SO-HIP-studie: sensortechnologie bij de revalidatie van ouderen na een heupfractuur

Veel ouderen (65+) hebben twaalf maanden na een heupfractuur te maken met beperkingen, die van invloed zijn op hun dagelijks leven. Verschillende factoren kunnen daarmee te maken hebben zoals een hoge leeftijd, meerdere aandoeningen, cognitieve beperkingen maar ook valangst. Valangst heeft tot gevolg dat ouderen minder bewegen en activiteiten gaan vermijden wat juist een voorwaarde is voor goed herstel.

Een toename van zelfvertrouwen kan valangst verminderen en ervoor zorgen dat ouderen meer gaan bewegen en hun dagelijkse activiteiten gaan uitvoeren. Therapeuten geven aan dat ze onvoldoende zicht hebben in hoeveel ouderen bewegen en of zij hun dagelijkse activiteiten weer op pakken. Helemaal in de periode na ontslag is het van belang, omdat het de voortgang van de revalidatie belemmerd.

Doelstelling

Het onderzoeken van het effect van ergotherapie met coaching gebaseerd op elementen van gedragsmatige therapie en sensormonitoring op het verbeteren van het dagelijks functioneren bij ouderen na een heupfractuur.

Methode

Zes verpleeghuizen - 12 geriatrische revalidatieafdelingen – werkten mee. De deelnemers werden onderverdeeld in 3 onderzoeksgroepen. Deelnemers in de controlegroep kregen de gebruikelijke revalidatiezorg aangeboden. Deelnemers in de eerste interventiegroep kregen een revalidatieprogramma met ergotherapie-coaching gebaseerd op elementen van cognitief gedragstherapie. Deelnemers in de tweede interventiegroep kregen daarbij ook nog sensormonitoring toegevoegd.

De interventie werd gegeven door ergotherapeuten, eerst in het verpleeghuis en aansluitend na ontslag een vervolgrevalidatieprogramma in de thuissituatie. De revalidatie thuis bestond uit vier huisbezoeken gevolgd door vier telefonische consulten door de ergotherapeut. De sensormonitoring bestond uit twee typen sensoren. Als eerste een draagbare sensor gedragen op de heup gedurende het verblijf in het verpleeghuis en na ontslag thuis. Als tweede werd er een sensormonitoringssysteem thuis geïnstalleerd. Dit sensormonitoringssysteem bestond uit een aantal sensoren die op verschillende plekken in de woning werden geplaatst en een datavisualisatie feedback-applicatie.

De primaire uitkomst waar het effect op werd getoetst was de ervaren uitvoering van dagelijkse activiteiten bij zes maanden na start revalidatie, gemeten met de Canadian Occupational Performance Measure (COPM).

Resultaten

In de periode van 1 april 2016 tot 1 juli 2017 hebben 240 ouderen met een gemiddelde leeftijd van 84 jaar meegedaan aan de studie. Bij de start van de studie was de gemiddelde COPM-uitvoerings-score (range 1-10) 2.92 (SE 0.20) Voor de groep gebruikelijke revalidatiezorg en 3.09 (SE0.50) voor de groep ergotherapie met coaching en sensormonitoring.

Bij zes maanden was dit 6.42 (SE 0.47) voor de gebruikelijke revalidatiezorg en 7.59 (SE 0.50) voor de groep ergotherapie met coaching en sensormonitoring. Het gemiddelde verschil in zelf gerapporteerde dagelijks functioneren in de groep ergotherapie met coaching en sensormonitoring was groter dan in de groep gebruikelijke revalidatiezorg (verschil 1.17 [95% CI (0.47-1.87) P=0.001]. We hebben geen significante verschillen gevonden in dagelijks functioneren tussen de groep ergotherapie met coaching zonder sensor monitoring en de groep gebruikelijke revalidatiezorg.

De conclusie is dat bij de revalidatie van ouderen na een heupfractuur, een revalidatieprogramma ergotherapie met coaching en sensormonitoring meer effectief is in het verbeteren van zelf gerapporteerde uitvoering in dagelijks functioneren bij zes maanden dan een interventie ergotherapie met coaching zonder sensormonitoring en gebruikelijke revalidatiezorg.

Wat draagt het onderzoek bij aan de praktijk?

Kennis en vaardigheden m.b.t. praktijkgericht onderzoek en inzet technologie als ondersteuning geriatrische revalidatie.

Externe partners

Zes zorgorganisaties met geriatrische revalidatie

Proefschrift

Het proefschrift van Margriet Pol is vrij verkrijgbaar. Vraag het proefschrift op .

Gepubliceerde artikelen naar aanleiding SOHIP-studie

• Pol MC, Ter Riet G, van Hartingsveldt M, Kröse B, Buurman BM. Effectiveness of Sensor Monitoring in a Rehabilitation Program for Older Patients after Hip Fracture: the SO-HIP three-arm stepped wedge randomized trial. Age and Ageing, Volume 48, Issue 5, September 2019, Pages 650–657. Download artikel
• Pol MC, Peek S, Nes F, Hartingsveldt M, Buurman B, Kröse B. Everyday Life After a Hip Fracture: What Community-Living Older Adults Perceive as Most Beneficial for Their Recovery. Age and Ageing, Volume 48, Issue 3, May 2019, Pages 440–447. Download artikel