Leren en Innoveren

In 2003 is het lectoraat 'De Veranderingsbekwame Leraar' van start gaan. Doel van het lectoraat was het ondersteunen van leraren bij het vormgeven van veranderprocessen. Leraren zullen immers voortdurend in hun onderwijs en didactiek moeten inspelen op maatschappelijke ontwikkelingen, op eisen vanuit de samenleving, op ontwikkelingen en keuzes binnen de school, op veranderende interesses en karakteristieken van leerlingen en op nieuwe wetenschappelijke inzichten met betrekking tot leren en onderwijzen. Leraren krijgen hun leven lang te maken met veranderingen en moeten dus bekwaam zijn in het omgaan met en vormgeven van die veranderingen. Leraren moeten daarbij geen speelbal of slachtoffer zijn in veranderprocessen die plaats vinden binnen scholen, maar de leidende professionals die innovatie initiëren, uitvoeren en bewaken. Dat vraagt om leraren die 'change agents' zijn, die veranderingsbekwaam zijn.

In 2007 is het lectoraat voortgezet onder een nieuwe titel "Leren en innoveren: Talentontwikkeling van leraren in veranderprocessen". De nieuwe titel geeft krachtiger de actieve rol aan die leraren in scholen spelen. Ook in de nieuwe titel omvat de term 'leraren' zowel studenten als leraren uit basisonderwijs tot en met hoger onderwijs en lerarenopleiders.

De nadruk ligt op de generieke professionaliteit van leraren, de 'extended professionalism' van Hoyle. Centrale begrippen zijn: professioneel eigenaarschap, professionele ruimte en verantwoordelijkheid, onderzoekende houding, leiderschap en ondernemerschap van leraren.

Het onderzoeksprogramma is gericht op het ontwikkelen van kennis rond de praktijk van lerarenopleidingen en scholen, die bij kunnen dragen aan het verbeteren van opleiding, nascholing en het functioneren van leraren. Zo vindt er onderzoek plaats naar:

• Het identificeren en stimuleren van excellente studenten binnen de lerarenopleidingen
• De transfer van leiderschapscompetenties die ontwikkeld zijn binnen een masteropleiding naar de werkplek op de school
• Onderzoek door leraren binnen academische opleidingsscholen
• Het vormgeven en versterken van professionele ruimte van leraren binnen scholen

De uitkomsten van onderzoek worden gebruik in de ontwikkeling van opleidingsprogramma's voor bachelor- en master-opleidingen (zoals het excellentieprogramma van de faculteit Onderwijs en Opvoeding en de masters Professioneel Meesterschap en pedagogiek), bij de ondersteuning van academische opleidingsscholen, bij de advisering van en betrokkenheid bij beroepsgroepen van leraren en lerarenopleiders (de Onderwijscoöperatie en de VELON), en bij de advisering bij Nederlandse en Europese beleidsmakers.