Kenniscentrum Techniek

BASSTA

Betere afvalscheiding door huishoudens in de stad

Hoe kunnen gemeenten ervoor zorgen dat huishoudens blijvend hun afval scheiden in diverse afvalfracties zoals papier, gft en plastic? Thuis wordt dit nog te weinig gedaan, en ook niet altijd op goede wijze. Dat is zonde, want goed gescheiden afval biedt kansen voor recycling en andere circulaire toepassingen. De Hogeschool van Amsterdam (HvA) doet met project BASSTA onderzoek naar het verbeteren van het scheidingsgedrag van huishoudens, met een focus op de stedelijke omgeving.

Tussenresultaten

Wat doe jij thuis met je afval? Deze vraag stelden we inwoners van verschillende grote steden in Nederland. Door een doe-boek vol leuke opdrachten te maken, gaven meer dan 50 inwoners inzicht in hun afvalscheidingsgedrag. Van geïmproviseerde bakjes van de chinees voor het bewaren van batterijen tot geavanceerde prullenbakken, iedereen doet het net weer anders. De inzichten uit de doe-boeken zijn geanalyseerd en gebundeld in een rapport. Dit vormt de opstap waarmee we interventies aan het ontwikkelen zijn om mensen hun afval (beter) te laten scheiden.

Lees de publicatie Gedragsanalyse huishoudelijk afval

Bekijk de interactieve PDF Afvalscheidingsgedrag per fase en afvalstroom.

We moeten in 2050 volledig circulair zijn. Voor de transitie naar een circulaire economie moet het afval dat ontstaat goed herbruikbaar zijn als grondstof voor nieuwe producten. Een goede scheiding van het afval is een belangrijke voorwaarde hiervoor. Met ongeveer 8 miljard kilo huishoudelijk afval per jaar in Nederland zorgt elk percentage betere scheiding voor enorme resultaten. Het onderzoek behandelt daarom zowel het verhogen van de scheidingsgraad (de hoeveelheid afval die gescheiden wordt), als het verlagen van de vervuiling van de gescheiden afvalfracties. Om dat te realiseren, is gedragsverandering nodig. Dit onderzoek richt zich op het automatisch gedrag: mensen gooien hun afval vaak op dezelfde, veelal onbewuste manier weg.

Automatisch gedrag onder de loep

‘Door het automatisch gedrag onder de loep te nemen, vormt dit project een belangrijke aanvulling op het bestaande onderzoek naar gedragsinterventies’, vertelt projectleider Maarten Mulder. De nieuwe interventies die het onderzoek opleveren, moeten helpen om het gewoontegedrag te onderbreken en huishoudens ervan bewust maken of ze op de juiste manier hun afval weggooien. Ook voor de mensen die nu nog niet (graag) afval scheiden. Met een duidelijke uitleg hoe en waarom deze interventies werken, is het streven dat zoveel mogelijk Nederlandse stedelijke gemeenten hiermee aan de slag gaan. Zo kunnen ze betere bronscheiding realiseren.

Dagboek van huishoudens

De interventies worden ontworpen en getest in nauwe samenwerking tussen industrieel ontwerpers en gedragspsychologen van de HvA. Mulder: ‘Middels dagboekstudies bij bewoners analyseren we op welke momenten het automatisch gedrag veranderd kan worden. Met de resultaten hiervan kunnen we de ‘customer journey’ schetsen: het in detail weergeven van het proces van afval weggooien. Vervolgens ontwerpen we de gedragsinterventies die we gaan testen in verschillende steden.’

Onderwijs

In het onderzoek zijn studenten betrokken van Toegepaste Psychologie, Product Design en Communicatie en Multimedia Design. De studenten helpen bij het ontwikkelen en testen van de dagboekstudies, de customer journey en de interventies.

Accepteer de marketingcookies om deze video te zien

Centres of Expertise City Net Zero en UGSI

BASSTA is een samenwerkingsproject van Centres of Expertise City Net Zero en Urban Governance and Social Innovation (UGSI). De verbonden lectoraten Circulair ontwerpen en ondernemen & Psychologie voor een Duurzame Stad onderzoeken en ontwikkelen innovaties om tot een circulaire economie en maatschappij te komen. Eén van de voorwaarden is dat het afval dat ontstaat goed herbruikbaar is als grondstof voor nieuwe producten. Het goed scheiden van afval door huishoudens is daarom van wezenlijk belang voor een circulaire economie.

Lees ook: Het effect van speciale aanrechtbakjes op afvalscheiding

Gepubliceerd door  Kenniscentrum Techniek 8 februari 2023