“Onze generatie probeert het leefbaar te houden voor de volgende generatie, maar we vergeten de jongeren zelf aan het woord te laten”
Susan Haveman volgt het zij-instroomtraject Docent Geschiedenis. Ze onderzocht hoe je aan de hand van tekeningen het gesprek kan aangaan met leerlingen over de toekomst. Hun eigen toekomst, maar ook die van onze planeet.
“Een paar jaar geleden heb ik besloten om weer terug naar school te gaan. Ik heb jarenlang als journalist gewerkt en gefotografeerd. Na een tijd in het buitenland zag ik hoe de journalistiek was veranderd en ik vond het wel tijd voor een plan B. Mijn hele boekenkast stond vol met geschiedenisboeken, dus dacht ik dat geschiedenis wel wat voor mij was. Na een intakegesprek bij de HvA ben ik voor de deeltijdopleiding Docent Geschiedenis gegaan en daar heb ik nog geen seconde spijt van gehad.
Eind 2024 werd ik door mijn docent Tessa gevraagd of ik wilde meewerken aan het project Het Verbeelden van de Toekomst. Mijn medestudent Daphne van de lerarenopleiding Aardrijkskunde geeft les op een vmbo-school in Amstelveen. We hebben een les ontwikkeld om leerlingen aan de hand van hun eigen tekeningen te laten nadenken over de toekomst.
We vroegen ze: ‘Hoe ziet jullie je toekomst, stel je voor dat je zo oud bent als je ouders nu zijn. Hoe ziet de wereld er dan uit?’ Daar kwamen echt fantastische tekeningen uit. Vliegende auto’s, vliegende mensen, aliens, maar ook diepere dingen. Van tekeningen van mensen die blij waren dat je straks kan skiën in je korte broek, tot anderen waar juist veel meer zorgen om het klimaat uit spraken. Die tekenden dan bijvoorbeeld de luchtvervuiling of de gevolgen van overbevolking.
In kleine groepjes hebben de leerlingen vervolgens over elkaars tekeningen gepraat en je merkt dat ze dat echt fijn vonden om te doen. Eigenlijk worden deze jongeren niet vaak gevraagd naar hoe zij de toekomst voor zich zien. Onze generatie probeert het leefbaar te houden voor de volgende generatie, maar we vergeten de jongeren zelf aan het woord te laten. Het is mooi als we ze hiermee aan het denken kunnen zetten.
Ik zie voor deze vorm ook echt wel aanknopingspunten voor mijn eigen geschiedenislessen op een middelbare school in Almere. Want ook in de geschiedenis zijn er mensen geweest die over de toekomst hebben nagedacht. Thomas More met zijn ‘Utopia’ bijvoorbeeld. Daar kan je prachtige lessen omheen maken, bijvoorbeeld door leerlingen zo’n droomwereld te laten tekenen.
Als ik kijk naar mijn eigen leerlingen dan hoop ik soms dat ze in de toekomst weer wat nieuwsgieriger worden. Ze weten soms gewoon niet waar ze het zoeken moeten, juist omdat veel problemen in de wereld zo groot zijn. Toch denk ik dat als je ze uitdaagt om ergens echt over na te gaan denken, dat je die nieuwsgierigheid wel weer kan aanwakkeren.”
Foto: Christa Romp
Het interview met Susan Haveman is onderdeel van de reeks ToekomstTiendaagse. Hierin portretteren we tien studenten van de HvA en vragen hen naar wat ze op de hogeschool doen én in de toekomst willen gaan doen. Alle interviews zijn terug te lezen in ons jaarverslag dat eind juni zal verschijnen.