Kenniscentrum Onderwijs en Opvoeding

Betrokkenheid van langstudeerders in een online afstudeercafé

Kan de binding met langstudeerders ook online worden gerealiseerd?

Project

Aan welke kenmerken moet een online leer-ontmoetingsruimte voldoen om bij bachelor- en masterstudenten pedagogiek van de Hogeschool van Amsterdam, met vertraging in de afstudeerfase, de betrokkenheid bij medestudenten en de opleiding te bevorderen?

PROJECT

In een pilot in het schooljaar 2020-2021 is samen met studenten pedagogiek van de Hogeschool van Amsterdam gewerkt aan het ontwerp van een nieuwe aanpak voor begeleiding in de afstudeerfase. Gekeken is of deelname aan een permanent bereikbare online ontmoetingsruimte zou kunnen bijdragen aan betrokkenheid bij opleiding en medestudenten. De aanleiding tot dit onderzoek was de constatering dat langstudeerders door allerlei belemmeringen niet of minder deelnemen aan het onderwijs. Het idee ontstond al voor Corona om voor én met deze studenten een 24/7 bereikbaar online platform te creëren voor leren en ontmoeten: het online ‘afstudeercafé’. De vraag die met de pilot beantwoord zou moeten worden luidt: Aan welke kenmerken moet een online leer-ontmoetingsruimte voldoen om bij bachelor- en masterstudenten pedagogiek van de Hogeschool van Amsterdam, met vertraging in de afstudeerfase, de betrokkenheid bij medestudenten en de opleiding te bevorderen? Acht master en elf bachelor langstudeerders pedagogiek hebben deelgenomen aan de -door Corona volledig online uitgevoerde- pilot.

DOEL VAN DIT PROJECT

Het doel van de pilot was om in kaart te brengen aan welke kenmerken een 24/7 bereikbare leer-ontmoetingsruimte moet voldoen om langstudeerders nieuwe mogelijkheden te geven hun studie af te ronden. Er zijn data verzameld over belemmeringen, behoeftes en ervaringen met het afstudeercafé. Dit leidde uiteindelijk tot het vaststellen van succesfactoren voor een 24/7 bereikbare online leer-ontmoetingsruimte, het afstudeercafé. Door het bestuderen van de perspectieven van langstudeerders en het op basis daarvan realiseren van een online leer-ontmoetingsruimte zou dus iets kunnen veranderen aan hun situatie. Het doel was ook het vastleggen van de ervaringen van langstudeerders, zodat dit zou kunnen bijdragen aan bewustwording van docenten/opleiders ten aanzien van de kansen en mogelijkheden die flexibel online onderwijs kan bieden aan studenten in de afstudeerfase. Ten slotte was het doel een beschrijving van de werkwijze om ook andere groepen en verschillende docenten met de aanpak te laten kennismaken.

RESULTAAT VAN DIT PROJECT

Uit de ervaringen bleek dat langstudeerders te maken hebben met uiteenlopende redenen voor studievertraging. Vaak combineren zij hun studie met gezin, mantelzorg of werkkring, of hebben zij te maken met ziekte, psychische problematiek, stress, faalangst of functiebeperking. Zij hebben behoefte aan flexibel onderwijs dat zij zelf kunnen vormgeven. Het 24/7 bereikbare afstudeercafé werd als laagdrempelig ervaren. Er werden online contacten opgebouwd met medestudenten en docent. Studenten gaven aan elkaar beter te kennen dan in een fysieke klas, zij hebben groepsgevoel ervaren en schaamte verminderde. De docent was online luisteraar, droeg zorg voor een goede sfeer, stimuleerde kennis delen en reageerde snel in de chats. Er werd samengewerkt en studenten maakten afspraken online buiten de vaste meetings. Doordat zij 24/7 konden instappen in de omgeving hebben zij meer grip gekregen op hun afstuderen en werd hun betrokkenheid bevorderd. Op basis van de resultaten is een aantal kenmerken te formuleren voor een online leer-ontmoetingsruimte: toegankelijk, kleine groepen, vaste meetings, mogelijkheid voor privékanalen, online betrokkenheid van de docent en laagdrempelig contact via de chat.

Door dit onderzoek wordt de al opgedane kennis met het werken in online omgevingen aangevuld met inzichten uit een praktijksituatie op de HvA. De aanbeveling is om meer ervaring op te doen met een online leer-ontmoetingsruimte door het concept in verschillende contexten met verschillende docenten/opleiders uit te proberen en na Corona ook in een blended vorm.

OPBRENGST VAN DIT PROJECT

De opbrengsten van het project bestaan uit:

Er is een korte, overzichtelijke handreiking gemaakt voor docenten die handvatten biedt om zelf een online leer-ontmoetingsruimte te construeren. In de handreiking wordt ingegaan op de rol van de docent in een online leer-ontmoetingsruimte en worden tips gegeven om betrokkenheid en interactie online te bevorderen.

WIE ZIJN BIJ DIT PROJECT BETROKKEN

De resultaten zijn in nauw overleg met studenten, collega’s, klankbordgroep en critical friends tot stand gekomen. Acht master en elf bachelor pedagogiek studenten hebben deelgenomen aan en meegedacht over het door Corona volledig online uitgevoerde traject. Het ontwerp van het afstudeercafé heeft dankzij hun deelname tot stand kunnen komen. De klankbordgroep bestond uit Bert Bredeweg, Anders Bouwer, Jan Willem Doornenbal en Martijn Dozy. Marco Snoek heeft het project als critical friend van feedback voorzien, en collega’s hebben feedback gegeven op de resultaten.

Gepubliceerd door  Urban Education 23 mei 2022

Project Info

Startdatum 02 mrt 2020
Einddatum 30 jul 2021