Accelerating the Circular Transition: naar een circulaire samenleving in 2050
Wat als we onze samenleving zo inrichten dat we geen afval meer produceren en grondstoffen telkens opnieuw gebruiken? Dat is de ambitie van de Nederlandse overheid voor 2050. In het project ACT! werkt de Hogeschool van Amsterdam samen met kennisinstellingen, bedrijven, overheid en burgers aan deze grote omslag: van een wegwerpmaatschappij naar een circulaire samenleving.
Een circulaire samenleving in 2050
ACT! wil de overgang naar een circulaire economie versnellen. Niet alleen om afval en CO₂-uitstoot te verminderen, maar ook om onze samenleving eerlijker en toekomstbestendiger te maken. De partners ontwikkelen samen een visie op een circulaire samenleving, simulatiemodellen, en een geïntegreerde aanpak om de transitie te sturen en versnellen. Het project gaat uit van een systeembenadering met een brede samenwerking tussen wetenschap, praktijk en samenleving, en ontwikkelt praktische tools om de omslag écht te maken.
Werkwijze
In het project staan vier casussen centraal. De casussen helpen om de circulaire transitie in verschillende sectoren en regio’s tastbaar te maken. Ze worden gebruikt om de simulatiemodellen te testen en verbeteren, realistische toekomstvisies te ontwikkelen en werkbare oplossingen te vinden voor beleid, technologie en samenwerking. Zo wordt duidelijk hoe we de circulaire transitie op grotere schaal effectief kunnen versnellen
Casus 1: de meubelindustrie (geleid door de HvA)
In Nederland belandt jaarlijks 250.000 ton meubels bij het afval. In deze casus werken producenten, winkels, kringlooporganisaties en onderzoekers samen aan oplossingen voor hergebruik, reparatie en circulair ontwerp. Samen onderzoeken ze hoe ketenpartners slimmer kunnen samenwerken en welke beleidsmaatregelen, zoals de uitgebreide producentenverantwoordelijkheid, echt bijdragen aan gedragsverandering en minder afval. Door data te verzamelen, scenario’s te testen en businessmodellen te ontwikkelen, ontstaat zicht op een meubelketen waarin waarde behouden blijft en minder afval ontstaat.
Casus 2: circulaire gebiedsontwikkeling
Focus: circulaire strategieën ontwikkelen voor stedelijke (her)ontwikkeling. Denk aan minder materiaalgebruik, bouwmaterialen hergebruiken en circulair ontwerp in gebiedsontwikkeling.
Casus 3: de Metropoolregio Amsterdam
Focus: onderzoeken hoe regionale samenwerking tussen overheden, bedrijven en burgers de circulaire transitie kan versnellen. Doel is om beleid, gedrag en initiatieven beter op elkaar af te stemmen en zo regionale impact te vergroten. Deze casus richt zich specifiek op consumentenelektronica.
Casus 4: technologische maakindustrie (Noord-Brabant)
Focus: verkennen hoe bedrijven in deze sector minder afhankelijk kunnen worden van schaarse grondstoffen. De partners kijken naar hergebruik van onderdelen, product-als-dienst-modellen en circulaire businessmodellen die bijdragen aan een veerkrachtige industrie.
Rol van de HvA
De HvA leidt de werkpakketten die zich richten op de gezamenlijke visieontwikkeling (Julie Ferguson) en de casestudies (Inge Oskam).
Onderwijs
Binnen de HvA doen studenten van verschillende opleidingen mee aan ACT!. Ze werken mee aan onderzoek naar visieontwikkeling en de casussen. De opgedane kennis wordt verwerkt in onderwijsmodules en minoren, bijvoorbeeld op het gebied van circulair ontwerpen, duurzaamheid en stedelijke transities. Zo draagt het project bij aan de ontwikkeling van de professionals van de toekomst.
Team
- Inge Oskam
- Julie Ferguson
- Joanne Lucas
- Kasper Lange
Partners en financiering
Het project ACT! wordt gefinancierd met een NWA-ORC-subsidie. Het onderzoek wordt uitgevoerd door een consortium van kennisinstellingen, overheden, bedrijven en maatschappelijke organisaties.
CIRCOLLAB
De HvA werkt ook aan het versnellen van de circulaire transitie in CIRCOLLAB. CIRCOLLAB is een samenwerking van 33 partners. Samen identificeren zij welke technologische, sociale, economische en creatieve innovaties er in de Metropool Regio Amsterdam nodig zijn om veranderingen te versnellen. En hoe deze met interdisciplinair praktijkgericht onderzoek te realiseren zijn. Ook met het project ACT draagt de HvA bij aan deze doelen.
Lectoraat Circulair Ontwerpen en Ondernemen en Coördinatie Grootstedelijke Vraagstukken
Aan het project ACT! werken twee HvA-lectoraten samen. Het lectoraat Circulair Ontwerpen en Ondernemen onderzoekt hoe je producten circulair kunt ontwerpen en materialen zo hoogwaardig mogelijk kunt hergebruiken. En welke nieuwe manieren van ontwerpen, produceren en ondernemen je hiervoor het beste kunt inzetten.
Het lectoraat Coördinatie Grootstedelijke Vraagstukken onderzoekt hoe bewoners, overheden, bedrijven en andere partijen samen de stad kunnen vormgeven. Met een hands-on aanpak wordt in co-creatie aan oplossingen voor complexe grootstedelijke vraagstukken gewerkt. ACT! valt onder de onderzoekslijn Netwerksamenwerking voor duurzaamheidstransities van het lectoraat.