LCA-module ontwikkeld voor de Master Urban Technology

City Net Zero ondersteunt jaarlijks meerdere kansrijke projecten van onderzoekers van de Hogeschool van Amsterdam, die aansluiten bij onze missies: zero emissions, zero waste en zero impact of climate extremes.  

In de periode november 2024 – januari 2025 hebben Kasper Lange (hoofddocent Circular Systems Engineering), Natascha van der Velden (onderzoeker LCA) en Tony Schoen (projectleider Robotlab) gewerkt aan een LCA-onderwijsmodule van zes weken voor de Master Urban Technology.  

‘Cradle to cradle’ analyse 

Een levenscyclusanalyse (LCA) van een product, ook wel een ‘cradle to cradle’ (in het Nederlands wieg-tot-graf-) analyse genoemd, is een methode om de totale milieubelasting te bepalen van een product gedurende de hele levenscyclus, dat wil zeggen: winning van de benodigde grondstoffen, productie, transport, gebruik en afvalverwerking (bron: wikipedia). De LCA is een belangrijk instrument voor wie zich bezighoudt met de circulaire transitie.  

Opzet onderwijsmodule 

De lessenreeks die ontwikkeld is over LCA combineert theorie met praktijk: studenten leren de basisprincipes van een LCA, werken met de Fast Track-methode en maken kennis met openLCA als rekentool om een LCA uit te voeren. Daarnaast gaan de studenten zelf aan de slag met een casus. Zo heeft een viertal studenten een casus rond fruitverpakkingen (wegwerp versus herbruikbaar) opgezet in openLCA, en met de ecoinvent 3.10 database de milieu-impact van de verschillende scenario’s met elkaar vergeleken.  

Herontwerp van producten en processen  

Na deze ervaring en opgedane kennis is de Fast Track methode uit de module inmiddels ook doorontwikkeld naar een variant op bachelorniveau en gebruikt in de minor Robotic Production and Circular Materials, en in de Community of Practice Closing Urban Loops. Daarnaast wordt openLCA gebruikt in het KIEM project ‘Vooronderzoek LCA beademde zorg’, waarin studenten van zowel de Faculteit Techniek en de Faculteit Gezondheid openLCA gebruiken om de milieu impact van verschillende behandelingen binnen de beademingszorg te analyseren en zo te bepalen waar herontwerp van producten en processen de meeste impact zou hebben. 

Vervolg 

De opgedane ervaring rondom het ontwikkelen van deze module bij de Master Urban Technology is in april 2025 gedeeld op de openLCA-conferentie in Berlijn. De master werkt aan structurele inbedding van de module in het curriculum en zal ook bij andere minors ingezet worden waaronder de minor Houtbouw van de Faculteit Techniek. Maar ook buiten de Faculteit Techniek is er groeiende interesse voor onderwijs rondom LCA, zoals vanuit de Faculteit Onderwijs en Opvoeding opleiding Leraar Technisch Beroepsonderwijs. De verwachting is dat er bij bedrijven zeker behoefte is aan meer professionals met kennis over impactanalyses voor producten en processen. Het (door)ontwikkelen van deze module heeft daarom veel potentie.