lector Youth Spot HvA

Samengaan van offline en online jongerenwerk

Lector Youth Spot Stijn Sieckelinck: ‘de bevindingen laten zien dat het jongerenwerk in de online leefwereld een inherent onderdeel van het jongerenwerk zou moeten zijn. Dat wil zeggen dat het altijd geïntegreerd moet zijn met het werken in de offline leefwereld, opdat het werken in de online en offline leefwereld elkaar versterken. Met de combinatie van online en offline contact ontstaan er meer mogelijkheden om jongeren echt te leren kennen, een betekenisrelatie op te bouwen en jongeren beter te ondersteunen.’

De slotconferentie

In de slotconferentie op donderdag 11 mei werden de belangrijkste bevindingen van de twee jaar onderzoek gepresenteerd. De bijeenkomst is terug te kijken via deze livestream .