Lesstof beleven in plaats van leren

De enthousiaste vakleerkrachten bewegingsonderwijs Kaz Kambayashi en Igor de Jong staan aan de wieg van de uitvoering op de Pro Rege. Ze zitten veelvuldig bij elkaar om al hun creativiteit te laten gelden in aansprekende lessen over de Vikingen, dieren, windkracht, de rol van het water in Nederland, je kunt het zo gek niet verzinnen. De theorie die ten grondslag ligt aan het bewegend leren is de embodied cognition theory, ontwikkeld door meerdere psychologen uit verschillende onderzoeksgebieden. De roots zijn gelegd door Engelkamp & Zimmer*. Meerdere studies hebben aangetoond dat lichamelijke bewegingen een positief effect hebben op de cognitie, het leren en schoolprestaties van kinderen. Langzaamaan vindt het zijn plek in het Nederlandse onderwijs, de Pro Rege pakt het heel voortvarend op.

Wereldoriëntatie

Waar het bewegend leren vaak is gekoppeld aan rekenen en taal, is het dat op de Pro Rege juist niet het geval. Igor en Kaz hebben ervoor gekozen om juist de ‘zaakvakken’ om te zetten in beweeglessen. “Het laten beleven van wereldoriëntatie, met vakken als aardrijkskunde, geschiedenis en biologie, spreekt enorm tot de verbeelding. Als het lukt om die verbeelding om te zetten in beweging, dan heb je een fantastisch lesuur te pakken.” Het enthousiasme spat van hun gezichten.

Leonardo Da Vinci

Kaz en Igor gebruiken de Da Vinci-methode, die alle lesstof uitgebreid beschrijft. Ze hebben besloten vooral aan de slag te gaan met de kernwoorden uit de methode. Bijvoorbeeld uit het thema dieren, waarbij ze de kernwoorden lucht, water, op het land en onder de grond gebruiken. Ze laten in de klas een introducerend filmpje zien, om het onderwerp visueel te introduceren. Een week later is de beweegles waarin het onderwerp letterlijk wordt beleefd. Igor maakt kaarten, opdrachten, uitleg en plastificeert alles, zodat de kinderen aan de slag kunnen met beleven.

Bladblazer

Zo stond er ten tijde van de fotoshoot het thema ‘windrichting’ op het programma. De zaal werd opgedeeld in Noord, Oost, Zuid en West. En ook de elementen zon, regen, wind en sneeuw kregen een plek. Met een bladblazer, buizen, pingpongballetjes en een pluviometer (die neerslag meet) beleefden de kinderen uit groep 3 en 4 de ‘windrichting’. Je zou toch wensen dat je in zo’n klas mag zitten?!

Ervaringen

De collega’s van Kaz en Igor zijn erg enthousiast over de bewegingslessen. Omdat het niet gaat over motorisch bewegen en de kinderen het niet goed of fout kunnen doen, zien ze heel andere kanten van hun leerlingen. Juist de kinderen die niet uitblinken in sport krijgen de mogelijkheid om ongeremd en spelenderwijs mee te doen. Het kind krijgt een positiever beeld van zichzelf en de leerkracht krijgt een positiever beeld van de ontwikkeling van het kind. Met name de groep 4-kinderen kunnen al goed onder woorden brengen hoe ze de lessen vinden. Ze zijn erg enthousiast en nemen de ervaringen weer mee terug de les in. Bij groep 3 ligt nog iets anders, maar dat deze leeftijd ook geniet is wel duidelijk.

Droom

Voor Igor en Kaz is het een ‘jongensdroom’ om dit voor de hele school te mogen uitrollen (“mits er dan een vakdocent bewegingsonderwijs bij mag,” lachen ze), maar eerst deze pilot afmaken. Deze gaat hoogstwaarschijnlijk als ‘zeer geslaagd’ de geschiedenisboeken in. Dat er in de toekomst maar veel beweeglessen op basisscholen zullen zijn!

Over de docenten

Igor de Jong

Igor studeerde 3 jaar geleden af aan de ALO Amsterdam en mocht na zijn stage absoluut niet meer weg bij de Pro Regeschool. Gelukkig wilde hij dat zelf ook niet. Hij combineert zijn fulltime werkweek met de master Sport & Educatie aan de Fontys Hogeschool in Eindhoven. Daar krijgt hij in theorie mee wat bewegend leren zou kunnen betekenen en hij zet het op de Pro Rege gelijk om in daden.

Kaz Kambayashi

Kaz werkt al 19 jaar op de Pro Rege. Lange tijd in deeltijd en sinds vier jaar ook fulltime. Dat hij jaren geleden vanuit Amsterdam verhuisde naar Alkmaar betekende absoluut niet dat hij zijn baan ging opzeggen. “De mogelijkheden die je op veel Amsterdamse scholen hebt om je lessen te ontwikkelen, om bewegen echt aandacht te geven, is werkelijk fantastisch. Daar is deze pilot ‘bewegend leren’ een prachtig voorbeeld van.”

* Bron: Engelkamp, J., and Zimmer, H. D. (1989). Memory for action events: A new field of research