Hoezo, 'mannenberoepen'? HvA opent haar deuren op Girls Day

4 apr 2023 11:15 | Faculteit Digitale Media en Creatieve Industrie

De kans dat een vrouw in Nederland in de bèta, techniek of IT gaat werken is slechts 16 procent, zo concludeert expertisecentrum VHTO Om het ‘zaadje’ van interesse vroeg te planten, deed de HvA onlangs mee aan Girls Day. Tientallen meiden uit 1 en 2 havo en vwo deden enthousiast mee met Virtual Reality, bouwden zelf een constructie en verdiepten zich in biodesign.

Decanen en mentoren geven meisjes minder vaak het advies om een technisch profiel of beroep te kiezen dan jongens met dezelfde cijfers. Dat blijkt uit het laatste onderzoek van VHTO, dat het expertisecentrum publiceerde afgelopen Girls Day, 30 maart. Traditionele ideeën over mannen- en vrouwenberoepen zijn hier nog steeds springlevend, en worden zelfs in stand gehouden.

Wat is er beter dan meisjes al in vroeg stadium te interesseren voor techniek en ICT, en hen vast de mogelijkheden te laten zien binnen deze vakgebieden? Met dat idee deed de HvA mee aan Girls Day op 30 maart. 40 scholieren van de middelbare school Laar & Beek kwamen voor een afwisselend programma naar de Amstelcampus, en nog eens 30 naar Make IT Work in Hilversum. Dat levert een verrassende ochtend op, waarin soms ook vooroordelen over de- 'jonge' leeftijdsgroep sneuvelen.

Fotografie: Marie van der Heijden

Mario redt prinses

“Wie speelt er weleens games?” De handen van de meeste meisjes in de zaal gaan in de lucht. Mirjam Vosmeer opent de dag met een interactieve les over vrouwelijke gamecharacters. Aanvankelijk gameden vooral jongens in hun kelders, en dat kwam ook door de rol van meisjes en vrouwen in games. Eén scholier in de zaal kent zelfs nog het spel Donkey Kong, waarin Mario de prinses moest redden.

Damsels in distress

Vosmeer laat de scholieren zien waarom het zo belangrijk is dat je je in een personage kunt herkennen. Neem de opkomst van Princess Peach: eindelijk een gamecharacter die voor zichzelf kon zorgen. Klein minpuntje: haar emoties waren haar wapens. Vosmeer laat de meiden zien hoe steeds een rolpatroon terugkeert: “De vrouw als prijs voor de held, die obstakels moet overwinnen. In het Engels heet dit: Damsels in distress. Dat idee is er al vanaf de Griekse mythen.”

Maar de game-industrie verandert: steeds meer gamedesign-studenten zijn vrouw. En inmiddels zijn er veel characters van wie het er niet toe doet of ze jongen of meisje zijn- de opkomst van non-binair. Vosmeer laat zien hoe games veranderen dankzij vrouwen binnen deze technologie.

Virtual Reality

Vervolgens gaan de scholieren in groepen langs verschillende activiteiten. Vooral de Virtual Reality-ervaring Amelia’s Dream, een eerbetoon aan de vrouwelijke piloot Amelia Earhart, trekt de aandacht. De scholieren fotograferen elkaar, en willen allemaal aan de beurt komen. Een meisje met VR-headset roept uit: “Ik ben het helemaal met je eens! En mag ik iets zeggen? Jij lijkt helemaal niet op die piloot. Ik wist trouwens niet dat ze toen jumpsuits hadden.”

Mirjam Vosmeer is gebleven om naar de reacties kijken. “Dit is zo leuk; om te zien. Zij durven zich gewoon te uiten, terwijl volwassenen veel meer op hun hoede zijn. En ik vind het zo bijzonder dat dit altijd mijn boodschap is geweest - meisjes en vrouwen moeten een volwaardige rol moeten kunnen innemen zonder daarop afgerekend te worden- en dat die boodschap nu echt aankomt."

Intussen volgen 20 scholieren een uur geconcentreerd een workshop over constructie die docent Built Environment Eleni Drogari geeft. Na een korte opdracht gaan de meisjes zelf aan de slag met een bouwkit, genaamd 'Mola', om constructies te testen.

Duikboot of vliegsimulator

In groepen nemen de scholieren ook een kijkje bij de vliegsimulator van de opleiding Aviation. Het is voor docent Arthur Bandell wel even schakelen. “Deze groepen zijn jonger dan wat ik gewend ben van open dagen. Toen ik het over 'autopilot’ had vroeg iemand: over welke meneer heeft u het steeds, die Auto Pilot heet? Ik snap het ook wel als je de luchtvaart niet kent. Ik moest even terugschakelen en bepaalde termen vermijden”. Ook kwam de vraag langs wat voor duikboot dit was. Maar uiteindelijk merkt Bandell dat het ook een aantal meisjes sterk interesseert. “Een aantal luistert aandachtig, en ik heb twee gesproken die nu piloot willen worden. Ik zou deze leeftijdsgroep zeker serieus nemen bij je voorlichting, want dit herinneren ze zich wel straks.”

Experimenteren met kunstmatige intelligentie

Bij een workshop over kunstmatige intelligentie zijn de meiden ook geboeid en doen ze actief mee. Het gaat veel beter dan de begeleiders - drie masterstudenten Applied A.I., hadden verwacht. “We hadden vooraf onze twijfels... We dachten: de meiden hebben hier vast geen zin in, en dit is nog een moeilijk onderwerp ook", zegt student Lisanne Henzen. "We wisten ook dat we moesten improviseren, vanwege de jonge leeftijd. Maar dat gaat eigenlijk heel erg goed.”

Zo experimenteert iedere groep met automatische gezichtsherkenning, iets wat ook voor hilariteit zorgt. Lisanne: "Dat vonden ze heel grappig. Ze konden het zelf proberen en sommigen werden veel te oud geschat." De scholieren leren ook een kat programmeren met het online programma Scratch. "Op het moment dat we ze de iPad geven zijn ze daarmee zoet."

Goed plastic van garnalen

De meisjes blijken ook sterk geïnteresseerd in de workshop Biodesign, die docent Sam Edens geeft. Het is opvallend stil als Edens voorbeelden toont van bacteriën en schimmels die gebruikt worden om stoffen te verven en plastics te maken. “Ieeeeuw” klinkt even bij het doorgeven van kombucha in een weckpot, maar toch ook wil iedereen de materialen aanraken, zoals leer van oesterzwammen en plastic van dode schaaldieren. ‘Is dit dan beter dan slecht plastic?” wil een leerling weten. Edens legt uit dat 'slecht plastic' wordt gemaakt van olie en dat ontwerpers nieuwe bioplastics testen en ontwikkelen.

Edens liet ook zien hoe Balenciaga en Puma een tie-die stof door bacteriën die eroverheen lopen en in tie die-patronen rode en paarse kleur uitscheiden. "Een stuk duurzamer dan chemicaliën die we nu in rivieren loodsen". Na afloop klinkt ‘biodesign’ als een van de favorieten.

Na dit programma sluit studente HBO-ICT Maud de Jong van studievereniging Fem IT af. “Deze telefoon is ontworpen voor een mannenhand, en je ziet dat m’n vingers er nauwelijks omheen passen. We hebben dringend meer vrouwen nodig die producten bedenken en ontwerpen,” zo geeft Maud nog als voorbeeld. De groep vertrekt uitgelaten, en verschillende scholieren roepen zelfs 'bedankt' als ze weglopen.

Programmeren in Hilversum

Bij Make IT Work in Hilversum was er een parallel programma, geopend door wethouder Onderwijs Karin van Hunnik. Ook hier legden de meiden zich toe op een les in programmeren, en maakten zij een stappentellertje. Lees hierover dit artikel in de Gooi en Eemlander.

Foto Make IT Work- Hilversum: Alexander Marks

Foto: Marie van der Heijden