'Het stigma op de psychiatrie moet eraf'

Paul kent dus de wereld van de psychiatrie vanuit zijn eigen ervaringen als verpleegkundige en vanuit zijn wetenschappelijke expertise. In zijn onderzoek deed hij zowel kwalitatief als kwantitatief onderzoek en een systematisch literatuuronderzoek naar het toepassen van dwang; separeren en fixeren (in separeercel of vastbinden, red.).

Patiënten vertellen helder over hun beleving

Paul legt uit hoe het kwalitatieve onderzoek eruit zag: “We keken met medewerkers en patiënten terug op incidenten. Feitelijk vertelden beide groepen hetzelfde verhaal, waarbij we zagen dat medewerkers het incident vaak als ‘ernstiger’ ervaarden dan de patiënten. Ook ontdekten we dat de patiënten heel goed kunnen vertellen wat er gebeurde tijdens het incident en hoe dat voorkomen had kunnen worden. Dus ondanks de chaos en de acute nood van de situatie kunnen patiënten er nog goed op reflecteren. Dat is heel leerzaam voor ons als begeleiding.”

Als dwang minder ingrijpend wordt

Uit het literatuuronderzoek bleek dat dwangtoepassingen als heftig worden gezien. Terwijl het vastbinden voor verpleging een ‘noodzakelijk kwaad’ is om de veiligheid te borgen. Ook liet de literatuur zien dat hoe vaker je een dwangmaatregel toepast, de ingrijpendheid (voor de verpleging) ervan afneemt.

Een open benadering leidt tot minder dwang

In het kwantitatieve onderzoek volgde Paul twee jaar lang Amsterdam UMC-patiënten op agressievoorvallen en dwangtoepassing. Er waren ruim 800 incidenten. Tegelijkertijd deden alle medewerkers de Big 5-persoonlijkheidstest. “De uitkomst daarvan legden we naast hun manier van handelen tijdens een incident. De patiëntfactoren waren de beste voorspellers. Het gedrag van de medewerker of een heel team was minder voorspelbaar. We leerden dat hoe meer openheid er is in een team (voortkomend uit de persoonlijke eigenschappen als empathisch, openstaan voor ervaringen en ontmoetingen), hoe groter de kans is dat er minder vaak separatie wordt toegepast.”

Binnen de muren van een psychiatrisch ziekenhuis

“We gaan geen conclusies trekken over welk soort medewerkers geschikt is voor een psychiatrische afdeling. Wel kunnen we verpleegkundigen bewust maken van de effecten van hun eigen gedrag op het gedrag van de psychiatrische patiënt. Hij of zij heeft een belangrijke sleutel in handen. Het is cruciaal om contact te maken en het verhaal van de patiënt serieus te nemen.”

Ook ziet Paul graag het stigma van de psychiatrie verdwijnen: “Ons beroep is belangrijk, we willen graag dat de maatschappij het serieus neemt.” En daarmee bedoelt hij onder andere dat de overheid serieus werk moet maken van de-stigmatisering en dat de beroepsgroep zelf ook laat zien dat het werk ‘normaal’ is: “We moeten transparant zijn over hoe het eraan toe gaat binnen de muren van een psychiatrisch ziekenhuis.”

Paul, van harte met jouw promotie!