Duidelijke TAAL – Teksten van Ambtenaren met AI meer leesbaar

Overheidsinformatie, zoals teksten op websites en in brieven van de overheid, is moeilijk te begrijpen voor een grote groep mensen. Overheidscommunicatie moet dus eenvoudiger en beter aansluiten bij de leefwereld van mensen, maar verschillende richtlijnen en programma’s met dit doel zijn onvoldoende effectief. Ambtenaren geven aan te worstelen met de vraag hoe dit te realiseren. Het is lastig om eenvoudig te schrijven of te berichten over complexe onderwerpen. Temeer omdat verschillende doelgroepen verschillende taalbehoeften hebben. Dit maakt eenvoudig schrijven een tijds- en arbeidsintensief proces, waarbij externe blikken onontbeerlijk zijn.
De opkomst van AI voor taalverwerking zoals ChatGPT lijkt uitkomst te bieden. Deze taalmodellen kunnen teksten automatisch herschrijven en vereenvoudigen. Er zijn echter ook zorgen over de inzet van AI voor overheidscommunicatie, want de werking van taalmodellen is niet transparant, privacy is veelal niet gewaarborgd en behoud van betekenis in een vereenvoudigde tekst is niet gegarandeerd.
Doel van dit project is om overheden te ondersteunen bij het verantwoord inzetten van AI, teneinde hun communicatie te vereenvoudigen en beter te laten aansluiten bij de beleving van burgers. Hiertoe ontwikkelen we criteria waaraan AI moet voldoen zodat het verantwoord kan worden gebruikt en maten waarmee kan worden vastgesteld of een AI-oplossing aan deze criteria voldoet. Met behulp van de criteria ontwikkelen we prototypes van AI-toepassingen voor taalvereenvoudiging. Dit gebeurt aan hand van twee praktijkcasussen bij overheden. De ontwikkeling van de criteria en prototypes wordt in co-creatie uitgevoerd met een Research-through-Design aanpak met meerdere iteraties van informatie verzamelen, analyseren, prototypen en evalueren.

Onderwijs 

Studenten en docenten van de HvA kunnen bijdragen aan het ontwikkelen en testen van AI-prototypes, bijvoorbeeld via opleidingen in communicatie, data science of AI. Het project biedt mogelijkheden voor interdisciplinair leren, waarbij studenten samenwerken met praktijkpartners om concrete oplossingen te creëren voor toegankelijkere overheidscommunicatie.

Te verwachte resultaten 

• AI-prototypes: Ontwikkeling van prototypes die ambtelijke teksten vereenvoudigen en beter afstemmen op burgers.
• Criteria voor verantwoorde AI: Opstellen van richtlijnen voor transparante, eerlijke en bruikbare AI in overheidscommunicatie.
• Praktijkgerichte tests: Uitvoeren van tests om de prototypes te verfijnen en aan te passen aan de behoeften van burgers en overheden.
• Toepasbare tools: Creatie van direct inzetbare AI-tools voor overheidsinstellingen.
• Verbeterde overheidscommunicatie: Bijdrage aan een toegankelijkere en effectievere communicatie tussen overheid en burger.

Team

• Sophie Horsman
• Lisanne Henzen
• David van Dijk
• Michiel Bontenbal
• Pascal Wiggers

Externe partners 

• Gemeentes: Amsterdam, Rotterdam, Utrecht, Hilversum
• Provincies: Noord-Holland, Utrecht
• Nationaal Archief
• Hogeschool Rotterdam
• Hogeschool Utrecht