Gft-afval scheiden doe je zo

'Veel mensen gooien afval in de gft-bak dat daar eigenlijk niet thuishoort'

13 sep 2022 15:28 | Kenniscentrum Techniek

Tijdens de Verspillingsvrije Week eerder deze maand gingen miljoenen Nederlanders de uitdaging aan om zo min mogelijk voedsel te verspillen, door verspillingsvrij te kopen, koken en bewaren. Aan dat rijtje voegt de Hogeschool van Amsterdam (HvA) een extra stap toe: verspillingsvrij weggooien! Want als je groente- fruit- en etensresten in een aparte gft-bak gooit, kunnen ze worden gerecycled tot compost. Dat klinkt simpel, maar blijkt in de praktijk nog best lastig. Daarom geven we vier tips voor het scheiden gft-afval.

‘Afval scheiden kost meer moeite dan je misschien zou denken’, zegt Carlijn Kappers. Als gedragsonderzoeker bij de HvA is ze betrokken bij het project BASSTA, waarvoor ze onderzoekt hoe Nederlandse huishoudens kunnen worden gestimuleerd om afval te scheiden. ‘Mensen moeten afval niet alleen herkennen, apart houden en thuis in de goede bak gooien, maar het daarna ook buitenshuis wegbrengen naar de juiste verzamelplaats. Omdat er veel handelingen bij komen kijken, bestaat de kans dat ze afhaken.’

Het doel van BASSTA is om dat te voorkomen. Daarom voeren Kappers en haar collega’s dit najaar veldtests uit in Amsterdam, Utrecht, Den Haag en Alphen aan den Rijn. ‘Met verschillende vormen van communicatie willen we de kennis en motivatie van bewoners vergroten. Zo onderzoeken we onder meer wat het effect is van stickers of borden bij containers voor restafval.’ Voor iedereen die zelf aan de slag wil met het scheiden van gft-afval, heeft ze vier handige tips.

1. Gebruik een wel/niet-lijst

Wat mag wel en wat mag niet in de gft-bak? Op een wel/niet-lijst kun je dat in één oogopslag zien. Ook als je al langer gft-afval scheidt, kan zo’n lijst volgens Kappers handig zijn. ‘Veel mensen gooien afval in de gft-bak dat daar eigenlijk niet thuishoort, zoals theezakjes. Daar zit in veel gevallen kunststof in verwerkt, waardoor ze bij het restafval moeten. Een wel/niet-lijst kan in zo’n geval uitkomst bieden.’ MilieuCentraal heeft hiervoor een overzichtelijke poster gemaakt. Een andere optie is hun Afvalscheidingswijzer : hier kun je intypen welk afval je hebt, waarna wordt aangegeven in welke bak het thuishoort.

2. Leg gft-afval apart tijdens het koken

Staat jouw gft-container niet in de keuken? Verzamel je groente- fruit- en etensresten dan tijdelijk in een klein bakje op het aanrecht. ‘Als je gft-bak op het balkon of in de tuin staat, wil je tijdens het koken niet steeds heen en weer lopen om je afval weg te gooien’, legt Kappers uit. ‘Dat verhoogt de drempel om voor een aparte gft-bak te kiezen. Door restjes als aardappelschillen of eierschalen eerst op het aanrecht te verzamelen, kun je ze na het koken in één keer weggooien in de gft-bak.’

3. Kies een geschikte gft-bak

Sommige gemeenten delen gratis gft-bakken uit aan hun inwoners. Als je er zelf een koopt, dan is het volgens Kappers belangrijk dat de bak past bij je huishouden. ‘Als je bijvoorbeeld een grote bak koopt terwijl je alleen woont, kan het lang duren voordat je hem leegt, waardoor het afval gaat stinken. Verder kun je, als je dat belangrijk vindt, kiezen voor een bak die in de vaatwasser kan. Of voor een exemplaar dat fruitvliegjes afstoot. Kies dus niet blindelings een bak, maar vergelijk verschillende varianten.’

4. Zoek uit wat je met je gft-afval kunt doen

Veel Nederlanders hebben een gft-container die ze aan de weg zetten, maar dit geldt lang niet voor iedereen. Woon je in een appartement in bijvoorbeeld Amsterdam, dan staat er in de meeste wijken geen aparte inzamelingsbak voor gft-afval voor de deur. Wel kun je je afval kwijt bij een ‘wormenhotel’. ‘In Amsterdam staan zo'n 75 wormenhotels, waar wormen compost maken van groente- fruit- en klein tuinafval’, zegt Kappers. ‘Maar ook op veel andere plekken in Nederland vind je wormenhotels. Een andere optie is het gebruiken van een bokashi-emmer. Hiermee kun je gft-resten zelf omzetten in compost voor je tuin of balkonplanten.’

Centres of Expertise City Net Zero en UGSI

BASSTA is een samenwerking van Centres of Expertise City Net Zero en Urban Governance and Social Innovation (UGSI). De verbonden lectoraten Circulair ontwerpen en ondernemen & Psychologie voor een Duurzame Stad onderzoeken en ontwikkelen innovaties om tot een circulaire economie en maatschappij te komen. Eén van de voorwaarden is dat het afval dat ontstaat goed herbruikbaar is als grondstof voor nieuwe producten. Het goed scheiden van afval door huishoudens is daarom van wezenlijk belang voor een circulaire economie.

Meer lezen?