Methodieken voor de buurtgerichte bibliotheek
ProjectWelke nieuwe kennis, vaardigheden en tools hebben bibliotheekmedewerkers nodig om op inclusieve wijze buurtgericht te werken? Dit is waar het project ‘Methodieken voor de buurtgerichte bibliotheek’ zich op focust. Met een consortium, bestaande uit vijf openbare bibliotheken en drie provinciale ondersteuningsinstellingen (verspreid over Nederland), zullen er methodieken voor buurtgericht werken op basis van sociaal en participatief ontwerp ontwikkeld en getest worden. Dit zal bibliotheekmedewerkers uitrusten met de kennis, vaardigheden en tools die nodig zijn om hun gemeenschappen te leren kennen, hen te bedienen en om zichzelf krachtig en relevant te voelen in hun werk. De KB, Nationale Bibliotheek, heeft hierin een overkoepelende rol en er wordt samen gewerkt met creatieve partners zoals Bureau Ruimtekoers en Dutch Design Foundation.
Buurtgericht werken
In de afgelopen jaren is de rol van bibliotheek veranderd van informatieverstrekker naar een ontmoetingsplek. Een belangrijke ontwikkeling hierin is de opkomst van de ‘community library’: een bibliotheek met, voor, en door de buurt. De bibliotheek van nu en de toekomst is een buurtgerichte bibliotheek.
Met de intrede van deze buurtgerichte werkwijze is ook het dagelijkse werk van bibliotheekmedewerkers veranderd. De nadruk ligt niet meer op boeken en informatie. Bibliotheekmedewerkers dienen goed op de hoogte te zijn van hun lokale gemeenschap: wat speelt in de buurt? Wat hebben buurtbewoners van de bibliotheek nodig (zelfs als dat niet altijd meteen duidelijk is)? Wat voor nieuwe diensten en programma’s kunnen hieruit ontwikkeld worden? En hoe doe je dit als bieb met, voor, en door de buurt?
Bibliotheekmedewerkers staan hiermee voor een nieuwe uitdaging. Dit project is erop gericht om hen te helpen om hun veranderde rol op inclusieve wijze vorm te geven.
PADRE-aanpak
Binnen dit project wordt daarom de Participatory Action Design Research (PADRE) aanpak toegepast. Het project onderzoekt hoe participatieve ontwerptools ingezet kunnen worden door bibliotheekmedewerkers, om nieuwe groepen te bereiken en betrekken.
Een nieuw perspectief
Dit project heeft als doel een nieuw handelingsperspectief aan bibliotheekmedewerkers te bieden; een perspectief dat niet alleen henzelf, maar ook hun gemeenschap ten goede komt. Het consortium ontwikkelt, test en deelt namelijk werkwijzen waarmee bibliotheekmedewerkers nieuwe plannen en diensten kunnen opzetten voor én samen met specifieke gemeenschappen uit de buurt, die zij momenteel nog niet genoeg bereiken en betrekken. De werkwijzen die binnen dit project ontwikkeld worden, zullen zowel laagdrempelig als inclusief zijn.
Verwachte resultaten:
- Een professionele empowerment matrix (online interactieve tool) waarmee iedere bibliotheekmedewerker kan testen hoe zij scoren op de benodigde elementen van een buurtgerichte bibliotheek;
- Een toolbox waarin praktische hulpmiddelen opgenomen zijn, voor bibliotheekmedewerkers, om inclusief en buurtgericht te werken met de gemeenschappen die zij bedienen. Op deze manier kunnen bibliotheken hun maatschappelijk-educatieve rol uitwerken en hun waarde in de samenleving versterken.
Co-creatie
Er is een sterk consortium samengesteld met een combinatie van hogescholen, Openbare Bibliotheken (OB’s), Provinciale Ondersteuningsinstellingen (POI’s), de KB en creatieve instellingen. Zie onderstaand figuur voor de samenstelling van dit consortium.
