Centre of Expertise Urban Vitality

Duurzame gedragsveranderingen door Mensen In Beweging

2 dec 2021 13:00 | Urban Vitality

Van huis uit is hij voedingskundige. Inmiddels lector Voeding en Beweging aan de Hogeschool van Amsterdam (HvA) en hoogleraar Voeding en Beweging bij het Amsterdam UMC. Peter Weijs heeft een voortrekkersrol bij onderzoeksthema en -programma Mensen In Beweging (MIB) van Centre of Expertise Urban Vitality. Hij zorgt voor focus en houdt zicht op de grote lijnen. Dit alles om het voedings- en beweeggedrag van kwetsbare groepen in Amsterdam en daarbuiten duurzaam te ondersteunen en veranderen.

Peter Weijs

‘De essentie van Mensen In Beweging is om de inzet van voeding en beweging op elkaar af te stemmen’, aldus Peter Weijs. ‘En dit vervolgens te verduurzamen in gedrag met creatieve technologie. De combinatie van voeding en beweging ligt zo voor de hand. Toch wordt er nog te weinig mee gedaan in de praktijk, zoals in de samenwerking tussen diëtist en fysiotherapeut. Er is wel erkenning voor het feit dat maatschappelijke problemen vaak groter zijn dan één enkele professional vanuit zijn of haar vakgebied kan oplossen. In de praktijk zie je echter dat het voor professionals vaak lastig is om samen te werken en hun werkwijzen op elkaar af te stemmen.’

Samenspel

Binnen MIB draait het om het begeleiden van kwetsbare groepen. Weijs: ‘Bijvoorbeeld kwetsbare ouderen die zo lang mogelijk thuis willen wonen, kinderen met zeer grote kans op overgewicht of mensen die thuiskomen na een ziekenhuisopname. Stel: je hebt diabetes en je wilt afvallen. Wanneer je dit doet door enkel minder te eten, is dat niet gezond. Van iedere drie kilo die je verliest, is er één spiermassa. Dat wil je niet. Zeker niet bij ouderen. Zij lopen namelijk een verhoogd risico op sarcopenie: de afname van spiermassa en -kracht. Dat zorgt voor minder zelfredzaamheid. Binnen MIB werken we aan gebalanceerde eindproducten. Die vinden we alleen wanneer we binnen de vakgebieden voeding, beweging en creatieve technologie optimaal samenwerken.

In 2017 dienden we daarom met drie faculteiten en zes lectoraten een subsidieaanvraag in. MIB is een onderzoeksthema en tegelijkertijd een infrastructureel onderzoeksproject. We hebben namelijk een strakke tijdslijn en moeten onze resultaten verantwoorden aan de subsidiegever. Onlangs werd onze SPRONG-subsidie van SIA Regieorgaan voor Praktijkgericht Onderzoek met vier jaar verlengd.’

Cruciaal jaar

Vanuit zijn rol bewaakt Weijs de focus: werken aan oplossingen waarbij voeding en beweging centraal staan en integraal samenwerken, ondersteund door creatieve technologie. 'We proberen steeds nieuwe doelgroepen aan te spreken. En professionals mee te nemen in onze werkwijze. Met de onlangs verlengde subsidie kunnen we voorlopig door. We hebben inmiddels een sterke onderzoeksgroep. Toch wordt 2022 voor ons een spannend en cruciaal jaar, waarin we resultaten gaan zien in de doorwerking van ons harde werk. Producten voor de eindgebruiker en ontwikkelingen in het onderwijs.

De afgelopen jaren werkten we bijvoorbeeld aan het modulair online platform. Dit is een online omgeving waarop onderzoekers gemakkelijk modules of apps kunnen bouwen. Zij hoeven niet keer op keer een nieuwe basisapplicatie te ontwikkelen, waardoor onderzoeksprojecten te lang duren en te veel geld kosten.

Komend jaar is het platform gereed en kunnen we nieuwe producten lanceren. Voor kleinschalige, Amsterdamse projecten, maar ook voor ons Europese samenwerkingsproject SO-NUTS, waaraan diverse vooraanstaande, internationale onderzoekers meewerken. Binnen dit project willen we mensen die met pensioen gaan, ondersteunen om gezond te blijven of gaan eten en bewegen. Dat we het modulair online platform zelfs Europees kunnen inzetten, toont aan hoe groot de SPRONG is die we maken.’

Landen in de praktijk

Natuurlijk zijn er al eerder eindresultaten opgeleverd bij kleinschaligere MIB-projecten. Weijs: ‘Denk bijvoorbeeld aan het project OK-Gezond. De focus ligt hierbij op het voorkomen van obesitas bij kinderen op voorscholen in aandachtswijken. Samen met partners en Belangenvereniging van Ouders in de Kinderopvang (BOinK) ontwikkelden we onder meer een app met tien oefeningen voor kwetsbare kinderen rondom eten, bewegen en slapen. De app helpt pedagogische medewerkers en ouders deze kinderen te begeleiden en kan landelijk ingezet worden. Iedereen in de kinderopvang is er heel enthousiast over.

Binnen onze projecten werken we altijd nauw samen met praktijkprofessionals. We zien bij fysiotherapeuten bijvoorbeeld steeds meer interesse ontstaan in voeding. De aandacht voor leefstijl in het algemeen neemt enorm toe. Sinds vorig jaar maakt een gecombineerde leefstijlinterventie onderdeel uit van de basisverzekering. Dat wil nog niet zeggen dat het in de praktijk goed werkt. Binnen het Leefstijl Living Lab van MIB testen we, met praktijkpartners, een door de HvA ontwikkelde en onderbouwde gecombineerde leefstijlinterventie (2DO) voor ouderen met obesitas en diabetes. Belangrijk is dat het écht landt in de praktijk.’

Toekomstplannen

Wat Weijs de komende vier jaar beoogt met MIB? ‘Onze focus behouden en binnen de lopende projecten resultaten opleveren, zodat we in december 2025 dé onderzoeksgroep zijn, die herkend en erkend wordt op gebied van voeding, beweging en creatieve technologie. We hebben het onszelf niet makkelijk gemaakt, maar dit maakt ons wel uniek.

Volgend jaar willen we onder meer een MIB-traineeship starten, waarbij we talentvolle docenten opleiden en enthousiasmeren voor de combinatie van voeding, beweging en creatieve technologie. We gaan ze helpen om hun eerste onderzoek op te zetten, zodat ze uiteindelijk wellicht een grotere subsidieaanvraag kunnen doen. Daarnaast werken we aan een masteropleiding waarin technologie en vitaliteit samenkomen.’

Wat Weijs bij dit alles drijft? ‘Ik ben altijd supergemotiveerd geweest om mijn vak te ontwikkelen. Als ik er door mijn inzet voor kan zorgen dat mensen gezonder gaan leven en vitaler worden, dan ben ik zeer tevreden.’