De kracht en kwetsbaarheid van AI: lectorale rede Pascal Wiggers
Generatieve AI ontwikkelt zich in razend tempo en dringt steeds verder door in ons dagelijks leven. Dat biedt grote kansen, maar roept ook fundamentele vragen op over werk, creativiteit, denken en leren. Op donderdag 30 oktober hield Pascal Wiggers, lector Responsible IT aan de Hogeschool van Amsterdam, zijn lectorale rede Responsible AI: tussen kracht en kwetsbaarheid. daarin sprak hij over kunstmatige intelligentie als een krachtige, maar niet-neutrale technologie.
Tussen kracht en kwetsbaarheid
Volgens Wiggers is AI geen neutraal instrument, maar een technologie met ingebouwde beperkingen en risico’s.
“AI maakt fouten, bevat vooroordelen en de effecten zijn slechts beperkt voorspelbaar. Juist daarom vraagt de ontwikkeling en inzet van AI om bewustzijn, zorg en aandacht – als tegenwicht voor de snelheid van technologische innovatie.”
Wiggers wijst erop dat technologische vooruitgang niet zonder menselijk vakmanschap kan. “In het onderwijs moeten we blijven investeren in de ontwikkeling van basisvaardigheden en kritisch denken.”
Wat is AI eigenlijk?
In zijn rede lichtte Wiggers toe dat AI niet ‘denkt’ of ‘weet’, maar patronen herkent. “AI gebruikt wiskunde om taal te voorspellen. Het lijkt slim, maar mist intentie, empathie en bewustzijn.”
Daarmee nodigt hij uit tot een realistischer kijk op wat AI wel en niet kan – en tot meer aandacht voor de menselijke rol in het samenspel tussen mens en machine.
Reflectie en gesprek
De lectorale rede vond plaats in het Jakoba Mulderhuis en werd voorafgegaan door een rondetafelsessie in Kohnstammhuis over zorg, aandacht en menselijke relaties in het tijdperk van AI. Onderzoekers en professionals gingen daar met elkaar in gesprek over de vraag hoe we AI op een verantwoorde manier kunnen vormgeven.
Ook vond er een demo markt plaats met werk van het lectoraat Responsible IT. Na afloop van de lectorale rede volgde een nagesprek met Ger Baron (CTO van de Gemeente Amsterdam), Maaike Harbers (lector Artificial Intelligence & Society aan de Hogeschool Rotterdam) en Maryam Amir, student uit studentenraad van het Centre of Expertise Applied Artificial Intelligence. Maryam deelde haar ervaring met AI in het onderwijs: “Gesprekken over een AI-beleid lopen, want studenten zijn soms bang om het te gebruiken. Sommige studenten denken: is mijn diploma nog wel wat waard als ik AI inzet?”
Deze reflectie benadrukte de maatschappelijke impact van AI en de noodzaak om het gesprek breed te voeren – juist ook binnen het onderwijs.
Naar een verantwoorde AI
Met zijn rede nodigt Pascal Wiggers uit tot reflectie: hoe kunnen we AI ontwikkelen en inzetten op een manier die ten goede komt aan mens, maatschappij en technologie?
Het lectoraat Responsible IT onderzoekt deze vragen samen met onderzoekers, docenten, studenten en professionals. Want omgaan met AI vraagt niet alleen om technische kennis, maar ook om bewustzijn, aandacht en moreel kompas.