It Happened Tomorrow: Hoe erfgoed ons helpt de toekomst te tekenen
Op 18 november 2025 vond in de Social Impact Factory in Utrecht de allereerste landelijke Professional Doctorate Day plaats, met als thema “Reimagining Urban Futures – Intervening through Practice-based Research for Liveable Cities.” Vanuit het lectoraat Visual Methodologies verzorgde Carlo De Gaetano, designer en onderzoeker, de workshop “It Happened Tomorrow: Participatory Climate Fiction with Cultural Collections.”
Klimaatverandering door de lens van storytelling en erfgoed
De workshop begon met twee korte fictieve trailers over toekomstige zeespiegelstijging in Nederland. Deze toekomstbeelden vormden een startpunt voor een creatieve oefening, waarin deelnemers aan de slag gingen met stills uit de audiovisuele collectie van Beeld & Geluid. Elke deelnemer koos een beeld dat hen deed denken aan een plek die voor hen persoonlijk betekenis heeft: een buurt, een landschap, een gemeenschap en verbeeldden hoe deze plek er over 100 jaar uit zou kunnen zien.
Door te tekenen, annoteren en herscheppen ontstonden nieuwe, speculatieve scenario’s voor steden die inclusiever, veiliger, veerkrachtiger en ecologisch duurzamer zijn.
Ansichtkaarten uit de toekomst
In duo’s namen deelnemers vervolgens letterlijk een “stap” in hun getekende toekomstscenario. Vanuit deze denkbeeldige positie schreven ze ansichtkaarten aan een gemeenschap naar keuze: bewoners, familieleden, toekomstige studenten of zelfs fictieve stedelingen.
De ansichtkaart als medium hielp om grote klimaatvraagstukken terug te brengen naar het alledaagse:
- Hoe voelt wonen in een veranderde stad?
- Wat raak je kwijt?
- Wat komt ervoor terug?
- Hoe blijven mensen met elkaar verbonden?
Deze vorm riep intieme, persoonlijke reflecties op over verplaatsing, zorg, veerkracht en het leven in klimaat veranderde steden.
Verbinding tussen erfgoed, klimaat en verbeeldingskracht
De workshop liet zien hoe erfgoedcollecties kunnen worden ingezet om onze ideeën over de toekomst van steden te verrijken. Door speculatieve storytelling te combineren met historische beelden, werden deelnemers uitgedaagd om verder te denken dan technische oplossingen en aandacht te geven aan de menselijke kant van klimaatverandering. Deze aanpak sloot nauw aan bij het centrale doel van PD Day: het verkennen van toekomstperspectieven binnen SDG 11 – Duurzame Steden en Gemeenschappen, en laten zien hoe praktijkgericht onderzoek kan bijdragen aan leefbare stedelijke omgevingen.