De kracht van voeding én beweging

Kennis- en expertisecentrum Voeding & Beweging NU brengt onderzoek, praktijk en onderwijs samen

8 jun 2023 11:01 | Urban Vitality

Een optimale gezondheid en een beter herstel van ziekte door de combinatie van voeding en beweging. Dat is waar kennis- en expertisecentrum Voeding & Beweging NU (VBNU) voor staat. VBNU is een samenwerkingsverband tussen de Hogeschool van Amsterdam (HvA), het onderzoeksinstituut Amsterdam Movement Sciences en Amsterdam UMC. Het centrum verzamelt en ontsluit kennis, biedt bij- en nascholing, beantwoordt vragen en implementeert onderzoeksresultaten in de praktijk. In de afgelopen 2 jaar werden er mooie resultaten geboekt. Natuurlijk is er ook ruimte voor ambities en groei. Initiatiefnemers Peter Weijs en Hinke Kruizenga vertellen.

Peter Weijs

‘De combinatie van voeding en beweging ligt zo voor de hand’, aldus Peter Weijs. ‘Er is absoluut erkenning voor het feit dat maatschappelijke problemen vaak groter zijn dan één enkele professional vanuit zijn of haar vakgebied kan oplossen. In de praktijk zie je echter dat het voor professionals vaak lastig is om samen te werken en hun werkwijzen op elkaar af te stemmen.’ Hinke Kruizenga: ‘zorgprofessionals zijn experts in hun vak en zetten zich met hart en ziel in voor een patiënt. Toch wordt je behandeling meestal beter wanneer je breder kijkt.’

Onderzoek stapelen

Peter Weijs is lector Voeding en Beweging aan de HvA en hoogleraar Voeding en Beweging bij Amsterdam UMC. Hinke Kruizenga is diëtist en onderzoeker bij de HvA en Amsterdam UMC. Ze is ook coördinator bij het 2 jaar jonge kennis- en expertisecentrum VBNU. Kruizenga: ‘Onze belangrijkste taak is het delen van kennis over het samenbrengen van voeding en beweging in de behandeling van patiënten. Zodat zorgprofessionals elkaar versterken.’

Weijs: ‘We bundelen de kennis over voeding en beweging op één plek en leggen de verbinding tussen onderzoek en praktijk. Ons kenniscentrum slaat bijvoorbeeld een brug tussen de HvA en Amsterdam UMC.’ Kruizenga vult aan: ‘Voorheen waren dit 2 verschillende werelden. Aan beide kanten werd belangrijk onderzoek uitgevoerd. Soms deden we dingen dubbel. Zonde van de tijd, energie en het geld. Daarbij wordt onderzoek leuker en boeiender wanneer je onderzoeksprojecten kunt ‘stapelen’ en je kunt voortborduren op eerdere resultaten. Denk aan de onderzoeksprojecten OPRAH (opgezet vanuit Amsterdam UMC) en Samen beter met AI (gestart vanuit de HvA). In de OPRAH-studie draait het om de beste begeleiding van patiënten na een oncologische operatie aan de longen of het maag-darmkanaal. 'Samen beter met AI' ondersteunt fysiotherapeuten en diëtisten met technologie en AI bij de begeleiding van deze patiëntgroep.’

Hinke Kruizenga

Van kennis tot cursus

Alle onderzoeksprojecten en hun resultaten op het gebied van voeding en beweging – uitgevoerd aan de HvA en/of Amsterdam UMC - staan op we website van VBNU . Weijs: ‘Deze informatie komt nergens anders samen. Wij proberen onze kennis zo toegankelijk mogelijk te presenteren. Zo vinden professionals, onderzoekers en docenten op onze site de meest recente inzichten, aangevuld met achtergrondinformatie, informatieve filmpjes, interventies, handige tools en trainingen.’ Kruizenga: ‘Op onze LinkedIn-pagina delen we ook onderzoeksresultaten uit andere delen van Nederland. We plaatsen geregeld links naar wetenschappelijke artikelen. Daarbij voegen we een Nederlandse samenvatting én een begeleidende tekst waarin staat hoe professionals deze informatie kunnen duiden binnen het grotere geheel.’

VBNU heeft een eigen CRKBO-geregistreerd en -erkend cursusbureau. ‘Professionals kunnen bij ons praktische cursussen volgen’, vervolgt Kruizenga. ‘Denk aan onderzoeksproject 2Do . Hierin werd een interventie ontwikkeld, waarbij groepen ouderen met overgewicht en diabetes worden begeleid door een diëtist en een leefstijlcoach of fysiotherapeut. In de cursus 2Do Train de trainer leren diëtisten, fysiotherapeuten en personal trainers hoe ze de interventie in de praktijk kunnen uitvoeren. We bieden hun de wetenschappelijke achtergrondinformatie vanuit ons onderzoek én leren ze uit welke strategieën ze kunnen putten bij hun begeleiding. Vervolgens krijgen ze toegang tot een online omgeving, waarin alle tools staan die ze nodig hebben om 2Do succesvol toe te passen in de praktijk. Onze trainingen helpen ons overigens ook om bestaande vragen en dilemma’s uit de praktijk op te halen.’

Vertaalslag naar de praktijk

Het implementeren van onderzoeksresultaten in de praktijk lukt niet altijd zo succesvol als bij onderzoeksproject 2Do. Weijs: ‘Subsidietrajecten zijn vaak vooral gericht op een onderzoeksvraag en een uitkomst. Terwijl juist de implementatie in de praktijk naderhand zo belangrijk is. Daar is óók tijd en geld voor nodig.’ Kruizenga: ‘We vragen hiervoor steeds vaker vervolgsubsidies aan en we zorgen ervoor dat we bij nieuwe onderzoeks-aanvragen worden meegenomen in de subsidieaanvraag. Zo kunnen we van meet af aan kennis en ‘best practices’ delen.’ Weijs: ‘Ook kunnen we vanaf de start meedenken over de implementatie van eindproducten. Doe je dat aan het einde van je onderzoekstraject? Dan ben je te laat.’

Waar Weijs en Kruizenga de komende jaren op hopen? Weijs: ‘Minimaal nationale bekendheid en erkenning. Wellicht zelfs Europees. We hebben al een Europees netwerk en een meertalige website opgezet vanuit het SO-NUTS-project . Daarnaast willen we een onderwijsmodule ontwikkelen over de gecombineerde inzet van voeding en beweging voor studenten Voeding en Diëtetiek van de HvA en studenten Geneeskunde.’ Kruizenga hoopt op meer mooie, bruikbare tools, trainingen, richtlijnen en zorgpaden. ‘Telkens weer de vertaalslag van onderzoek naar praktijk en onderwijs.’

Samenwerkingspartners VBNU

Voeding & Beweging NU (VBNU) is een samenwerking tussen de Hogeschool van Amsterdam en Amsterdam UMC . Gestart in 2021. Initiatiefnemers zijn het consortium van lectoraten Mensen in Beweging van de Hogeschool van Amsterdam en de afdelingen Diëtetiek en Voedingswetenschappen en Revalidatiegeneeskunde van Amsterdam UMC en het onderzoeksinstituut Amsterdam Movement Sciences.