Van student tot professional door bijdrage aan onderzoek

‘In het vierde jaar van de opleiding Voeding en Diëtetiek aan de Hogeschool van Amsterdam (HvA) loop je een handelingsstage en beroepsproductstage’, start Ilone Singotiko. In een handelingsstage doe je beroepservaring op. Tijdens een beroepsproductstage ontwikkel je een beroepsproduct, zoals een training of een adviesrapport.’ Singotiko liep haar beroepsproductstage bij onderzoeksproject Simpel Fit!. ‘Waarom op deze plek? De onderzoeksmethode sprak me aan, evenals de doelgroep: ouders met kinderen.’ Ook Maaike Breij werd hierdoor getrokken. ‘Tijdens mijn studie ontwikkelde ik al eens een korte training voor mensen met een migratieachtergrond. Vooral het denkproces rondom beeld- en taalgebruik sprak me daarin aan.’

Inzicht en richting

Simpel Fit! is een op maat geschreven, cultuursensitieve training om gezond gewicht te stimuleren en overgewicht te voorkomen bij specifieke doelgroepen met een migratieachtergrond. Breij onderzocht het effect en het proces van de training. ‘Wat leerden de deelnemers? En hoe ervoeren deelnemers en leidsters de training? De training leek een positief effect te hebben bij deelnemers op een aantal vragen onder bijvoorbeeld ‘kennis’, ‘bewustwording’ en ‘sociale normen’. Zo kruisten meer deelnemers na de training bijvoorbeeld aan dat ze weten hoe ze kunnen meten of iemand een gezond gewicht heeft en kruisten minder deelnemers aan dat ze het moeilijk vinden om ‘nee’ te zeggen als hun kind een snoepje vraagt. Wel konden deze resultaten mogelijk minder betrouwbaar zijn, omdat de validiteit en betrouwbaarheid van de gebruikte vragenlijst nog onderzocht werd. De training werd over het algemeen in ieder geval als positief ervaren. Maar er waren ook verzoeken vanuit de leidsters om meer tijd en/of een terugkomdag.’

Singotiko onderzocht de betrouwbaarheid en validiteit van de vragenlijst voor de deelnemers. ‘Deze bleek matig tot goed. Een definitief oordeel vellen, was echter lastig, omdat we merkten dat deelnemers de vragen niet altijd goed begrepen én vragen in de persoonlijke interviews soms anders gesteld werden dan op de vragenlijsten. Toch gaven onze uitkomsten inzicht en richting aan de vervolgstappen van de onderzoekers.’

Vergelijken en analyseren

Wat de studentes leerden? Breij: ‘Het was mijn taak om de ingevulde vragenlijsten en afgenomen interviews te verwerken en te analyseren. De vragenlijsten verwerkte ik in SPSS: een statistisch computerprogramma waar ik nog niet eerder mee had gewerkt. De interviews transcribeerde en codeerde ik zin voor zin. Om van daaruit te komen tot veelbesproken thema’s. Wanneer je verder wilt met onderzoek heeft kennis van een programma als SPSS een grote meerwaarde. Je kunt er namelijk heel transparant en navolgbaar mee werken.’ Wat ze een uitdaging vond? ‘Alleen werken. Tijdens je studie voer je onderzoek altijd uit in groepjes. Nu was ik op mezelf aangewezen én moest ik op mijn eigen inzichten bouwen en vertrouwen. Gelukkig hadden we een heel fijne begeleidster aan docent-onderzoeker Meryem Gündüz.’

Ook voor Singotiko was werken met SPSS nieuw. ‘Door er zelfstandig mee aan de slag te gaan, leer je heel veel van je eigen fouten. Wanneer resultaten onlogisch lijken, kun je stap voor stap terug redeneren. Dan zie je vanzelf waar je de mist in ging. Ik stuitte op een gegeven moment op een grote afwijking tussen verschillende meetmomenten. Wat ik niet in mijn vergelijking had meegenomen, was dat zowel moeders als vaders én oma’s de verschillende vragen hadden beantwoord. Toen ik dat deed, bleken de verschillen kleiner.’

Leerzame periode

Welke lessen nemen de studentes mee uit deze leerzame periode? Singotiko: ‘Dat het heel belangrijk is om je meetinstrumenten goed te toetsen. Wanneer je dit niet doet, kloppen je resultaten niet en kom je tot verkeerde adviezen. Wat ik hiermee kan in de praktijk? Wanneer een patiënt bij mij komt met voor mij onbekende informatie, kan ik deze wegen. Ook heb ik geleerd om zelfstandig te werken en duidelijk te communiceren met verschillende doelgroepen.’

Breij: ‘Naast het correct verwerken en noteren van onderzoeksgegevens, ben ik me heel verantwoordelijk gaan voelen voor het veilig verwerken en bewaren van privacygevoelige informatie van onze deelnemers. Altijd inloggen in de systemen met codes, niets downloaden op je eigen laptop en formulieren bewaren achter slot en grendel. Waarom dit zo belangrijk is? Je wilt het vertrouwen van mensen in jou én in de wetenschap niet beschamen. Ook leerde ik enorm doeltreffend communiceren met collega’s. Hoe? Door voor ieder gesprek mijn doelen en vragen te formuleren.’

Apetrots op bijdrage

Singotiko werkt op dit moment met kinderen in een eerstelijns diëtetiekpraktijk. Of ze ooit nog iets met onderzoek gaat doen, weet ze nog niet. ‘Maar het is fijn om de basis ervan te kennen, zodat ik nieuwe inzichten kan beoordelen op juistheid.’ Breij oriënteert zich op een onderzoeksmaster. In welke richting ze straks wil werken? ‘Mijn interesse ligt bij de invloed van voeding op huidaandoeningen, maar ook bij gezonde leefstijl en bewerkt voedsel.’ Beide studentes raden het anderen zeker aan om bij te dragen aan een grootschalig onderzoek. Singotiko: ‘Je werkt mee aan een product dat direct invloed heeft op de leefstijl van mensen. Toen ik hoorde dat de Simpel Fit!-training onlangs de erkenning kreeg voor ‘Eerste aanwijzingen voor effectiviteit’ was ik apetrots. Daar hebben wij aan bijgedragen.’