Hitte in Woningen voor NKWK, nationaal Kennisprogramma Water en Klimaat
Welke factoren in de buitenruimte, in of aan de woning en gedrag van bewoners bepalen de binnentemperatuur in woningen, zowel overdag als ’s nachts?
ProjectDoor klimaatverandering worden woningen, zeker tijdens hittegolven, steeds vaker onaanvaardbaar warm en daardoor ontstaan gezondheidsrisico's voor burgers. Om warmte binnenshuis tegen te gaan, zijn actieve koelsystemen, zoals airconditioning, zeer effectief. Dit brengt echter ook negatieve effecten met zich mee, zoals een toenemende energievraag, het gebruik van koelvloeistof en het afgeven van warmte aan de omringende buitenomgeving.
Vooral woningcorporaties willen weten hoe ze bij het renoveren van woningen (bijvoorbeeld voor de energietransitie) rekening kunnen houden met mogelijke oververhitting. Daarom is in opdracht van het Rijk onderzocht welke kenmerken op drie verschillende niveaus (het stedelijk gebied, het gebouw en de bewoner) woningen extra kwetsbaar maken voor warmte en welke maatregelen die warmte kunnen beperken.
Onderzoek naar factoren
Er zijn verschillende bureau studies (literatuuronderzoek, simulatieonderzoek en een paneldiscussie) uitgevoerd waarin verschillende situaties en de effectiviteit van warmte reducerende maatregelen zijn vergeleken en gerangschikt. Voor twee veel voorkomende woningtypen in Nederland die een substantieel deel van de Nederlandse woningvoorraad van woningcorporaties beslaan, is de uur temperatuur gesimuleerd voor een representatieve zomer. Dit werd gedaan voor vele combinaties van factoren zoals: groene omgeving of stedelijke hitte-eilandeffecten, zonnewarmtewinst (ramen, zonneschermen), isolatie, groene daken, ventilatie en gebruik van gordijnen.
Overzicht van effectiviteit van maatregelen
Een overzichtstabel geeft de invloed van verschillende factoren op gebieds-, gebouw, en gebruikersniveau weer op hitte in de woning. Het hittelabel geeft een kwantitatieve inschatting van het risico op oververhitting in de woning. Uit het onderzoek blijkt dat met name de intrede van de zon de oververhitting van huizen bepaalt en dat maatregelen die de zoninstraling verminderen daarom het grootste positieve effect hebben. Oriëntatie van het huis, locatie en grootte van ramen en zonneschermen zijn belangrijke factoren bij het voorkomen van warmte toename. Uit het onderzoek bleek ook dat menselijk gedrag een belangrijke factor is. Ontluchten, het correct ventileren, tijdens de nacht is de op één na belangrijkste maatregel, omdat dit helpt om het huis te koelen. Om deze reden zijn nachtelijke stadstemperaturen belangrijk. Beter inzicht in die stedelijke nachttemperaturen is nodig. De uitkomst van het onderzoek is gepresenteerd in een richtlijn voor woningcorporaties die de maatregelen opdeelt in zeer effectieve, matig effectieve en ongewenste acties.
Webinar Hitte in bestaande woningen 2.0
Betrokken partijen
Het onderzoek naar hitte in woningen is een samenwerking tussen de Hogeschool van Amsterdam, Tauw, Arcadis, Rigo en RIVM. Het project is ondersteund met een klankbordgroep van acht leden.
Lectoraat Water in en om de stad
Dit project is een mooie aanvulling op het onderzoeksportfolio van het lectoraat Water in en om de stad en met name de onderzoeken naar het klimaatbestendig inrichten van de stad, het hittebestendig inrichten van de buitenruimte, hittemetingen in de stad en ook het gebruik van wijktypen als basis om klimaatrisico’s en maatregelen te structureren.
Contact
