Studenten met zorgtaken krijgen eigen HvA-platform: WeCARE

1 op de 4 jongeren zorgt voor een naaste. Ook op de HvA zijn veel studenten die naast hun studie een familielid verzorgen. Dat is zwaar. Om hen te helpen is er nu WeCARE: het nieuwe HvA-platform voor studenten met zorgtaken. Jouke de Jong is derdejaars student Toegepaste Psychologie en werkt als studentmedewerker bij het platform.
Dat Jouke zich met hart en ziel voor het platform inzet, komt mede door zijn eigen situatie. Toch zag hij zichzelf niet als mantelzorger. “Het klassieke beeld van mantelzorger - iemand fysiek verzorgen of helpen met dagelijkse taken – klopte niet bij mij. Maar toen ging ik nadenken over mijn thuissituatie en ik realiseerde me hoeveel impact die op mij heeft.”
Waarom WeCARE?
"Studenten die voor anderen zorgen is een onderbelichte doelgroep," legt Jouke uit. Want Jouke is niet de enige die zichzelf niet herkent als mantelzorger. “De meeste studenten proberen het allemaal zelf op te lossen. We hebben het platform dan ook niet de naam ‘mantelzorg’ gegeven, want de zorg thuis is zó vanzelfsprekend. En wat erbij komt: als je dat label mantelzorger omarmt, omarm je ook het verschil tussen jou en een reguliere student. Dat kan emotioneel best zwaar zijn."
Meer sociaal werker dan kind
Joukes vader kampt al jaren met complexe PTSS (posttraumatische stressstoornis) en een therapieresistente depressie. "Een heel afwezige vaderfiguur," herinnert Jouke zich. "Mijn oom deed meer aan mijn opvoeding dan mijn vader. Als ik als kind aan mijn vader vroeg om samen buiten te spelen, had hij hier vaak de ruimte niet voor."
Jouke probeert zijn moeder te ontlasten door veel in het huishouden te doen, maar fungeert ook als brug tussen zijn ouders. “Ik voel me soms een emotionele springveer tussen mijn vader en mijn moeder. Doordat ik steeds moet nadenken wat ik wel en beter niet kan zeggen, voelt het alsof ik op eieren loop. Als mijn vader niet kan inloggen of denkt dat hem onrecht is aangedaan, bijvoorbeeld als een mailtje niet is aangekomen, begint hij al snel te schreeuwen. Op zo’n moment ben ik meer sociaal werker dan kind, omdat ik probeer om iedereen weer normaal met elkaar te laten praten.”
Ook voor zijn moeder heeft hij soms een andere rol. “Voor haar ben ik eerder een soort coach of psycholoog. Ik zie haar struggelen. Daarom wil ik er voor haar zijn zodat zij ook haar verhaal kwijt kan. Dat kost me soms meer energie dan ik heb, en dat kan enorm belastend zijn”.
Alle ballen hoog houden
De balans vinden tussen zorgtaken en studeren is niet altijd makkelijk. "Ik ben nu 22 en ik heb zoveel ballen hoog te houden: vriendin, studie, en een sociaal leven. Voor werken heb ik amper tijd, maar met weinig geld is het nóg lastiger om alles op de rit te houden. Daarbij probeer ik mijn eigen toekomst op te zetten, een diploma te halen, en daarna een leuke baan te vinden."
Sinds kort hebben Jouke en zijn vriendin plannen om samen te wonen in Amsterdam. "Zij staat hoog op de wachtlijst voor studentenwoningen, dus waarschijnlijk hebben we binnenkort een woning. Superleuk, maar het brengt ook veel spanning met zich mee omdat mijn thuissituatie nog steeds zeer schrijnend is en het voelt alsof ik iedereen achterlaat."

WeCARE: je bent niet alleen
Dat Jouke niet de enige is in deze situatie ondervond hij vorig jaar pas, toen hij bij het vak Psycho-educatie een presentatie gaf over zijn thuissituatie. “Daarna hoorde ik van medestudenten dat ze zich in mijn verhaal herkenden. Het was de eerste keer dat een medestudent écht begreep waar ik mee zat.”
Voor Jouke was een platform zoals WeCARE al eerder welkom geweest. “Ik had het heel prettig gevonden om mensen in een soortgelijke situatie te spreken, juist omdat je op jongere leeftijd niet zo doorhebt hoeveel je op je bord hebt, en dan loop je vaak tegen problemen aan."
Het platform krijgt een brede invulling, van een online plek met kennis en partners tot offline activiteiten ter ontspanning, zoals een picknick of workshops rondom bijvoorbeeld zelfbescherming. Ook komt er een groep om contact met elkaar te onderhouden. "Ik hoop dat wij als platform vooral een plek kunnen zijn waar studenten het gevoel krijgen dat ze niet alleen zijn."
Jouke sluit af met een belangrijke boodschap: "Een van onze hoofddoelen is om binnen de HvA meer bewustzijn te creëren, zodat elke docent weet dat in de HvA een behoorlijke grote groep studenten met zorgtaken rondloopt. En dat je deze studenten evenveel liefde en zorg geeft als zij die geven aan hun naasten."
Foto's: Gerwout Lamberink
1 t/m 7 juni: Week van de Jonge Mantelzorger
Van 1 t/m 7 juni is de landelijke Week van de Jonge Mantelzorger om aandacht te vragen voor jongeren met zorgtaken. Op 22 mei was op de HvA de kick-off van deze week en van het platform. "Ik ben ontzettend trots dat de HvA onderzoek heeft gedaan naar wat mantelzorgers nodig hebben en dat hier een platform voor is opgezet," zei wethouder Zorg in Amsterdam Alexander Scholtes bij de lancering van het platform. "Ik vind dat we als gemeente ook de taak hebben om meer bekendheid te geven aan jonge mantelzorgers. WeCARE is een mooi voorbeeld dat hopelijk doet volgen."
Studentendecanen en studentenpsychologen
HvA- studenten met zorgtaken kunnen altijd terecht bij de studentendecanen en – psychologen. De studentedecaan kan helpen als er studievertraging dreigt door de combinatie van zorg en studie. De studentenpsycholoog helpt als het geestelijk welzijn onder de situatie lijdt.