Masterclassprogramma

Bekijk hier de inhoud van de verschillende sessies die je kunt volgen tijdens de masterclass Stad vol Toekomst. Het programma gaat in op urgente klimaatvraagstukken: hoe maken we de stad van de toekomst leefbaar, circulair en klimaatbestendig?

Sessie 1: Klimaatscenario’s, tipping points en ons gedrag

Door Jeroen Kluck, Reint Jan Renes en Willemijn Vermeer

Programma:
Tijdens de eerste dag van de masterclass duiken we in de wereld van klimaatscenario’s, adaptatie en gedrag. Lector Klimaatbestendige Stad Jeroen Kluck neemt ons mee in de stand van het klimaat en in de noodzaak om hiermee aan de slag te gaan. Daarin staan natuurlijk de klimaatscenario’s centraal, maar ook de tipping points die steeds belangrijker worden.

Deze tipping points gaan niet alleen over CO₂-uitstoot, maar juist ook over de keuzes die we zelf maken en hoe we het daarover hebben. “Doing good louder”. Lector Reint Jan Renes en senior onderzoeker Willemijn Vermeer nemen ons mee in de wereld van hun onderzoeksgroep Psychologie voor de Duurzame Stad. Ze laten niet alleen zien hoe we zelf verschil kunnen maken, maar juist ook hoe we andere (ontwerp)keuzes kunnen maken die ervoor zorgen dat voor steeds meer mensen de duurzame keuze ook de meest voor de hand liggende keuze wordt.

Kernwoorden:
Klimaatscenario’s, tipping points, social tipping points, sociale handafdruk, intention behavior gap.

Sessie 2: Transities vormgeven door anders te ontwerpen en te bouwen

Door Stan Majoor en Frank Suurenbroek

Programma:
Op deze tweede dag van de masterclassreeks neemt Lector Grootstedelijke Vraagstukken Stan Majoor ons mee in de uitdagingen en kansen die je tegenkomt bij het ontwerpen en vormgeven van de duurzame stad. “Enerzijds stapelen de uitdagingen zich op, is alles maatwerk en zijn er ingewikkelde verknopingen. Anderzijds kunnen we opgaven verbinden, participatief en gebiedsgericht ontwerpen, en lokale lessen verankeren in nieuw beleid.” (Publieke) professionals die gaan staan voor deze opgave, kunnen het verschil maken. Stan laat ons zien hoe deze complexe, verknoopte wereld ook een springplank kan zijn voor het radicaal verduurzamen van de stad.

Lector Bouwtransformatie Frank Suurenbroek verricht onderzoek naar de praktijk van de ruimtelijke nieuwbouwprojecten (de gebiedsontwikkeling). “Gebiedsontwikkeling is het langjarige, taaie en kapitaalintensieve ruimtelijke bouwproces, waar aan de start alles kan, maar vele ambities in de concretiseringsslag sneuvelen.” Er blijkt bijna altijd onvoorziene schaarste aan middelen of ruimte. De huidige gefragmenteerde en projectgeorganiseerde bouwpraktijk betekent dat ieder ‘achter het eigen Heras Hekwerk’ hetzelfde wiel uitvindt. “Maar dat maakt het ook een onbedoelde innovatieruimte, met vele handvatten voor kleine en grote oplossing om toch een zo krachtig mogelijke en duurzame leefomgeving te maken.” Frank neemt ons mee langs het ontdekken van de sleutelonderdelen in het bouwconcept, het anticiperen op wat niet ‘van tafel mag vallen’ - en welk (pro)actief handelen dit op welke momenten in het bouwproces vraagt.

Kernwoorden:
Ontwerpen, vormgeven, participatief, beleid, bouwtransformatie.

Sessie 3: Ruimte voor de energieneutrale en circulaire stad

Door Renée Heller en Inge Oskam

De energietransitie is de ‘voorloper’ van de klimaattransities. Elektrificatie, schone mobiliteit en duurzame opwek zorgen voor minder uitstoot en voor schonere lucht in stad. De exponentiële groei van deze schone, duurzame oplossingen bots inmiddels echter volop met oudere, bestaande systemen. Netcongestie is daar het bekendste voorbeeld van, een te vol stroomnetwerk. Deze nieuwe fase van de energietransitie is ronduit spannend. Laaghangend fruit is geplukt en nu komt het aan op structurele keuzes. Lector Renée Heller van het lectoraat Energie en Innovatie neemt ons mee in de uitdagingen en oplossingen die deze fase van de energietransitie kenmerken.

Eén van die uitdagingen is ‘ruimte’. Die ruimtevraag staat ook in de circulaire transitie centraal. "Wanneer je circulair gaat ontwerpen en ondernemen zie je hoe die ruimtevraag verandert". Inge Oskam, Lector Circulair Ontwerpen en Ondernemen werkt vanuit haar lectoraat met partners uit de stad aan circulaire oplossingen. Tijdens deze derde dag dompelt ze ons onder in vragen over schaalbaarheid, de ruimtelijke voetprint van de circulaire economie en het effect van nieuwe ecodesign richtlijnen.

Kernwoorden:
Energietransitie, opschaling, ruimte vraag, ecodesign.

Sessie 4: De gezonde en groenblauwe stad

Door Bart Baselmans en Ted Veldkamp

Programma:
Bart Baselmans, die als hoofddocent een nieuwe master Climate, Health and Technology heeft ontwikkeld, kijkt op dag 4 samen met ons naar ‘de gezonde stad’ – en dan wel een gezonde stad voor iedereen. Daarbij is het belangrijk om te weten welke groepen kwetsbaar zijn en welke oplossingen effectief en inclusief kunnen worden toegepast. Groenblauwe, hittebestendige oplossingen en een waterrobuuste inrichting van de openbare ruimte dragen daar zeker aan bij. En die zijn ook hard nodig, want de weerextremen nemen toe.

Extreme buien, hittegolven en droogte vragen om een andere inrichting van de stad. Ted Veldkamp werkt aan die klimaatbestendige inrichting vanuit haar lectoraat in Rotterdam en als senior onderzoeker aan de Hogeschool van Amsterdam. Daarbij werkt Ted samen met gemeenten, woningcorporaties, ondernemers en bewoners. Ted vertelt op deze vierde dag over de groenblauwe stad, die werkt als een spons, wateroverlast tegengaat en tegelijkertijd zorgt voor voldoende water op momenten van droogte.

Kernwoorden:
Gezonde stad, inclusieve aanpak, de stad als spons, groenblauwe oplossingen.