RAAK-PRO-subsidie voor onderzoek naar kansrijk talenonderwijs

Taal speelt een essentiële rol in ons leven. We hebben taal nodig in interactie met anderen, om uitdrukking te geven aan ervaringen en emoties, om te denken en te leren. Taal is bovendien onlosmakelijk verbonden met cultuur en identiteit. Het onderwijs, en het talenonderwijs in het bijzonder, heeft de opdracht te zorgen dat alle kinderen en jongeren de talige competenties ontwikkelen die nodig zijn voor succesvolle participatie op school en in de samenleving. In de huidige superdiverse, geglobaliseerde maatschappij gaat het hierbij om meertalige competenties.

Talenonderwijs onder druk

Het huidige talenonderwijs wordt echter geconfronteerd met twee aan elkaar gerelateerde uitdagingen. Ten eerste zijn klassen steeds taaldiverser, zeker op het vmbo; veel leerlingen groeien op met een andere taal dan of naast het Nederlands. Leraren voelen zich onvoldoende voorbereid om hun onderwijs goed af te stemmen op deze meertalige realiteit. Meertalige leerlingen krijgen daardoor niet altijd optimale leerkansen. Ten tweede staat het talenonderwijs onder druk: veel leerlingen halen de beoogde taalniveaus niet en zijn ongemotiveerd voor de talenvakken. Dat komt onder meer doordat talen gescheiden van elkaar worden onderwezen en er in het talenonderwijs nauwelijks doelgericht wordt voortgebouwd op kennis van andere talen die leerlingen spreken.

Richting een meertalige aanpak

In dit project ontwerpt, beproeft en evalueert het consortium een didactische aanpak voor de kernvakken Nederlands en Engels waarin de meertalige repertoires van leerlingen erkend, benut en ontwikkeld worden. Doel is dan ook een meertalige benadering van het talenonderwijs in taaldiverse vmbo-klassen te versterken. Ook wordt een flankerend professionaliseringstraject voor docenten vormgegeven. In de laatste projectfase worden in een quasi-experimentele studie de effecten van de aanpak en professionalisering onderzocht op leerling- en docentniveau.

De doelstellingen van het consortium

• Inzicht creëren in hoe docenten Nederlands en Engels kansrijk en motiverend onderwijs kunnen vormgeven door een positieve en doelgerichte omgang met meertaligheid.

• Samen met onderwijsprofessionals beproefde en flexibel inzetbare les- en professionaliseringsmaterialen ontwikkelen waarin het erkennen, benutten en ontwikkelen van de meertalige repertoires van leerlingen centraal staat.

• Ontwikkelde inzichten en materialen delen met het brede onderwijsveld en vertalen naar de lerarenopleidingen, om zo bij te dragen aan een meertalige perspectiefwisseling in het talenonderwijs.

Partners

• Hogeschool van Amsterdam

• Hogeschool Utrecht

• Universiteit van Amsterdam

• ITTA (Kennisinstituut voor Taalontwikkeling)

• Montessori Scholengemeenschap Amsterdam

• Openbare Scholengemeenschap Bijlmer

• Mendel College

• Vakcollege Thamen

• Yuverta Aalsmeer

• Opleidingsschool TRION

• Stedelijk College Eindhoven

• SLO (nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling)

• Levende Talen (beroepsvereniging talendocenten)

• Nuffic (Nederlandse organisatie voor internationalisering in het onderwijs)

RAAK-PRO

RAAK-PRO is een subsidieprogramma van Regieorgaan SIA. In RAAK-PRO-projecten staat een vraag uit de beroepspraktijk centraal. Lectoren en onderzoekers ontvangen 700.000 euro om samen met het kennisnetwerk en de beroepspraktijk gedurende vier jaar praktijkgericht onderzoek te doen. Door dit langdurig gezamenlijk onderzoek ontstaat een duurzame samenwerkingsrelatie tussen hogescholen en betrokken partners. Dit bevordert de kwaliteit van praktijkgericht onderzoek en het versterkt de onderzoekscapaciteit bij de hogeschool. Lees meer over RAAK-PRO financiering op de website van Regieorgaan SIA.

Projectleiders

Catherine van Beuningen

Daniela Polišenská