Kenniscentrum Maatschappij en Recht

De veranderende rol van de docent in leerwerkplaatsen

Docent-onderzoeker Liesbeth Verkuyl start promotieonderzoek met NWO-promotiebeurs

16 feb 2023 11:00 | Kenniscentrum Maatschappij en Recht

Hbo-docenten begeleiden steeds vaker studenten in leerwerkplaatsen: leeromgevingen waarbij opleiding en praktijk bij elkaar worden gebracht. Het begeleiden van studenten in leerwerkplaatsen is anders dan studenten opleiden in de onderwijsinstelling. Maar waarin verschilt het? En hoe kunnen docenten studenten succesvol begeleiden, onderwijs en praktijk verbinden én zich in deze rol ontwikkelen? Liesbeth Verkuyl, docent-onderzoeker bij de opleiding Sociaal Juridische Dienstverlening en het lectoraat Langdurige Zorg en Ondersteuning, gaat dit onderzoeken in haar promotieonderzoek.

Liesbeth Verkuyl: ‘In lijn met de missie van de HvA om impact te maken in de stad vinden er steeds meer activiteiten plaats buiten de muren van het schoolgebouw. Een zo’n plek is het project Buurtverbinding , een plek waar studenten van het mbo en hbo samenwerken om kwetsbare buurtbewoners in verschillende wijken in Amsterdam te ondersteunen. Studenten van de opleiding Social Work en binnenkort ook studenten van de opleiding Sociaal Juridische Dienstverlening krijgen daar onderwijs. De begeleiding van de studenten vindt plaats in de wijk, door praktijkbegeleiders van welzijnsorganisaties en door docenten. En we zien in de praktijk dat dit een andere rol en andere vaardigheden vraagt dan bij lesgeven in een klaslokaal. In mijn onderzoek wil ik gaan onderzoeken hoe docenten deze rol invullen.’

Liesbeth Verkuyl

Verbinding leerwerkplaatsen en klaslokaal

Het bestaande onderzoek naar leerwerkplaatsen richt zich vooral op de competenties van studenten, en in mindere mate op docenten. ‘Uit onderzoek weten we dat de kracht van op een werkplek leren nog niet optimaal wordt benut’, vertelt Liesbeth. Er is nog onvoldoende kennis bij docenten over de begeleiding van studenten in een werkomgeving buiten de hogeschool. Het switchen tussen het klaslokaal naar de leerwerkplaats is voor docenten een uitdaging. Daarnaast zijn er praktische belemmeringen om docenten in te zetten voor leren op de werkplek, zoals beperkte tijd, gebrek aan financiering en prioritering.’

Observaties en interviews

In haar onderzoek gaat Liesbeth Verkuyl gedragingen op de leerwerkplaatsen observeren en docenten interviewen. In de interviews en observaties richt ze zich op drie aspecten van de rol van de docent:

(1) de bijdrage aan het begeleiden van studenten;
(2) de bijdrage aan de verbetering van de beroepspraktijk en
(3) het behouden en versterken van de verbinding tussen opleiding en beroepspraktijk.

Professionaliseringskader voor docenten

Praktijkbegeleiders en docenten participeren daarnaast actief in het onderzoek in de ‘Ontwikkelgroep Professionaliseringskader’ (OP). Vanuit de OP wordt een professionaliseringskader ontwikkeld voor hbo-docenten in leerwerkplaatsen in het sociale domein. Deze wordt jaarlijks getest en aangevuld op basis van nieuwe resultaten uit het onderzoek, met als eindresultaat een handreiking voor hbo-docenten.

Liesbeth Verkuyl: ‘Met mijn onderzoek wil ik inzicht bieden in hoe hbo-docenten succesvol kunnen bijdragen aan het leren in leerwerkplaatsen. Hoe ze hierin kunnen samenwerken met praktijkprofessionals, verbindingen kunnen maken tussen beroepspraktijk en opleiding, en hiervoor de benodigde competenties kunnen ontwikkelen.’

Meer weten? Neem contact op met:

NWO-promotiebeurs voor leraren

Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap stelt jaarlijks negen miljoen euro beschikbaar voor promotietrajecten van docenten. Met de beurs krijgen leraren de kans zich verder te ontwikkelen en de aansluiting tussen universiteiten en (hoge-)scholen te versterken. De aanvragers gaan de komende vijf jaar onderzoek doen, dat uiteindelijk leidt tot een promotie.