Centre of Expertise Urban Vitality

Sterker, fitter en vitaler door deelname TEAMS-onderzoek

2 feb 2024 09:00 | Urban Vitality

Meedoen aan wetenschappelijk onderzoek. Heel belangrijk voor de ontwikkeling van kennis. Maar wat betekent het voor deelnemers? En wat levert het hen op? Een goed gevoel? Bruikbare gezondheidsadviezen? Een vitaler lijf? In de afgelopen 4 jaar namen 314 kwetsbare ouderen deel aan het TEAMS-onderzoek – onderdeel van het lectoraat Voeding en Beweging - van de Hogeschool van Amsterdam (HvA). Er werd onderzoek gedaan naar de optimale trainingsbelasting en eiwitinname van 65+'ers. Mary Smit (73), één van de deelnemers, vertelt over haar ervaringen.

Mary Smit

‘Ik was altijd heel actief’, begint Mary Smit. ‘Ik fietste veel, liep het Pieterpad (een lange afstandswandelpad van Pieterburen naar Sint-Pieter, red.) en was geregeld de hort op met vrienden en kennissen. Na mijn pensionering startte ik direct met een nieuwe academische studie en een cursus ‘Klussen in huis’. Ik stond midden in het leven. Tot ik een hersentumor kreeg.’

Niet aangeboren hersenletsel

Smit woont op een bovenwoning in Amsterdam-Zuidoost. Wanneer ze 67 jaar is, moet ze geopereerd worden aan een hersentumor. ‘Delen van mijn hersenen zijn daarbij beschadigd. Daardoor kamp ik nu met niet aangeboren hersenletsel (NAH). ‘Ik loop met een rollator of een wandelstok en mijn zicht is aanzienlijk verslechterd. Ik kan opeens heel moe zijn, dus ik moet mijn energie goed ‘managen’. Na een gezellige activiteit heb ik geregeld een ‘off-day’. Ook is mijn spraak veranderd. Toch probeer ik zo actief en beweeglijk mogelijk te blijven.’

In het voorjaar van 2023 ziet Smit in de buurtkrant een advertentie voor deelname aan het TEAMS-onderzoek van de HvA. ‘Tijdens dit onderzoek kreeg je krachttraining aangeboden. En mogelijk ook voedingsadvies. Een kennis van me had net een longontsteking achter de rug. Ik attendeerde hem op de oproep. Hij volgde het traject en enthousiasmeerde mij vervolgens.’

Sterker, fitter en vitaler

Na één telefoontje mag Smit langskomen voor een intake. ‘De dame die mij ‘screende’, stelde allerlei vragen over mijn geestelijke en lichamelijke gezondheid én over mijn voedingstoestand. Wat eet u zoal? Gebruikt u medicatie? Hoe staat het met uw conditie? En ben u in het verleden ziek geweest?’

Smit blijkt geschikt als kandidaat en van september tot en met december 2023 doet ze mee aan het onderzoeksprogramma. ‘Ik wilde graag sterker, fitter en vitaler worden. Ook vroeg ik me af of ik gezond en voldoende at. Gelukkig viel ik in de testgroep die naast personal training ook voedingsadvies kreeg. Voorafgaand aan het onderzoek vulde ik een week lang een voedingsdagboekje in. Daardoor ontdekte ik dat ik vaak maar één, hooguit twee, keer per dag eet. Ook kreeg ik onvoldoende eiwitten binnen. Door mijn NAH zijn mijn darmen soms ontregeld en ben ik snel misselijk. Mijn eetlust is dus niet optimaal. Ik kreeg eiwitsupplementen mee naar huis. Daarnaast had ik 5 diëtetische sessies met een voedingsconsulent. Zij raadde mij bijvoorbeeld aan om geregeld smoothies te maken. Gevoelsmatig eet je dan een kleine portie, maar ondertussen krijg je allerlei voedingsstoffen binnen.’

Warme contacten

Tijdens haar deelname aan het TEAMS-onderzoek krijgt Smit gedurende 12 weken 2 keer per week 1-op-1 krachttraining onder begeleiding van een student. ‘Ik deed 2 oefeningen voor mijn armspieren en 2 voor mijn beenspieren. Heel fijn, maar ook zwaar. Sinds mijn operatie is mijn evenwicht soms zoek. Het was voor mij al een uitdaging om op de stoel van het trainingsapparaat te gaan zitten. Toch voelde ik me helemaal veilig. Als het even niet lukte, werd me direct een hand toegestoken. De student-begeleiders waren heel attent en empathisch. Na afloop van de training stonden ze steevast klaar met mijn wandelstok.

De sfeer onderling was prettig en persoonlijk. Ik genoot van de gesprekken. Aanvankelijk over ditjes en datjes, maar na verloop van tijd ook vriendschappelijk. Bijvoorbeeld over studieperikelen of familiebezoek rondom de kerstdagen. Aanvankelijk was ik bang om het ‘kneusje van de klas’ te zijn, maar niets bleek minder waar. Ik ontmoette diverse andere, kwetsbare ouderen. Mooie mensen met pretlichtjes in de ogen. En fanatiek, joh! Dat stimuleerde enorm.’

Herwonnen vertrouwen

Op haar deelname aan het TEAMS-onderzoek kijkt Smit dan ook met plezier terug. ‘Het is geweldig om te zien dat je vooruitgaat in kracht en conditie. Ik ben in die 12 weken maar liefst 2 kilo gegroeid in spiermassa! Ik raap nu bijvoorbeeld makkelijker iets op van de vloer, of pak iets uit de onderste lade van de koelkast. Eerder viel ik eens bij een dergelijke actie, waardoor ik mijn heup en hand brak. Nu gaat alles veel makkelijker. Ik heb meer vertrouwen in mijn eigen lichaam. Én meer energie. Ik doe fysiofitness in de buurt en vroeg mijn fysiotherapeut laatst om zwaardere gewichten, omdat het me ontbrak aan uitdaging.’

Ook is Smit anders gaan eten. ‘Minimaal 3 keer per dag. En meer eiwitten. Ik neem bijvoorbeeld Skyr kwark of doe extra kaas op mijn brood. Mijn deelname aan dit onderzoek heeft me veel opgeleverd en daar ben ik enorm dankbaar voor. Ik zou het dan ook iedereen aanraden. Echt, je kunt meer dan je denkt!’