Centre of Expertise Urban Vitality

Onderwijs, onderzoek en zorg in Living Lab Polifysiek

25 okt 2021 10:08 | Urban Vitality

Onderwijs, onderzoek en zorg. Drie aspecten die samenkomen in living lab Polifysiek, onderdeel van het Centre of Expertise Urban Vitality van de Hogeschool van Amsterdam (HvA). Patiënten met een hartaandoening krijgen er de meest actuele academische zorg. Ze worden er begeleid tijdens hun revalidatietraject na bijvoorbeeld een ingrijpende operatie of een hartinfarct. Zorgprofessionals, docent-onderzoekers en studenten werken er samen om de zorg te optimaliseren.

‘Vanuit de HvA willen we van betekenis zijn voor onze omgeving en de vitaliteit van de bewoners in Groot-Amsterdam vergroten’, aldus Donne Lek. Lek is docent-onderzoeker en coördinator van living lab Polifysiek. ‘Voorheen was dit een fysiotherapeutische praktijk. Deze functioneerde niet naar wens. Vanuit contacten met het Amsterdam UMC, locatie AMC, werd besloten de hartrevalidatie – nu onderdeel van Cardio-Vitaal Zorg - te stationeren bij de HvA. Om onderwijs, onderzoek en zorg met elkaar te verbinden. Een hartpatiënt wordt door verschillende professionals begeleid. Je moet als professional dus verder kijken dan je eigen vakgebied wanneer je de zorg voor een patiënt wilt optimaliseren. Daarom is dit een zeer leerzame plek voor onze studenten.’

Donne Lek

Vertrouwen opbouwen

In Polifysiek werken cardiologen, artsen, fysio-, ergo- en oefentherapeuten, maatschappelijk werkers, verpleegkundigen, psychologen en diëtisten samen rondom een patiënt. Lek: ‘Er komen ongeveer 45 patiënten per maand vanuit het Amsterdam UMC, locatie AMC naar onze locatie. We screenen hen op 10 vitale factoren - zoals stressniveau, de hoeveelheid slaap en de alcoholinname - die bijdragen aan het ontstaan van hart- en vaatziekten.

Na de screening volgt een inspanningstest. Zo onderzoeken we of er bijzonderheden zijn en of het veilig is voor een patiënt om te trainen. Tijdens ons multidisciplinair overleg bepalen we welk revalidatietraject het meest geschikt is voor een patiënt. Een patiënt mag drie maanden bij ons trainen. Daarna volgt verder herstel in de thuissituatie.

Wat wij voor patiënten betekenen? Vaak zijn mensen na een ingrijpend hartevent bang om weer te bewegen. Hen op een goede manier informeren, helpt. Het hart is een spier en spieren moet je trainen om ze sterk en gezond te maken en te houden. We beginnen dus met het opbouwen van vertrouwen en conditie. Daarnaast stimuleren we de eigen regie. We leren mensen gezonde(re) keuzes maken en geven ze handvatten om hun gedrag positief te veranderen.’

Van onderzoek tot onderwijs

Naast het begeleiden van patiënten zijn er in het living lab diverse activiteiten en (klinische) lessen voor studenten. ‘Studenten kunnen hier stagelopen’, vervolgt Lek. ‘Of onderzoek doen voor een afstudeerscriptie. Tijdens een klinische les oefenen ze bijvoorbeeld hoe ze een intake uitvoeren voorafgaand aan een revalidatietraject. Ze mogen hier leren, uitproberen, hakkelen en stotteren. Als ze er niet uitkomen, help ik ze op weg. Zo maken studenten al kennis met de beroepspraktijk voordat ze gaan werken. Ze denken mee over oplossingen voor echte vraagstukken en hebben hier direct te maken met mensen.

En ieder mens is anders. Onlangs gebeurde het dat een student tijdens een hoorcollege aan een patiënt vroeg waarom zij nog rookte na een hartinfarct. Haar antwoord was als volgt: ze stopte van schrik direct na haar eerste infarct, maar kreeg vlak daarna een tweede hartinfarct. Nu durfde ze niet meer te stoppen. Ga daar als professional maar eens mee om zonder met je vinger te wijzen. Pas in een onderzoekssetting ervaar je dat kennis niet absoluut is. Het is afhankelijk van het moment en de persoon. Je leert reageren op praktijksituaties.’

Beste begeleiders

Naast studenten zijn er diverse docent-onderzoekers actief in het living lab. Lek: ‘Zij werken aan uitgebreidere onderzoeken, veelal meerjarige promotietrajecten. Momenteel loopt er onder meer een onderzoek naar de invloed van bewegingsangst op hartrevalidatie. Bewegingsangst verstoort een goed revalidatietraject. Patiënten ontwijken trainingsafspraken of willen hun revalidatietraject verlengen, omdat ze thuis bang zijn voor herhaling. Het is dus heel belangrijk deze angst te herkennen.’

Andere onderzoeken richten zich op communicatie en ondersteunende factoren bij stoppen met roken en het meten van de conditie in de thuissituatie, zodat je een optimaal trainingsschema kunt samenstellen. ‘Door mee te lopen in ons living lab behouden docent-onderzoekers verder hun praktijkvaardigheden’, aldus Lek. ‘Docenten die zelf nog in het vak staan, zijn de beste begeleiders.’

Preventief werken

Natuurlijk zijn er wensen voor de toekomst. Lek: ‘We willen ons patiëntenbestand graag uitbreiden met long- en (prostaat)kankerpatiënten. Deze ziekten worden namelijk veroorzaakt door dezelfde factoren. Daarnaast willen we meer preventief werken. We mogen nu pas in actie komen van de verzekeraar wanneer er al een probleem is. Maar als je een (veel te) zwaar persoon begeleidt na een hartinfarct, wil je het liefst ook de kinderen meenemen in je uitleg over gezonde voeding. Het is mijn ambitie om onze kennis zó in te zetten dat doctoren overbodig worden en mensen langer gezond en gelukkig leven.’