Programma Ondernemerschap
Impact Driven Entrepreneurship
Maatschappelijke impact creëren door te ondernemen
Social entrepreneurs creëren maatschappelijk impact door te ondernemen. Het oplossen van maatschappelijke problemen staat centraal in het businessmodel. De overheid heeft hetzelfde doel en bij vraagstukken rond arbeidsparticipatie en integratie van vluchtelingen bijvoorbeeld hebben ze elkaar hard nodig. Maar hoe verloopt de samenwerking? Welke businessmodellen werken wel en welke niet? Hoe kan je maatschappelijk impact in waarde uitdrukken? Dat is wat we onderzoeken in het Lab Social Entrepreneurship van de HvA.
Social entrepreneurship is wereldwijd een snelgroeiend fenomeen. Het Lab Social Entrepreneurship is er dan ook van overtuigd dat social entrepreneurship de toekomst heeft. Op lokaal niveau wil de gemeente, Amsterdam positioneren als dé stad in Nederland waar social enterprises ruim baan krijgen en heeft daarvoor eind 2015 een actieprogramma sociaal ondernemen Amsterdam vastgesteld. De HvA ziet kansen om binnen die context uit te groeien tot dé plek waar praktijkgericht onderzoek naar social entrepreneurship plaatsvindt.
In de onderzoeken van het Lab Social Entrepreneurship staan maatschappelijke vraagstukken die in de praktijk leven voorop. Bij vragen op het snijvlak van overheid, bedrijfsleven en civil society wil het lab helpen antwoorden te vinden. We richten ons op oplossingen van maatschappelijke problemen in de stad en de bijdrage die sociale ondernemingen daarbij kunnen leveren. Deels ontstaan ze uit actuele maatschappelijke thema’s, zoals de rol die social entrepreneurship kan spelen in het vluchtelingenvraagstuk en in het verbeteren van de arbeidsparticipatie van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt.
Er zijn tevens enkele langer lopende thema’s:
- er is een gebrek aan data over sociaal ondernemerschap in de stad, wat netwerkvorming en de mogelijkheden om elkaar te versterken in de weg staat;
- er is behoefte aan meer praktische kennis over methoden om de impact van sociale ondernemingen te meten;
- sociaal ondernemerschap is bij het grote publiek een relatief onbekend fenomeen, dat moeilijk te definiëren is.
Social entrepreneurship is enorm in ontwikkeling waardoor er nog wel eens onduidelijkheid is over de betekenis. Voor het onderzoek houden we de volgende definitie van het SER aan:
‘Sociale ondernemingen zijn zelfstandige ondernemingen die een product of dienst leveren en primair en expliciet een maatschappelijk doel nastreven’ (SER 2015, p. 26).
Het onderzoek van het lab gebeurt aan de hand van concrete maatschappelijke vraagstukken. De twee vraagstukken waar we in 2016 mee gestart zijn:
- Welke rol kan social entrepreneurship spelen in het vluchtelingenvraagstuk?
- Welke rol kan social entrepreneurship spelen in het verbeteren van de arbeidsparticipatie van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt?
Voor beide onderzoekslijnen werken we vanuit onze specialisatie met leernetwerken. Een leernetwerk bestaat uit individuen die bereid zijn deskundigheid uit te wisselen en met elkaar te zoeken naar nieuwe inzichten, gericht op duurzame veranderingen in kennis, houding, vaardigheden en het vermogen om te leren.
Als leidraad voor de onderzoeken binnen het Lab Social Entrepreneurship zijn er drie lange termijn doelen opgesteld:
- vaststellen welke rollen nieuwe vormen van ondernemen spelen in het oplossen van maatschappelijke vraagstukken in Amsterdam;
- zoeken naar succesvolle voorbeelden waarin men met ondernemerschap maatschappelijk impact creëert en deze voorbeelden analyseren;
- door verspreiding van onderzoeksresultaten, kennisdeling en netwerkvorming bijdragen aan het oplossen van maatschappelijke vraagstukken in Amsterdam.
We willen dit vormgeven in een kenniscentrum en netwerk rond social entrepreneurship in Amsterdam, waarin de HvA een leidende rol heeft. Hierbij streven we naar grotere bewustwording in Amsterdam rondom deze nieuwe manier van ondernemen. Deze doelen worden aan het onderwijs van de HvA verbonden door studenten uiteindelijk te ondersteunen in een gestructureerde onderwijslijn (inclusief stage-/afstudeermogelijkheden) rond social entrepreneurship, in overleg met Amsterdam Centre of Entrepreneurship (ACE) en diverse opleidingen zoals culturele en maatschappelijke vorming (CMV).
In de nieuwe minor Entrepreneurship for Society leren studenten alles over ondernemen voor positieve maatschappelijke impact. De minor is ontwikkeld in samenwerking met de faculteit CMV, de gemeente Amsterdam en verschillende ondernemingen zoals Milieuwerk en PwC.
Tijdens de minor werken studenten in teamverband aan een eigen onderneming of voeren zij een opdracht/onderzoek uit voor een opdrachtgever. Een kleine opsomming van de resultaten:
In opdracht:
- Chigozie Arts, Leon van der Waal, Kadir Günes en Casper Prinsen hebben een onderzoek gedaan voor de gemeente Amsterdam Impact. Zij hebben bestaande samenwerkingen tussen corporate ondernemingen en sociale ondernemingen in kaart gebracht en onderzocht hoe andere hiervan kunnen leren. Zie hier de one-pager en hier hun beroepsproduct.
- Joshua Lawson (Voeding en Dietetiek) en Noortje Schaft (Bedrijfskunde) hebben voor het lab sociaal ondernemen een onderzoek gedaan naar impact stories. Zie hier de infographic.
- Samuel Kroonen (Digital Marketing) en Ruben Dekker (Sport Management) hebben voor sociale onderneming Gosling Coffee een adviesrapport geschreven over
Gosling's marketingplan met de focus op digitale marketing en de communicatie. (niet openbaar) - Jesse van Dalfsen (Commerciele Economie) en Kees Tromp (Toegepaste Psychologie) hebben een in opdracht van BORO * ATELIER onderzoek gedaan naar hoe sociaal ondernemerschap en traditioneel ondernemerschap meer met elkaar gecombineerd kan worden. (niet openbaar)
- Maarten Hietbrink (Engineering) schreef een advies voor Surfcenter IJburg over hoe zij een B-Corp zouden kunnen worden. (niet openbaar)
Eigen initiatieven:
- Oliwia Chromicz (AMFI) en Mika Grijzenhout (Voeding en Dietetiek) hebben een materialen guide voor een duurzame kledingkast gemaakt als start van Oliwia haar ambitie: een duurzame designtas op de markt brengen.
- Chiel Huis in 't Veld (Bedrijfskunde MER) is gestart met zijn eigen ondernemersidee genaamd Toos. Een digitale oplossing voor eenzame ouderen. Hij zal in september starten met het HvA incubator programma 10K.