Living Labs: De meerwaarde van ervarend leren

Living Labs zijn voorbeelden van een nieuwe manier van onderwijs die snel aan terrein wint. Opleidingen werken in de wijk samen met verschillende partners, studenten én eindgebruikers aan complexe maatschappelijke vraagstukken.

Annemarie Hulst-Waal, onderwijsinnovator en programmamanager Living Labs, legde uit wat living labs zijn. Een living lab is een werkplaats in de wijk, waar op een innovatieve manier samengewerkt wordt aan een gezamenlijk vraagstuk. Opleidingen proberen op deze manier studenten beter voor te bereiden op de voortdurende veranderingen in de arbeidsmarkt en de ontwikkelingen in de samenleving. Onderwijs vindt dan ook letterlijk plaats ín de wijk en niet meer alleen op de instelling.

Living labs zijn daarnaast multidisciplinair: studenten, docenten en onderzoekers van verschillende instellingen en opleidingen werken samen. Studenten leren hun doelgroep te betrekken in het onderzoek en met hen mee te denken. In een living lab is iedereen onderzoeker. Ook ervaren ze dat het proces zelf ook impact heeft. Het mislukken van een project geeft daarnaast ook waardevolle informatie. Falen mag, daar leer je ook van. Dit zijn belangrijke lessen voor studenten in de voorbereiding op hun toekomst.

“Ervarend leren is voor mij als een kleurplaat: leren op school zijn de zwarte contourlijnen, het ervarend leren is de kleur”, aldus een student tijdens de bijeenkomst ‘Ervarend leren in de stad’.

Ervaringen van studenten

Wat levert leren in Living Labs op voor studenten, docenten en onderzoekers én de wijk? De aanwezige studenten werkten bij Corendon, SAIL, het loopbaanloket, de rechtswinkel en bij het programma voor eerste generatiestudenten, Be prepared. Zij vertelden over hun ervaringen en gaven aan wat deze vorm van leren hen gebracht heeft:
- Ik heb geleerd wie ik was, wat ik wilde doen en hoe, vanuit mijn perspectief: hoe zou ik dit aanpakken?
- Je oefent in het ‘echie’. Het is een mooie manier om kennis te maken met de praktijk en te ervaren hoe je dat vindt: past dit bij mij?
- Ik heb geleerd hoe ik dingen kan uitleggen zodat andere mensen het begrijpen.
- Ik heb geleerd contact te maken met mensen die ik niet kende en hoe ik met mensen omga.
- Ik weet wat meer wat ik kan en ik heb nieuwe interesses van mijn persoonlijkheid ontdekt.
- Je ontwikkelt jezelf in dingen waarvan je weet dat je het kan, maar die je nog nooit hebt geprobeerd.

Tips van studenten voor decanen

We vroegen de studenten ook: Waarom is ervarend leren ook belangrijk in het v(mb)o?
Hoe kan een school via ervarend leren de loopbaanontwikkeling bij leerlingen stimuleren?

- Je leert in de praktijk meer over wat jij wil.
- Je leert dat er meer is dan alleen Amsterdam, je leert ‘out of the box’ kijken.- School is meer dan het werken naar je centraal examen. Welke keuzes maak je? Wat kun je ermee?
- Maak verbinding tussen klaslokaal en studies. Tijdens vaklessen zou ook aandacht besteed moeten worden aan een koppeling met het vervolgonderwijs: bij welke opleiding of beroep past de aangeboden stof? Dat geeft context en maakt de stof relevant (en wellicht interessant) voor de leerling.
- Laat leerlingen op school al kennismaken met verschillende beroepen.

Tips van decanen voor decanen

Verschillende scholen hebben al ervaringen met ervarend leren om loopbaanontwikkeling te stimuleren. Decanen deelden good practices op het gebied van ervarend leren:
- Ga erop uit met de klas, bijvoorbeeld aan de hand van een thema. Bezoek gratis activiteiten in de buurt, zoals een rechtbank of een vioolbouwer. Je leert altijd wat, het maakt eigenlijk niet uit welke ervaring je opdoet. Welke beroepen heb je gezien?
- Een belangrijke vraag na afloop is: met wie heb je over je ervaring gesproken?
- Bouw een of meer (maatschappelijke) stagemomenten in in het programma, bijvoorbeeld van warm naar koud contact.
- Nodig alumni/ouders uit om over hun opleiding/beroep te komen vertellen.
- Doe een project waarbij leerlingen het werkveld in moeten.
- Stimuleer meelopen of proefstuderen bij een opleiding.

HvA in de Stad

Op de HvA zijn de Living Labs onderdeel van het programma HvA in de Stad. De komende tijd belichten we in iedere editie van de Scholennieuwsbrief een ander aspect van HvA in de Stad.