'Leren naast je werk? Microcredentials maken het haalbaar

De Hogeschool van Amsterdam is een van de voorlopers op het gebied van zogeheten microcredentials. Microcredentials zijn kleine, erkende certificaten die aantonen dat iemand een specifieke vaardigheid of kennis heeft opgedaan. Ze maken het mogelijk om flexibel te leren, bijvoorbeeld naast werk of andere verplichtingen. In Nederland worden microcredentials gezien als een manier om het onderwijs toegankelijker en wendbaarder te maken – een belangrijke stap in de richting van een Leven Lang Ontwikkelen.

Kwaliteit die je kan staven

Maar wat betekent dat concreet? Sjaak Bolier begon vorig jaar met het scholingstraject Make IT Work (MIW) in Hilversum die in het geheel uit modules bestaat waar microcredentials mee verdiend worden. “Ik heb de afgelopen jaren in mijn werk heel veel met procesverbetering gedaan en IT is daar onlosmakelijk mee verbonden. Ik had er dus al veel mee te maken, maar nooit de tijd of kennis om daar echt inhoudelijk mee bezig te zijn.”

Vorig jaar diende de mogelijkheid zich opeens aan om die verdieping wel te zoeken. “Ik vond het fijn dat ik dit scholingstraject in deeltijd kon doen, omdat het daarmee niet als een megagrote stap voelt. En omdat je voor iedere module dus die microcredentials krijgt, is het een scholingstraject waarvan je de kwaliteit echt kunt staven. Dat vond ik wel belangrijk.”

Sjaak heeft ondertussen een nieuwe baan gevonden bij de Koninklijke Marine. Een baan waar de kennis die hij het afgelopen jaar bij MIW heeft opgedaan heel concreet kan inzetten. “Wat ik daar ga doen is meer projectmanagement en iets minder IT, maar ik denk dat het heel waardevol is om ook dat meer op basis van feiten en data te kunnen doen.”

Hoewel hij nog aan het afronden is, kijkt hij nu al heel positief terug op zijn scholingstraject. “Het is heel fijn dat je echt met mensen uit de praktijk werkt, zowel de studenten als docenten. Bovendien is het dus heel modulematig en praktisch. Je bent concreet bezig met praktische cases die dicht bij het bedrijfsleven liggen.”

Microcredentials breed inzetbaar

Die concrete casuïstiek wordt vaak gevoed door bedrijven en organisaties die aangesloten zijn als partner van Make IT Work. Rembrandt de Vries, talent acquisition manager van MyBrand, is zo’n werkgever. “MyBrand heeft inmiddels zo’n 25 medewerkers die het traineeprogramma Make IT Work hebben doorlopen. Make IT Work bestaat eigenlijk uit tien losse microcredentials.”
 

Rembrandt is heel positief over de microcredentials. “Ik vind het een heel goed principe wat volgens mij breed inzetbaar is. Eigenlijk zijn het allemaal kleine rijbewijsjes waarmee je kunt aantonen dat je een bepaalde skill beheerst. Dat is voor ons als werkgever heel belangrijk.” MyBrand is betrokken bij de richting Software Engineering van MIW. “Eigenlijk verschilt het niet zoveel van werknemers die eerst een hbo-opleiding in de ICT of Supply Chain Management hebben doorlopen.”

Bijscholing voor werkenden

Het programma Make IT Work leidt mensen echt op voor een baan in de IT, maar dat is niet de enige toepassing van microcredentials. Ook om werkenden in een specifiek specialisme bij te scholen, kunnen microcredentials heel waardevol zijn. Dit jaar ontving de groep cursisten voor het eerst microcredentials voor de Leergang Burgerschapsonderwijs in het vo en mbo.”

Menno de Boer, docent Aardrijkskunde op het Castor College in Heerhugowaard, volgde de leergang Burgerschapsonderwijs. “Vorig jaar werd ik gevraagd door mijn werkgever inzichtelijk te maken voor ouders, leerlingen en collega’s wat we doen op het gebied van burgerschap. Ik heb toen aangegeven dat ik dat graag wil, maar ook dat ik me zelf nog niet vertrouwd genoeg voelde in mijn kennis daarover. Daarom ben ik zelf op zoek gegaan naar een cursus die mij hier bij kan helpen.”

De leergang Burgerschapsonderwijs van de HvA, waar Menno zelf studeerde, bood uitkomst. “Het belangrijkste was dat het goed te combineren was met m’n werk. Gelukkig was er een hele duidelijke planning en ben ik door m’n werk een dag vrijgespeeld hiervoor. Dat was nodig, want er wordt echt wel wat van je verwacht. De studielast was relatief hoog, maar ik en mijn school hebben er echt veel aan gehad.”

Volgens Jaap van Gils van het Expertisecentrum Burgerschapsonderwijs is dat ook wel een belangrijke voorwaarde voor het slagen van de leergang. “We zien dat als docenten intrinsiek gemotiveerd zijn, dat het goed werkt. In sommige gevallen was het een verplichting van scholen om deze bijscholing te doen en dan zie je dat het toch lastiger is, ook omdat er dan geen tijd en ruimte voor gemaakt wordt.”

Een systeem van flexibilisering

Voor Menno heeft het in ieder geval geholpen om na de leergang het burgerschapsonderwijs op het Castor College een impuls te geven. En dat er nu ook in de vorm van microcredentials waardering voor is, helpt dan ook. “Dat is gelijk wat ik ook heb aangegeven. Ik geloof namelijk echt heilig in een systeem waarin je je kunt scholen en kunt onderscheiden.”

Ook Jaap erkent dat. “Je zou toe willen naar een systeem van flexibilisering waarin een docent meer dingen bij elkaar kan pakken en op die manier zijn bijscholing op orde kan houden. Microcredentials helpen dan enorm om dat ook te certificeren. Mensen kunnen zich bij studiepunten namelijk nog wat voorstellen.”

Voor de HvA is dat een belangrijke reden in te zetten op microcredentials als officiële certificering van specifieke kennis of vaardigheden. Volgens rector Geleyn Meijer  kunnen microredentials een cruciale rol spelen in het oplossen van tekorten in specifieke sectoren, omdat je mensen veel gerichter kan nascholen en bijscholen op die skills waarom gevraagd wordt in die sectoren.

“Zo geef je de mensen die je opleidt namelijk iets mee dat van waarde is én we willen graag dat het stapelbaar is. Hiermee bedoel ik dat je opgedane kennis uit één traject later weer kunt gebruiken als fundament voor een ander traject. Op die manier kun je jezelf voortdurend blijven ontwikkelen, ook in je latere carrière. In essentie is dat waar leven lang ontwikkelen zich op richt.”