Lea den Broeder wordt een actieve en betrokken emeritus lector

Lea is bij het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) projectleider en senioronderzoeker. Burgerparticipatie is daarbij al jaren een van haar aandachtspunten. Ze startte in 2003 als onderzoeker en later als accountmanager. Ze schakelde veel met het Ministerie van VWS over de onderzoeksprogramma’s die het RIVM uitvoert voor het ministerie.

In 2014 werd ze senioronderzoeker en dat was ook de tijd dat ze sprak met Jacomine Ravensbergen, de toenmalige decaan van het voormalige domein Bewegen, Sport en Voeding. Lea had behoefte om meer in de buurten en met bewoners te werken. Jacomine kwam met het idee om het vanuit een lectoraat op te zetten.

Bijzonder lectoraat

‘Toen ging het HvA-balletje rollen. Het was een geweldige kans, daar ben ik nog steeds dankbaar voor!’ vertelt Lea met een brede lach. Zo kennen we haar trouwens uit alle jaren dat ze betrokken is bij de HvA; een warme lector met altijd een glimlach. In 2017 begon ze met haar lectoraat Gezondheid en Omgeving als beoogd lector en na haar lectorale rede in 2017 werd ze officieel bijzonder lector. Met haar projecten en thema’s sloot ze naadloos aan bij het lectoraat rgotherapie - Participatie en Omgeving.

Gezondheid versus leefomgeving

In Lea’s projecten is altijd een sterke relatie tussen gezondheid en de leefomgeving. ‘Ik vind het razend interessant om uit te vinden welke effecten de leefomgeving heeft op bewoners: is er een bepaalde samenhang in een wijk, is het er veilig, biedt het netwerk van bewoners bepaalde sociale structuur, is er voldoende bestaanszekerheid, welk gezondheidsgedrag en voedingspatronen zijn er, hoe ervaren mensen hun gezondheid?’ Het liefst achterhaalt ze dit via kwalitatief onderzoek, samen met bewoners. ‘Citizen Science, noemen we dit, ook wel Burgerwetenschap. Het is een prachtig wederkerig proces; het levert niet allen meer en betere kennis op voor onderzoek, burgers leren er zelf ook veel van terwijl ze tegelijkertijd hun netwerk in de wijk versterken.’

Amsterdamse buurtprojecten

Vanuit haar lectoraat heeft ze meerdere projecten in Amsterdam opgezet, altijd samen met partnerorganisaties en buurtbewoners. Zo was er Kijk! Een gezonde wijk in Nieuw-West. ‘Via een app – die we samen met bewoners ontwikkelden - konden zij de buurt beoordelen. Een interessant resultaat hieruit was dat bewoners aangaven dat het (gezonde) gedrag van anderen, van buurtgenoten, medebepalend was voor hun eigen gedrag en dus voor hun eigen gezondheid.’ Een mooie wetenschap die ze meenam naar volgende projecten. Bijvoorbeeld het living lab Bajeskwartier in Amsterdam-Oost.

Het oude terrein van de Bijlmer Bajes is ontwikkeld tot woongebied. Het doel is een groene, gezonde en inclusieve buurt voor alle bewoners. Onderzoekers en studenten bekijken samen met de bewoners en gebruikers van het gebied hoe het zo ingericht kan worden dat het bewegen en ontmoeten stimuleert. ‘Er komen ongeveer 3.000 mensen te wonen, allemaal uit verschillende groepen uit de bevolking: ouderen, kopers, huurders en kwetsbare groepen die speciale aandacht vragen.’

Naast deze 2 prachtige voorbeelden werkte ze ook aan het SPRONG-traject Bridge2Health waarbij ze samenwerkt met de Buurtcampus Nieuw-West, is ze betrokken bij PREVENT waar interprofessionele samenwerking centraal staat en onderzocht ze in de buurt Nellestein in Zuidoost wat daar nodig was om sociaal met elkaar samen te leven.

Studenten als inspiratiebron

Stil zat ze dus niet, in de afgelopen jaren. ‘Als ik terugblik zie ik een geweldige combinatie van grondig wetenschappelijk onderzoek bij het RIVM, gecombineerd met het praktische werk voor de HvA; midden in een wijk, met bewoners samen in de klei,’ vertelt ze. ‘En dat in ‘mijn eigen’ stad Amsterdam!’ Want hoewel ze al jaren op de Veluwe woont, heeft Amsterdam – waar ze geboren en getogen is - haar hart nooit verlaten.

‘Ik vind het werken met studenten ook echt fantastisch. Het zijn aanpakkers, enthousiastelingen, jong, ze hebben frisse ideeën, en soms moet je ze beetje afremmen,’ lacht ze. Ze zag er velen langstrekken; vanuit de opleidingen Voeding en Diëtetiek, ALO, Sportkunde, Ergotherapie, Fysiotherapie, Toegepaste Psychologie en vanuit de faculteit Digitale Media en Creatieve Industrie.

Emeritus lector

Stilzitten zal ook niet gebeuren na haar afscheid. “Er is nog zoveel leuks te doen! Ik blijf meekijken met onderzoeksvoorstellen voor ZonMw en NWA. Ik behoud een adviesrol bij Bridge2Health, ik blijf iets doen met Burgerwetenschap dat nog vorm gaat krijgen. En ik ga de schoolbanken weer in!” Ze glundert al bij het vooruitzicht: 'Ik ga een cursus Creatief Schrijven doen.' Een roman hoeven we niet te verwachten: 'Eerder een dichtbundel, denk ik.'

Een actieve gepensioneerde is ze straks! Dank voor je waardevolle bijdragen aan de samenleving en gezondheid, Lea. We wensen je fijne jaren als emeritus lector.