Wat als AI...?
Onderzoeksmethoden om frictieloos design inzichtelijk en bespreekbaar te maken.
Van mythe naar inzicht
Met de onmiskenbare aanwezigheid van AI in de samenleving en de aandacht voor AI in de media, is het belangrijk om de mythische aard van AI te doorbreken en inclusieve gesprekken over AI te bevorderen. Hoewel iedereen - bewust of onbewust - gebruikmaakt van AI, weten maar weinig mensen hoe deze technologie werkt en hoe ze zich ertoe verhouden: moeten we ons zorgen maken of biedt de ontwikkeling van AI een oplossing voor grote problemen? Dit project is ontstaan vanuit nieuwsgierigheid naar de vraag: in hoeverre draagt het frictieloze ontwerp van AI-tools bij aan het gevoel van ongrijpbaarheid van AI? En hoe faciliteren we gesprekken over AI die verder gaan dan de mythische aard ervan, en helpen we het gevoel van eigenaarschap over de toekomst van AI te vergroten?
Zichtbaar maken wat verborgen blijft
Het project is onderdeel van een groter onderzoeksprogramma “AI, Media & Democracy”. Het project is gericht op het ontwikkelen en testen van methoden om inclusieve gesprekken over AI te faciliteren. We ontwikkelen methoden die gericht zijn op het expliciet maken van de emoties, mythes en behoeften met betrekking tot AI die anders onuitgesproken blijven. We streven er ook naar om zichtbaar te maken wat onzichtbaar blijft in de werking van AI, zoals de arbeid die wordt verricht voor AI, de data die mensen zelf vaak onbewust inbrengen, en het creatieve werk dat wordt toegeëigend en nagebootst door AI.
Hoe?
In het eerste deel van het project ontwikkelen en testen we verschillende creatieve methodologieën:
-
Provocatypes (provocerende prototypes) waarin we een AI creëren die minder frictieloos is. Door micromomenten van wrijving op te nemen, creëren we momenten waarin de werking van AI, die normaal gesproken onzichtbaar en bijna onmerkbaar tastbaar is, zichtbaar wordt.
-
Digitale collage: door mensen uit te nodigen een afbeelding van AI te maken, nodigen we hen uit om zichtbaar te maken en te praten over wat vaak latent blijft, inclusief hun ideeën, verdriet, zorgen en behoeften rond AI.
-
Een installatie/ interventie in de openbare ruimte die ideeën en gevoelens over en verbeeldingen van AI laat zien en naar voren haalt.
Uiteindelijk willen we met ons project het collectieve gesprek over AI openen, niet om het te bekritiseren, maar om het gevoel van eigenaarschap van AI te vergroten. Dat begint met praten over datgene wat we niet weten over AI, onze gevoelens over AI en wat we collectief zouden willen van AI. Zo kunnen we helpen de ontwikkeling en toepassing van AI te stoelen op wat we gezamenlijk wensen, in plaats van een AI gedreven door wat technologisch mogelijk of (commercieel) in het belang is van een klein aantal stakeholders.
Met wie?
Beeld en Geluid; KB, Nationale Bibliotheek; Nemo Kennislink
HvA-team
- Maaike van Cruchten: projecteigenaar
- Nelson Tausk: student-assistent
- Frank Kloos: projectmedewerker
- Tamara Witschge: lector