Duurzame Wijken
ProjectEen beter milieu begint bij jezelf Van burgers wordt verwacht dat zij een grote bijdrage leveren aan het realiseren van duurzaamheidsdoelstellingen, zoals blijkt uit eerdere landelijke campagnes als 'een beter milieu begint bij jezelf'. Medewerkers van gemeenten, zoals beleidsmedewerkers en communicatieadviseurs, proberen vervolgens milieuvriendelijk gedrag onder inwoners te stimuleren met diverse interventies, waaronder vouchers voor LED-lampen, sociale media campagnes, energiecoaches en energiebesparingsapps. Een beter milieu begint bij de ander? Ondanks de vele interventies slagen gemeente professionals er niet geheel in om inwoners helemaal goed te bereiken. Dat bewoners wél betrokken worden is daarentegen van groot belang bij kwesties als energiearmoede en de energietransitie. Daarom moeten we aantrekkelijke, creatieve, zichtbare en democratische manieren vinden om deze groepen beter te laten participeren.

PROCES EN DOEL
In het project Duurzame Wijken ontwikkelen en evalueren we samen met de partners en vier wijken in vier gemeenten een creatief methodologische en socio-technische aanpak om duurzaam gedrag te stimuleren onder inwoners met een lage betrokkenheid bij dit onderwerp. Met behulp van creatieve, participatieve, etnografische methoden en invalshoeken, brengen we voor de verschillende wijken de persoonlijke, emotionele en sociale omstandigheden in beeld, net als de sociale structuur, en bestaande en mogelijke aanpakken. De uitkomsten vormen de basis voor een participatief ontwerpproces voor een socio-technische toepassing en duurzame interventie (bijv. een methode, website, app, installatie of serious game), waarbij inwoners, organisaties en initiatieven uit de wijk een centrale rol spelen.
Het lectoraat Creative media for social change speelt een belangrijke rol in het verkennen, bevragen en evalueren van creatieve nieuwe methoden en participatief ontwerp om weinig betrokken inwoners beter te betrekken. Voorbeelden zijn de inzet van een duurzame wensboom, ‘emotieleernetwerken’, en een waslijn met groene (#WOW) en rode (#OWW) kaartjes van (on)duurzame praktijken als laagdrempelige, creatieve en empathische methodes om duurzame initiatieven bespreekbaarder te maken onder bewoners.
Het beoogde resultaat bestaat uit een zichtbaar inzicht en overzicht van verschillende participatieve methodes, een modulaire aanpak met socio- interventies om milieuvriendelijk gedrag te stimuleren die goed aansluiten bij de persoonlijke en sociale omstandigheden en behoeftes van de inwoners. Samen met Saxion, de partners, vier gemeenten en hun inwoners ontwikkelen we ten slotte een toolbox: ‘Milieuvriendelijk gedrag stimuleren in de wijk’. De toolbox bestaat uit de sociotechnische en participatieve aanpak voor inwoners met een lage betrokkenheid bij duurzaamheid, demonstraties van slimme technologie en sociale interventies, ontwerprichtlijnen en geleerde lessen.
BIJEENKOMSTEN EN ACTIVITEITEN
• Brainstormsessie uitwerking methodes voor Duurzame wijken (o.a. Enschede), ‘een beter milieu begint bij de ander’, Saxion, 23 maart 2023
• Workshop en uitwerking Emotie leernetwerken met AHK, 15 februari, 2023
• Participatieve methodes op maat voor Duurzame wijken, Henriks Porciks, Marije Kanis, Tamara Witschge, in samenwerking met Saxion, Lectoraat Smart cities, Transitielab, HvA, 8 december 2022
• Workshop Samen zichtbaar duurzaam: Van Sec naar Sexy met de Riso printer (#WOW & #OWW methode prints), Makerslab, Organisatie Astrid Lubsen-van Roij & Marije Kanis, Hogeschool van Amsterdam, 5 december, 2022
• Creatives for climate, deelname CoECI expert meeting, 15 november, 2022
• Society 5.0 festival Workshop Co-creating beyond green: If it looks too good to be green, it probably is, Organisatie Marije Kanis, Astrid Lubsen-van Roij (presenter), Annika Kuyper, Mark van Wees, Ruben Logjes ism Danibal (live-drawing), 12 oktober 2022, Student hotel, Amsterdam, 2022 (‘Co-Creating beyond Green ’).
• Participatory design for sustainable change: Best practices overview, Henriks Porciks, Marije Kanis, Tamara Witschge, Saxion, Deventer, 29 september, 2022
-Participatory design, on-line sessie, Henriks Porciks, September, 2022
CREATIEVE MEDIA
- #WOW & #OWW design work files voor de Riso printer: 1. Wat is je (on) duurzame praktijk van de dag?, 2. Big #WOW & #OWW (A3 poster), 3. Small #WOW & #OWW (Met open ruimte voor eigen stelling), Ontwerp: Henriks Porciks, Marije Kanis, Astrid Roij van Lubsen, DOWNLOAD 1 | 2 | 3
BETROKKENEN HvA Lectoraat Creative Media for Social Change
- Dr Marije Kanis (Senior onderzoeker)
- Dr Tamara Witschge (Lector)
- Henriks Porciks (Student-assistent)
Hoofdaanvrager
Saxion -Lectoraat Smart cities
Partners
- Gemeente Leeuwaarden
- Gemeente Enschede
- Gemeente Almelo
- Gemeente Arnhem
- Agem
- Zwolle en stichting Climate Campus
- KombiSOL
- Saxion lectoraat Duurzame Leefomgeving
- ROC van Twente
- 8RHK Ambassadeurs
LOOPTIJD
2022 – 2024
SUBSIDIE
SIA Raak-Publiek
CONTACT
Laura Scheepmaker (Saxion)
Marije Kanis (Hogeschool van Amsterdam)
Tamara Witschge (Hogeschool van Amsterdam)