Kenniscentrum Maatschappij en Recht

Hoe realiseren we de energietransitie in kansarme wijken?

23 mrt 2022 11:06 | Urban Governance

Een effectieve en rechtvaardige energietransitie in kansarme wijken stuit op gebrek aan kennis over de diversiteit aan energiepraktijken van bewoners, en over hoe bewoners te betrekken bij de renovatie van slecht geïsoleerde huizen. Een consortium van onderzoekers, onder andere van de HvA, gaat nu de noodzakelijke kennis en oplossingen ontwikkelen om deze energietransitie te ondersteunen.

JUST PREPARE is een consortium van onderzoekers, gemeenten, bedrijven en maatschappelijke organisaties dat vier jaar lang onderzoek gaat doen naar de sociale, maatschappelijke en technische aspecten van de energietransitie. Specifiek gaat dit project zich inzetten voor een effectieve en rechtvaardige energietransitie in kansarme wijken. In deze wijken zien we nu een mismatch tussen de renovatie van slecht geïsoleerde huizen en de energiepraktijken van bewoners waardoor de energietransitie moeizaam verloopt. Ook is er een kloof tussen de bewoners en de actoren die de energietransitie moeten uitvoeren.

"Deze mismatches zijn ontstaan door een gebrek aan kennis over energiepraktijken van bewoners zoals koken, wassen en verwarming, en een gebrek aan goede methoden om bewoners bij de energietransitie te betrekken," stellen Imrat Verhoeven en John Grin, de coördinatoren van het project vanuit de Universiteit van Amsterdam. "Hierdoor is de energietransitie in deze wijken nu niet effectief en rechtvaardig. Dit uit zich bijvoorbeeld in weerstand tegen de transitie, een ongelijke verdeling van de baten en lasten en beperkte toegang tot besluitvorming."

Naar oplossingen werken

Het consortium gaat noodzakelijke kennis vergaren en op basis hiervan oplossingen ontwikkelen in zogenaamde Living Labs in vier gemeenten, samen met woningbouwcorporaties, bewoners en andere relevante actoren. Vervolgens zullen de inzichten breed worden gedeeld in een Learning Lab met andere gemeenten en betrokkenen.

De Hogeschool van Amsterdam, met lector Stan Majoor als trekker, neemt in dit deel de leiding: “In de Living Labs gaan we op zoek naar oplossingen in de complexiteit van het echte leven. We nemen het perspectief van bewoners en onderzoeken de diversiteit van hun energiepraktijken. En dat aspect wordt het uitgangspunt voor de wijkaanpak in kansarme wijken. Ook is ons doel dat bewoners veel meer betrokken raken bij en profiteren van de energietransitie in hun wijk. Dat is cruciaal voor het draagvlak” aldus Majoor. "Een goede match maken tussen de technische mogelijkheden en deze energiepraktijk is hierin noodzakelijk" geeft Renée Heller aan. "Vandaar dat dit een interdisciplinair project is."

Consortium

JUST PREPARE (Putting REsident Practices And REsidential areas at the center of a JUST and effective energy transition in underprivileged neighbourhoods) wordt geleid door John Grin en Imrat Verhoeven van de Universiteit van Amsterdam. Vanuit de Hogeschool van Amsterdam zijn lectoren Stan Majoor (Coördinatie Grootstedelijke Vraagstukken) en Renée Heller (Energie & Innovatie) betrokken als aanvragers en onderzoekers, en is het een samenwerking tussen de HvA-Centres of Expertise Urban Governance and Social Innovation en Urban Technology.

Naast UvA en HvA nemen aan dit consortium de volgende kennisinstellingen deel: Radboud Universiteit, TU Delft, Technische Universiteit Eindhoven, en de Hogeschool Arnhem/Nijmegen. Ook zijn in het project ruim 40 praktijkpartners als (mede)financierende partners betrokken, zoals provincies, gemeenten, woningbouwcorporaties, energiebedrijven en adviseurs.

Vragen over het project?