Van Tractienet naar Slim DC-Elektriciteitsnet (TSDCE)
Versnelling elektrificatie in de gebouwde omgeving door het slim gebruik van OV-DC-elektriciteitsnet
ProjectIn 2050 wil Nederland klimaatneutraal zijn. Hiervoor is een nieuw energiesysteem nodig: van opwek, gebruik, transport tot opslag van energie. Door deze energietransitie komt er extra druk op het elektriciteitsnet in binnensteden te staan. Dit komt door toenemende elektrificatie, bijvoorbeeld door het gebruik van warmtepompen. Maar ook door meer productie van duurzame energie en een toename van het aantal elektrische voertuigen. De extra druk op het elektriciteitsnet kan worden opgevangen door het net te verzwaren, maar dit is vaak kostbaar en veroorzaakt veel overlast. Daarom onderzoeken de Hogeschool van Amsterdam (HvA) en de Haagse Hogeschool of het mogelijk is om in plaats daarvan gebruik te maken van het bestaande elektriciteitsnet van het openbaar vervoer.
‘In het centrum van Amsterdam en Den Haag ligt al een gelijkspanningsnetwerk voor tram en metro’, zegt Jos Warmerdam, die als onderzoeker bij de HvA verbonden is aan het TSDCE-project. ‘Omdat het best lastig is om netwerken te verzwaren, is het slim om dit soort bestaande netwerken beter te benutten. Zeker omdat deze netwerken nu alleen worden gebruikt voor trams en metro’s die eens in de zoveel tijd langsrijden. De periodes daartussen kunnen we prima gebruiken voor bijvoorbeeld het opladen van elektrische auto's. Als er dan een tram langsrijdt gaat het laadvermogen omlaag, en zodra hij is vertrokken kan het weer omhoog.’
Werkwijze
In het project bekijken de HvA en de Haagse Hogeschool of het technisch haalbaar is om de DC-tractienetten van het openbaar vervoer in te zetten voor het opladen van elektrische auto’s en directe invoeding van PV. Dit testen ze zowel op labschaal als in reële situaties. Daarnaast onderzoeken ze, met inbreng van elektrotechnische bedrijven Dynniq Energy en DC Opportunities, de technische en ruimtelijke kansen en barrières voor opschaling in Amsterdam en Den Haag.
Tot slot brengen ze de economische, organisatorische en juridische aspecten rond de tramhalte als toekomstige energiehalte in kaart, en onderzoeken ze eventuele opschaling naar treininfrastructuur. Dit gebeurt samen met advies- en ingenieursbureau Witteveen en Bos. Op basis van deze stappen formuleren ze aanbevelingen voor beleidsmakers en wetgevers.
Onderwijs
Binnen het project Van Tractienet naar Slim DC-Elektriciteitsnet wordt nauw samengewerkt met de bacheloropleiding Engineering van de HvA. Casestudies uit het project worden bijvoorbeeld ingezet binnen het vierdejaars Engineering-project Innovatielab, in keuzevakken als Duurzame Energie en Energie in de stad, en in de minoren Energiepositieve stad en Data Science. Daarnaast werken er studenten mee aan het project vanuit hun afstudeerstage.
Partners
Voor TSDCE werkt de Hogeschool van Amsterdam samen met de Haagse Hogeschool en de volgende partners: Dynniq Energy, DC Opportunities R&D en Witteveen en Bos. Hun rol is hierboven beschreven.
Daarnaast zijn de volgende partijen aan het project verbonden als associate partners:
- GvB en HTM leveren de gegevens over de tractienetten en het huidige gebruik, leveren locaties voor de veldtesten en ondersteunen de uitvoering daarvan. Ook denken zij mee over de opschaling en de organisatorische, wetgevende en economische aspecten daarvan.
- Stichting Gelijkspanning Nederland zal de kennisoverdracht ondersteunen.
Lectoraat Energie en Innovatie
Dit project wordt uitgevoerd binnen het lectoraat Energie en Innovatie van de faculteit Techniek van de HvA. Het lectoraat draagt met toegepast onderzoek naar duurzame energie en energiebesparing bij aan de energietransitie en is speerpunt van het Centre of Expertise City Net Zero.
