De overgang naar het HBO
Ervaringen, verwachtingen en wensen van havoleerlingen en mbo-4-studenten
ProjectDe overgang van de havo of het mbo naar het hbo is, door de nieuwe omgeving en andere manier van werken, voor veel van de studenten een uitdagende stap. Er is dan ook een flinke uitval in het eerste jaar. Havo-scholen en mbo-opleidingen willen daarom meer inzicht in de verwachtingen van hun leerlingen en studenten, zodat zij hen beter kunnen helpen om zich zo goed mogelijk voor te bereiden op de overstap.
DOEL VAN DIT PROJECT
Een beeld schetsen van de verwachtingen en ervaringen van aankomende hbo-studenten
Onder de tienduizenden studenten die elk jaar aan een hbo-opleiding beginnen zit nogal wat variatie. Voor voormalige havoleerlingen is het bijvoorbeeld pas de eerste keer dat ze een opleiding kiezen, terwijl dat voor mbo-studenten al de tweede of derde keer kan zijn. Havisten en mbo-studenten verschillen bovendien ook op andere kenmerken die van invloed kunnen zijn op hun verwachtingen en ondersteuningsbehoeften bij de overgang naar het hbo.
Dit project heeft tot doel die variatie aan verwachtingen via vragenlijsten onder havoleerlingen en mbo-4-studenten in kaart te brengen. De enquête vraagt bijvoorbeeld naar de beweegredenen om te gaan studeren. Is het vanwege het uitzicht op een (betere) baan, of omdat ze het leuk vinden extra kennis te vergaren? En wat verwachten ze van de werkvormen en zelfstandigheid op de hogeschool?
RESULTAAT VAN DIT PROJECT
Twee groepen met verschillende ervaringen en verwachtingen
De vragenlijsten zijn geanalyseerd en verwerkt tot een rapport dat een overzicht biedt van de centrale bevindingen. Daaruit blijkt dat de havoleerlingen en de mbo-studenten van elkaar verschillen in hun verwachtingen. Een bevinding is bijvoorbeeld dat mbo-studenten vaker het idee hebben dat het hbo te moeilijk zal zijn, en dat weerhoudt hen ervan om de stap te maken. Voor mbo-studenten met een migratie-achtergrond komt daarbij dat ze bang zijn dat studeren in het hbo te duur voor ze is.
Wat betreft verwachtingen over het hbo verschillen mbo-studenten en havoleerlingen ook. De laatste groep denkt dat er minder verschil zal zijn in het aantal toetsen en de hoeveelheid lesstof dan de eerste. Opvallend is dat mbo-studenten met betrekking tot de vereiste zelfstandigheid zowel minder verschillen als minder problemen verwachten na de overstap tussen het mbo en hbo. Eenmaal doorgestroomde mbo’ers in het hbo rapporteren echter vaak problemen op het gebied van genoemde zelfstandigheid. Het lijkt er dus op dat mbo-studenten die problemen van tevoren niet aan zien komen, en ze pas herkennen of ondervinden als ze eenmaal in het hbo studeren.
Deze en andere bevindingen vormen het startpunt voor de evaluatie en verbetering van de voorbereiding en begeleiding die aankomende hbo-studenten krijgen.
Wie zijn bij dit project betrokken?
Het onderzoek ‘Op weg naar het hbo’ is een initiatief van het lectoraat Beroepsonderwijs, uitgevoerd door Louise Elffers en Miranda Vervoort.
