Interview met promovenda Anouk de Ronde

De Ronde staat met haar onderzoek aan het begin van een heel nieuw vakgebied, een vakgebied dat een revolutie teweeg kan brengen in het vingersporenonderzoek. ‘Tot nu toe werden vingersporen in forensisch onderzoek alleen gebruikt om mogelijke daders te identificeren. Ik heb met mijn onderzoek laten zien dat ook de locatie en stand van de vingersporen, en het type vinger dat de vingersporen achterlaat, waardevolle informatie bevatten,’ vertelt ze. ‘Heeft iemand bijvoorbeeld uit een bierflesje gedronken of er een ander mee geslagen? En is een kussen opgemaakt of gebruikt om iemand te smoren?’

Fan van thrillers

De Ronde is altijd al fan geweest van thrillers en boeken waarin rechercheurs spannende zaken oplossen. De overstap van toegepaste wiskunde naar forensische wetenschappen was voor haar een logische. ‘Toegepaste wiskunde was voor mij toch wel erg theoretisch. Daarom ben ik na het behalen van mijn Bachelor aan de Universiteit van Utrecht een Master Forensische Wetenschappen gaan doen bij de Universiteit van Amsterdam; een opleiding waarin mijn wiskundige kennis goed van pas kwam.’

Zelf op onderzoek uit

Promoveren hoefde voor een doener als zij niet zo nodig, totdat het toch ineens begon te kriebelen. ‘Ik werkte als onderzoeksassistent bij het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) en merkte dat ik dingen graag zelf tot op de bodem wilde uitzoeken,’ zegt De Ronde. Ze praatte erover met Christianne de Poot, lector Forensisch Onderzoek bij de HvA. Die zocht een promovendus om onderzoek te doen naar vingersporen. En voordat ze het wist, had ze een baan als promotieonderzoeker; een functie die haar op het lijf geschreven bleek.

Strafzaken analyseren

De Ronde voerde in haar promotieonderzoek verschillende experimenten uit. De gegevens die ze hierbij verzamelde, vertaalde ze naar een model dat op basis van de locatie van de vingersporen aangeeft welke handeling het meest waarschijnlijk heeft plaatsgevonden. Op termijn kan de rechtbank hiermee strafzaken nog beter analyseren. ‘Er is nog veel vervolgonderzoek nodig voordat deze methode in de praktijk toe te passen is,’ benadrukt ze. ‘Maar we hebben wel een bewustwordingsproces in gang gezet.’

Vooraanstaand expert

Met haar promotieonderzoek heeft De Ronde zich ontwikkeld tot expert in haar vakgebied. En dat niet alleen, het heeft haar ook op persoonlijk vlak veel gebracht. ‘Ik heb met veel verschillende mensen samengewerkt en geleerd hoe je complexe informatie op een toegankelijke manier presenteert,’ vertelt ze. Dat was soms best spannend. ‘Dan sta je ineens in Beijing voor een zaal vol met Chinese politiemensen je verhaal te vertellen.’

Tot in het kleinste detail

De Ronde weet inmiddels ook als geen ander hoe je goed onderzoek opzet. ‘Experimenten gestructureerd en tot in het kleinste detail uitdenken is cruciaal,’ benadrukt ze. ‘Doe je dat niet, dan haal je uit je onderzoek minder informatie dan je had gewild. Dat moet je dan op een later moment weer oplossen.’

De promovenda ging in 2016 met een team van vijftien man naar Lowlands, waar bezoekers konden meedoen aan een experiment met kussens: waar blijven vingersporen achter op een kussen als iemand het opmaakt, en waar blijven ze achter na het zogenaamd smoren van een pop? Het experiment vergde drie maanden van intensieve voorbereiding. ‘Er moest heel veel geregeld worden, van de communicatie naar de bezoekers van Lowlands tot de aanschaf van 700 kussenslopen en het regelen van bedden. Die bedden heb ik uiteindelijk bij mijn ouders van zolder gehaald,’ illustreert ze.

Vervolgonderzoek

De Ronde werkt sinds september 2020 als postdoc onderzoeker en docent bij het lectoraat Forensisch Onderzoek van de HvA. ‘Ik geef les aan studenten van de opleiding Forensisch Onderzoek en ben bezig met vervolgonderzoek op mijn promotieonderzoek’, vertelt ze. ‘Het zou mooi zijn als we een database konden bouwen met informatie over hoe vingersporen bij verschillende handelingen op voorwerpen terecht komen. We weten nu welke vingersporen er op een mes achterblijven na het snijden van een plakje koek en na het steken in een pop van piepschuim. Maar hoe zien vingersporen er bijvoorbeeld uit als je een mes uit de la of de vaatwasser pakt? Dergelijke informatie brengt ons stap voor stap dichter bij toepassing in de praktijk.’

Lectoraat Forensisch Onderzoek

De Rondes onderzoek ‘Vingersporen op activiteitniveau’ is uitgevoerd binnen het lectoraat Forensisch Onderzoek van de HvA en valt onder het project ‘Vingersporen: de bron en verder’, gesubsidieerd door Regieorgaan SIA (RAAK-PRO-regeling). Hierin is ook gekeken naar het chemisch profileren van vingersporen en het gebruik en de interpretatie van vingersporen in de strafrechtketen. De Ronde werkte in haar onderzoek samen met het Nederlands Forensisch Instituut, de Vrije Universiteit en de Politieacademie. Daarnaast waren verschillende studenten van de HvA bij het project betrokken, als afstudeerder en/of als proefpersoon.