Organisatie
Minder energieverbruik, minder afval produceren en het afval dat we produceren scheiden en zoveel mogelijk recyclen. Dit is hoe de HvA verduurzaamt
Op deze pagina:
Gebouwen en energie
De HvA richt zich op het verduurzamen van alle gebouwen. We willen jaarlijks niet meer dan 70 kWh/m2 verbruiken. Voor het convenant Meerjarenafspraken Energie (MJA) stellen we samen met andere hoger-onderwijsinstellingen een jaarlijks Energie Efficiency Plan op.
De HvA doet mee aan de landelijk actie “zet de knop om” en houdt de binnentemperatuur op 19°C en koelt in de zomer minder. Verouderde warmtevoorzieningen worden vervangen door energiezuinige warmtepompen. Het nieuwe Jakoba Mulderhuis (2022) staat in het rijtje van 10% best presterende gebouwen op duurzaamheid.
Meer lezen: Duurzame onderwijsinstellingen: duurzame energie zo efficiënt mogelijk inzetten
De HvA draagt een steentje bij aan de energietransitie: dat doen we in ons onderzoek, maar ook door duurzame energie te vragen van de markt. Dat komt mooi samen in het strategische partnerschap dat we samen met Vattenfall hebben gesloten. Binnen dat partnerschap werken Vattenfall en de HvA samen aan onderzoeksvraagstukken waarmee het energiesysteem van morgen ontwikkeld wordt. Vanwege dit strategische partnerschap is een langjarige overeenkomst van tien jaar (tot 2032) gesloten. De HvA koopt in 2022 en 2023 groene windstroom van Nederlandse oorsprong. Vanaf 2024 neemt de HvA windstroom af van nog te bouwen nieuwe windmolens in de provincie Noord-Holland. Daarmee draagt de HvA bij aan de vergroening van de lokale Nederlandse energiemix.
- alle gebouwen van de HvA zijn in 2040 Parisproof (all-electric), afhankelijk van de landelijke energietransitie (opwekking) die waarschijnlijk pas in 2050 klimaatneutraal (CO2 neutraal) zal zijn.
- de HvA stelt zich als doel om de campussen eerder dan 2040 aardgasvrij te maken.
- de HvA werkt toe naar een plan voor duurzaam grondstoffengebruik, waarbij geen afval wordt geproduceerd en waarbij alle afgedankte producten en materialen worden hergebruikt.
- in 2050 zijn alle HvA-campussen circulair, natuurinclusief en klimaatbestendig.
- in de HvA-kantines en -catering is het (voedsel)aanbod in overeenstemming met onze kennis over planetaire grenzen: dierlijke eiwitten zullen worden vervangen door plantaardige eiwitten en voedselverspilling wordt voorkomen. Bovendien stelt de HvA zich tot doel om voor een verantwoord geproduceerd aanbod te zorgen, waarbij ongewenste effecten als ontbossing, overbevissing en uitbuiting zoveel mogelijk worden uitgesloten.
Afval verminderen en recyclen
De HvA wil een pionier zijn op het gebied van duurzaamheid. We streven de komende jaren daarom naar fors minder afval. Het afval dat op de HvA-campussen wordt geproduceerd wordt zoveel mogelijk gerecycled. We maken er een nieuwe grondstof van, zoals biogas, of een nieuw product, bijvoorbeeld een bankje in het park.
Afval scheiden - wat moet waar (pdf)
Ons afvalbeleid: reduceren en recyclen
Minder afval realiseren we onder andere door bewust te kiezen wat we (niet) inkopen en waar we inkopen. Dat geldt onder anderen voor verpakkingsmaterialen zoals herbruikbare bekers en bakjes. Doel is: 33% minder afval in 2026 dan in 2021*. Dat is ongeveer 540.000 kg minder afval.
*Tijdens COVID was er in 2020&2021 minder afval. Metingen uit 2016 zijn ook verrekend
Afval goed scheiden, gescheiden ophalen en gescheiden verwerken is de meest effectieve manier om van het afval meer nieuwe grondstoffen en producten te kunnen maken. Sinds september 2022 is bij de HvA een nieuwe manier van afval scheiden ingevoerd. Onze doelstelling is om in 2026 minimaal 70% van het ingezamelde afval weer in te zetten als grondstof.
- Gft en etensresten
- Restafval en blik
- Plastic en drinkpakken
- Papier
Belang van het goed scheiden van afval
Afval dat niet in de juiste bak wordt gegooid zorgt er meestal voor dat al het afval in die bak verbrand moet worden. Afval scheiden klinkt simpel, maar in de praktijk blijkt het niet altijd eenvoudig of logisch om de juiste bak te kiezen. Bij de bakken staat daarom aangegeven wat in welke bak hoort.
Duurzaam reizen
De HvA stimuleert voor het woon-werkverkeer de fiets en het openbaar vervoer. Medewerkers die naar een afspraak, congres of evenement willen, moeten zich afvragen of dit op afstand kan of anders per trein.
Een groot deel van onze milieuvoetafdruk wordt veroorzaakt door de mobiliteit van onze medewerkers. Dit blijkt onder meer uit de Ecochain CO2-voetafdrukanalyse van 2020. Hoe de uitstoot van de HvA-reizen precies is opgebouwd wordt op dit moment onderzocht en met die kennis zal het HvA-reisbeleid worden aangescherpt. We vinden het belangrijk om onze voetafdruk te verkleinen. Het reisbeleid van de HvA moet ervoor zorgen dat we in 2026 de CO2-uitstoot van onze reizen hebben verkleind met ten minste 25% ten opzichte van 2019.
Vaker met de bus of trein
Een groot deel van onze CO2-uitstoot wordt veroorzaakt door vliegreizen. Nog steeds worden veel vliegreizen gemaakt naar bestemmingen die ook goed bereikbaar zijn met duurzamer vervoer zoals de trein of bus.
Is reizen noodzakelijk?
De meest effectieve manier om de voetafdruk van onze reizen te verlagen is door het aantal reizen terug te dringen.
Medewerkers worden gestimuleerd om zich voor elke reis af te vragen of het ook mogelijk is om op afstand een afspraak, congres of evenement bij te wonen. Vooral voor lange reizen die niet met de trein kunnen worden gemaakt en dus veruit de meeste CO2-uitstoot veroorzaken is dit een belangrijke keuze.
Om onze voetafdruk te verkleinen hebben we alvast de volgende afspraken gemaakt:
- We maken geen vluchten meer naar bestemmingen die met de trein binnen zes uur bereikbaar zijn. Een korte vliegreis is alleen mogelijk in uitzonderingssituaties en na goedkeuring van de leidinggevende.
- De trein is nadrukkelijk de voorkeursoptie bij bestemmingen die binnen acht uur bereikbaar zijn.
- Ook bestemmingen die op meer dan acht uur reizen liggen kunnen uiteraard met de trein worden bereisd. Een goed idee, want hoe langer de reis, hoe meer CO2-uitstoot wordt voorkomen door met de trein te reizen.
- Is vliegen noodzakelijk? Dan heeft een directe vlucht de voorkeur boven een indirecte vlucht, omdat dit leidt tot minder CO2-uitstoot.
Duurzame keuze voor eten en drinken
Het vervangen van dierlijke door plantaardige eiwitten, de eiwittransitie, is heel effectief bij het verminderen van de milieu-impact van voedsel, maar ook het vervangen van rundvlees door ander vlees kan de impact sterk verminderen. Naast de eiwittransitie is het belangrijk om voedselverspilling te verminderen en het aanbod van duurzaam (bv koffiebonen) en zoveel mogelijk lokaal geproduceerd voedsel te verbreden.
Een greep uit onze doelstellingen:
- In 2026 is tenminste 50 procent van de geconsumeerde (ofwel verkochte), samengestelde producten in banqueting, horeca en retail outlets van de HvA vegetarisch of veganistisch.
- In 2026 is de huidige voedselverspilling in banqueting, horeca en retail outlets van de HvA met 25 procent verminderd.
De HvA biedt voedsel aan dat past bij de kennis van planetaire grenzen
Wat doen we om dit bereiken?
-
Het aandeel van vlees en zuivel in de lunches via banqueting wordt dusdanig gewijzigd en gereduceerd dat de 50% CO2-uitstoot-reductie wordt bereikt.
- In 2026 is 50% van de geconsumeerde (ofwel verkochte), samengestelde producten in banqueting, horeca en retail outlets van de HvA vegetarisch of veganistisch
- Onderhandeling met de cateraar over het minimaliseren van het vlees van herkauwers uit het assortiment en het verminderen van de verkoop van alle dierlijke eiwitten.
- Onderzoek naar het huidige aanbod en de milieu-impact van voedsel in zowel banqueting als kantines, vaststellen van meetinstrumenten, uitwerken van verdere maatregelen.
- Student(onderzoek)en inzetten voor voedselgerelateerde vragen.
- Onderzoek naar gedrag van consument en mogelijkheden voor beïnvloeding.
- Nudgen om de consumptie van gezonde en plantaardig voedsel te stimuleren.
- In 2026 voldoet 50% van het aanbod in banqueting, horeca en retail outlets van de HvA aan de meest recente richtlijnen van de gezondheidsraad, vertaald in de Schijf van Vijf.
- Campagnes en het organiseren van een dialoog tussen de aanbieders en verkopers, onderwijs en onderzoek en de consument.
De HvA biedt voedsel aan dat verantwoord is geproduceerd
Wat doen we om dit bereiken?
- Overstap naar duurzamere koffiebonen.
- Onderzoeken van de grootste duurzaamheidsrisico’s in de voedselketen, het formuleren van voorstellen voor minimumeisen en het nemen van maatregelen.
- Met de cateraar worden afspraken gemaakt over verbeteringen binnen de huidige contractperiode en geborgd dat er bij een nieuwe aanbesteding of verlenging op de HvA alleen verantwoord geproduceerde voeding wordt verkocht.
- Toetsen op realistisch beleid van aangeboden prijzen, waarbij rekening wordt gehouden met een eerlijk prijsbeleid voor producenten en andere betrokkenen in de keten.
- Er wordt een campagne uitgerold ter begeleiding van de transitie in het voedselaanbod.
- In 2026 wordt 25% minder gebruik van verpakkings- en wegwerpmaterialen in de banqueting, vending, horeca en retail outlets van de HvA.
Er werken meer dan 70 studenten van verschillende HvA-faculteiten aan concrete opdrachten voor Facility Services op het onderwerp eten en drinken. We werken samen met de COP Sustainable Foodsystems (HvA) aan een voedselvisie. Hierbij worden faculteiten en lectoraten betrokken en we leggen ook verbindingen met de Gemeente Amsterdam, de Provincie Noord-Holland en andere netwerken.
Ecologische voetafdruk ICT
De HvA is een grootgebruiker van laptops, smartphones en softwarediensten. De productie en het gebruik hiervan heeft impact op het milieu. De gerelateerde uitstoot van het gebruik van de aanschafte ICT-apparatuur en externe servers is in 2019 geschat op 616 ton CO2-equivalenten. Ons doel is om deze ecologische voetafdruk met betrekking tot ICT in 2026 met 25% verkleind te hebben.
Hier staan we nu
De focus lag in 2021 en 2022 op het terugdringen van onze ecologische voetafdruk door het oprekken van de gebruiksduur van onze laptops en smartphones. Dit is een van de meest zekere en kostenefficiënte manieren om impact te reduceren. De gebruiksduur van laptops is verlengd van vier naar vijf jaar en die van smartphones van drie naar vier jaar. De vervanging van ongeveer 2800 laptops (HvA en UvA gecombineerd) uit 2018 is naar aanleiding van het besluit van 2022 verplaatst naar 2023. Het oprekken van de gebruiksduur van laptops zal jaarlijks een reductie opleveren van 100 ton CO2. In de cijfers is het effect van de maatregel echter nog niet direct zichtbaar, omdat er niet in ieder jaar evenveel apparatuur wordt vervangen en onze voorraden nog gebaseerd zijn op de eerdere levensduur.
Belangrijkste ontwikkelingen en maatregelen om ons 25% reductie-doel te behalen:
- Na een succesvolle pilot is de duurzame Fairphone opgenomen in het assortiment van telefoons waaruit gekozen kan worden. Een aantal faculteiten hebben dit toestel onlangs als standaard bedrijfstoestel voor hun medewerkers aangewezen.
- Er wordt een plan gemaakt om de groei van dataverkeer af te remmen. Denk hierbij aan het (zelf) opschonen van je e-mailbox en het niet onnodig lang of meermaals bewaren van je informatie.
- We stellen duurzaamheidscriteria op ten behoeve van aanbestedingen. Deze zullen per 2023 toegepast moeten worden.
- Onze voetafdruk in de ‘Cloud’ (grote diensten als Microsoft 365, Videodienst voor onderwijs, SAP, maar ook softwarepakketten die we van derden afnemen zitten tegenwoordig in de Cloud) is vooralsnog onbekend. Er is onlangs een eco-dashboard voor MS365 geïmplementeerd. De analyse van deze en andere eco-dashboards en identificatie van reductiemaatregelen is voorzien voor 2023.
Energiebesparing door migratie naar de Cloud
We hebben de afgelopen paar jaar een groot deel van onze ICT-dienstverlening verhuisd van onze eigen servers in onze ‘eigen’ datacentra naar de Cloud (dus naar servers van derde partijen, in datacenters van derden) om zo succesvol kosten te besparen. Met de migratie naar de Cloud is het echter ook laagdrempeliger geworden om meer data op te slaan. Voor al die extra opslag in de Cloud zijn grondstoffen en energie nodig. Daarom onderzoeken we wat de beste maatregelen zijn om onze dataopslag te minimaliseren en hiermee ons energieverbruik in de Cloud te verminderen.
100% van de e-waste inzamelen en verantwoord afvoeren in 2026
De ingeleverde bedrijfslaptops en smartphones worden door onze opkoper(s) zoveel mogelijk voor hergebruik doorverkocht en als dat niet mogelijk is volgens de wetgeving gerecycled. Geconstateerd is dat niet alle smartphones na gebruik weer worden ingeleverd bij de HvA, daarmee is niet te garanderen dat ze duurzaam worden afgevoerd. Het liefst gaan we naar een circulaire situatie waarin de apparatuur na gebruik teruggaat naar de producent die het op een verantwoorde manier hergebruikt of volgens de wetgeving laat recyclen.