Scaffolding

Scaffolding strategieën, zoals diagnose en scaffolding, worden continu gebruikt om studenten te helpen en hen geleidelijk meer onafhankelijk te maken. Tijdens dit proces ervaren studenten enige mate van onzekerheid, wat alleen nuttig is als er ruimte is voor fouten in het curriculum.

Een voorbeeld van scaffolding is wanneer studenten geleidelijk kwaliteitsbesef ontwikkelen, zoals het leren oplossen van wiskundige problemen of het omgaan met praktijkcasussen. Het idee achter scaffolding komt voort uit het constructivisme en is gebaseerd op het concept van de 'zone van naaste ontwikkeling' van Lev Vygotsky, wat betekent dat studenten net boven hun huidige niveau moeten worden uitgedaagd.

Scaffolding kan zowel gepland als interactief zijn. Geplande scaffolding omvat vooraf bedachte leeractiviteiten zoals werkvormen en stage-opdrachten. Interactieve scaffolding gebeurt spontaan tijdens onderwijs-leergesprekken waarin docenten stap voor stap studenten begeleiden.

Het doel van scaffolding kan variëren, waaronder het ondersteunen van metacognitie, cognitieve ontwikkeling en emotionele ondersteuning. Dit kan worden bereikt door doelgerichtheid te bevorderen, cognitieve structuur aan te bieden en studenten te motiveren en te helpen omgaan met onzekerheid. Verschillende strategieën, zoals het geven van feedback en het werken met uitgewerkte voorbeelden, kunnen worden gebruikt om deze doelen te bereiken.

Het is belangrijk op te merken dat zelfregulatie niet afhankelijk is van leeftijd of niveau, en daarom moeten curriculumontwerpen bewuste keuzes bevatten om studenten geleidelijk zelfstandiger te laten worden. Er zijn praktische werkvormen die kunnen worden gebruikt om scaffolding in de praktijk te brengen, waarbij rekening wordt gehouden met verschillen tussen beginners en experts. Deze omvatten werkvormen zoals "hardop denken," "activeren van voorkennis," "denken-delen-uitwisselen," en het gebruik van visuele hulpmiddelen zoals concept-maps om het begrip en de voortgang van studenten inzichtelijk te maken (zie Activitool). Scaffolding is essentieel om diepgaande kennis en vaardigheden op een duurzame manier aan te leren in verschillende onderwijscontexten.

Leer je studenten effectief leren

Hoe zorgen we ervoor dat studenten ook echt effectieve leerstrategieën gebruiken? Een effectieve leerstrategie zet aan tot het actief verwerken van leerstof.

Voorbeelden van effectieve leerstrategieën zijn bijvoorbeeld jezelf overhoren (oefentoets), leerstof aan jezelf of medestudenten uitleggen en gespreid oefenen over tijd. Het aanleren van een effectieve leerstrategie (metacognitief) werkt het beste door de strategie te koppelen aan concrete leerstof (cognitieve strategie), in de les. Bespreek bijvoorbeeld met jouw studenten hoe zij het maken van het huiswerk aangepakt hebben (proces) en hoe zij zich gaan voorbereiden op de toets. Oefen in de les met leerstrategieën en doe ze voor.

Bouwstenen voor goede didactiek

Het boek "Wijze lessen. Twaalf bouwstenen voor effectieve didactiek" is een onmisbare gids voor docenten die hun didactiek willen verbeteren. Dit gratis boek biedt heldere, wetenschappelijk onderbouwde principes om effectief les te geven en het langetermijnleren van leerlingen te bevorderen.

Het boek introduceert twaalf didactische bouwstenen, gebaseerd op de nieuwste inzichten uit de cognitieve psychologie en lerareneffectiviteitsstudies. Deze bouwstenen zijn praktisch en direct toepasbaar, waardoor je je lespraktijk kunt versterken met bewezen technieken. Je zult geen complexe theorieën aantreffen, maar toepasbare richtlijnen die je meteen kunt gebruiken.

Klik hier om het boek te bekijken.

Bouwstenen voor digitale didactiek

Heb je de 12 bouwstenen gelezen en ben je geïnspireerd geraakt? Dan is er een gratis vervolgboek namelijk: “Wijze lessen- digitale didactiek”. Dit boek biedt een diepgaand inzicht in de evolutie van digitale innovaties in het onderwijs en hun werkelijke impact. Docenten leren waarom veel van deze digitale innovaties minder succesvol waren dan voorspeld en hoe een duurzame digitale transformatie gerealiseerd kan worden.

Met een solide wetenschappelijke basis in cognitieve psychologie en mediavergelijkingsstudies, helpt dit boek docenten te begrijpen hoe en waarom bepaalde digitale middelen effectief zijn in hun lessen. Daarnaast beschrijft het boek twaalf bouwstenen voor effectieve didactiek en hoe digitale technologie deze kan versterken. Docenten krijgen concrete toepassingen, wetenschappelijke onderbouwing en praktijkvoorbeelden die direct in de klas gebruikt kunnen worden.