BLOG: Groeten uit een prachtig dorp in de stad
Binnen het lectoraat Creative Media for Social Change schrijven verschillende collega's blogs over hun werkzaamheden als onderzoeker. Deze blog is geschreven door Astrid Lubsen-van Roij vanuit haar eerste ervaringen binnen het project 'Ground for Wellbeing'.
“Ik kies deze foto van het pierenbadje. Dit vertegenwoordigt hoe het er hier uit hoort te zien: gezellig!” Een bewoonster van Tuindorp Oostzaan schrijft haar wens voor het Plejadenplein op de achterkant, en stopt de kaart in de Brievenbus voor de Buurt. We horen dat het badje het kloppende hart van de buurt vormt waar kinderen al tientallen zomers komen pootjebaden.
Met de brievenbus en ansichtkaarten als ‘conversation starter’ verzamelden onderzoekers van het lectoraat Creative Media for Social Change [link naar projectpagina] verhalen over de buurt, tijdens de startbijeenkomst van het project Bodem voor de Buurt.
Sociaal ontwerpbureau Muzus organiseerde deze avond om het project toe te lichten aan bewoners. De gemeente gaat het Plejadenplein in Tuindorp-Oostzaan herinrichten. Tuindorp-Oostzaan is een laagliggende wijk met een bodem die problemen veroorzaakt. De renovatie is nodig om de wateroverlast en verdere verzakking van de huizen tegen te gaan. De gemeente werkt hiervoor samen met bodemexperts, architecten, sociaal ontwerpers, én buurtbewoners. Want de omwonenden verdienen ook een fijn plein terug.
Vanuit het lectoraat onderzoeken we de impact van dit project. Daarvoor gaan we de komende drie jaar regelmatig in gesprek met buurtbewoners. De oude bewoners van ‘het dorp’ vormen van oudsher een hechte gemeenschap. De afgelopen decennia is de samenstelling flink veranderd, onder andere door gentrificatie. We werken samen met verschillende groepen bewoners om invoelbaar te maken hoe zij de co-creatie in dit project ervaren. Visuele materialen zoals foto’s en video’s spelen hierbij een belangrijke rol.
Maar terug naar de start: hoe maak je als buitenstaander contact met buurtbewoners? Daarvoor ontwikkelden we de Brievenbus voor de Buurt, een methodiek om via een visuele ingang gesprekken op gang te brengen. Bij binnenkomst konden mensen een ansichtkaart aan het plein sturen, om het een goede renovatie toe te wensen. Ze konden kiezen uit verschillende kaarten met foto’s van details uit de buurt, zoals een grote plas regenwater, de vlag van de wijk, en de recent geopende hippe koffiebar. Na het schrijven van een wens voor het plein bespraken we de verwachtingen van het project en ideeën voor de toekomst.
De interventie was een geslaagde manier om in gesprek te raken. De mensen zagen dat we ons al hadden verdiept in de buurt, door vooraf foto’s te maken van karakteristieke plekken. Bewoners vonden het leuk om door de voor hen herkenbare en prikkelende beelden te zoeken, en hun reacties op de beelden te bespreken. Foto’s van het groen in de buurt werden bijvoorbeeld veel gekozen. Iedereen die we spraken was vóór een groene omgeving. Maar waar veel nieuwe bewoners dol zijn op wilde natuur, hebben oudere bewoners vaker voorkeur voor verzorgde heggen en een hekel aan blubber. Een uitdaging voor het ontwerpteam om bij de inrichting van het plein rekening mee te houden!
Zo zijn we op zoek naar de diverse geluiden uit de buurt, ook van bewoners die niet op een startbijeenkomst afkomen. De verhalen helpen ons nu om de context en het uitgangspunt van bewoners te begrijpen. Vervolgens zullen we gedurende drie jaar verschillende creatieve methodieken inzetten om de veranderingen vanuit het perspectief van bewoners in kaart te brengen. In de komende tijd zullen er vaker creatieve media zoals de brievenbus met de ansichtkaarten opduiken in de buurt!
Het project Bodem voor de Buurt is gefinancierd door de Europese Unie, en een samenwerking tussen de Gemeente Amsterdam, de Universiteit van Amsterdam, Hogeschool van Amsterdam, ONE Architecture, onderzoeksbureau Muzus, woningcorporatie Ymere, Kenniscentrum Bodemdaling en Funderingen, Waternet en de bewoners, ondernemers en instellingen van Tuindorp Oostzaan.