Open Science support desk

Het is 2018 als de SIA SPRONG subsidie ‘Mensen in Beweging’ wordt toegekend voor de komende 8 jaren. Het biedt de mogelijkheid om een grondige helpdesk voor onderzoek op te zetten, want: “Praktijkgericht onderzoek verdient professionaliteit en integriteit. Wij helpen de onderzoekskwaliteit graag naar een nóg hoger niveau.” Gerben ter Riet, van oorsprong epidemioloog in het Amsterdam UMC, locatie AMC (nee, niets met virussen), blikt trots terug op het afgelopen jaar. “Met een team van drie hebben we alleen al in de eerste negen maanden 217 consultaties verricht!”

Transparant

“We hebben onze support desk ‘Open Science’ genoemd, omdat we ervan overtuigd zijn dat transparant werken in het onderzoek heel belangrijk is. Hoe kom je aan je data? Welke berekeningen heb je gebruikt? Hoe publiceer je ook de minder mooie, minder overtuigende resultaten.” Die transparantie blijkt echt de gedeelde filosofie van de helpdesk: “Er zijn zoveel briljante onderzoekers! Hun werk verdient het om gedeeld te worden; op een eenduidige en open manier, zodat de kennis makkelijk wordt benut én we niet, onnodig, meerdere malen hetzelfde onderwerp onderzoeken. ”Verder geeft de support desk ondersteunende adviezen over bijvoorbeeld het schrijven van een goede onderzoeksopzet, (statistische) data-analyse, het gebruik van software zoals UvA/HvA Figshare en een statistische paragraaf. Je kunt het bijna zo gek niet bedenken.

Van ‘zo nu en dan advies’ tot support desk

Niek van Ulzen (datasteward, research data management en FAIR), Fenna van Nes (kwalitatieve onderzoekmethodes, analyses) en Gerben zelf (kwantitatieve methodes, statistische analyses) hebben de support desk opgebouwd tot wat het nu is. “Voorheen adviseerden we individueel ook wel onderzoekers,” lacht hij, “nu zijn we een officiële en beter herkenbare desk waar onderzoekers van de drie faculteiten terecht kunnen.” En ze barsten al uit hun voegen: “We zouden heel graag een AVG-specialist aantrekken die helemaal thuis is in privacy-onderwerpen met betrekking tot onderzoek doen en iemand die als ‘clinical librarian’ professionele literatuursearches begeleidt. Oh ja, en Fenna gaat in april met pensioen, dus we zoeken ook op een opvolger op het vlak van kwalitatief onderzoek,” schuift Gerben er snel nog even in.

Ervaringsdeskundigen

We vroegen naar de ervaringen van een aantal gebruikers van de Open Science Support Desk; met welke vragen gingen zij erheen en hoe hebben ze de ondersteuning ervaren?

Carliene van Dronkelaar

Promovenda aan het lectoraat Voeding en Beweging. Onderzoek ProIntens: ondervoeding bij oudere ziekenhuispatiënten.

“Wij hadden zo’n pech met ons ingediende onderzoeksvoorstel. We zouden bijna gaan starten in het ziekenhuis met ons onderzoek naar ondervoeding bij oudere patiënten tijdens en na een ziekenhuisopname, toen Covid-19 uitbrak en we patiënten niet meer konden bevragen. Dat was een slap in the face. We moesten alles opnieuw opzetten en wéér langs de Medisch Ethische Toetsingscommissie. Gelukkig kenden we Gerben al en wisten we waarin hij heel goed zou kunnen helpen. Hij heeft in een aantal sessies met ons meegedacht, voors en tegens met ons gewogen, nieuwe opties ingebracht en de betekenissen voor de statistische kant én de praktische kant op tafel gelegd. Hij heeft zoveel methodologische kennis, en eerlijk is eerlijk, dat hebben wij gewoon niet.

We kenden, naast Gerben, ook Niek van de OSSD en hem hebben benaderd met vragen over datamanagement en hoe je dat met verschillende organisaties regelt volgens de richtlijnen van de Algemene Verordening Gegevensbescherming (privacywetgeving volgens de AVG). In augustus dienden we ons nieuwe voorstel in en in oktober is het helemaal goedgekeurd. Echt zo’n opluchting! We zijn onlangs, 20 januari, gestart in verschillende Amsterdamse ziekenhuizen. Het onderzoek is nu een stuk flexibeler, er zijn minder proefpersonen en dat maakt ons minder afhankelijk van nieuwe crises in de zorg. We hebben een jaar vertraging opgelopen, maar gelukkig heeft de subsidieverstrekker ook een jaar uitstel gegeven, met behoud van personeel.”

De korte lijnen die we hadden met Gerben en Niek hielpen natuurlijk enorm; we wisten al wie ze zijn en wat ze kunnen. Maar de diensten van de OSSD willen we bij iedere onderzoeker van harte aanbevelen!

Marjolein Snaterse

Hoofddocent en programmacoördinator Master Critical Care aan de faculteit Gezondheid. Sinds 2018 gepromoveerd en onderzoeker aan het lectoraat ‘Verpleegkunde - Integratie van Psychiatrische en Somatische zorg’, onderdeel van het onderzoeksprogramma ‘Complex Care’.

“Ik doe kwalitatief onderzoek naar de behandelvoorkeur van hartpatiënten en zorgprofessionals in het post-infarct traject. We stellen vragen als: hoe pakken we de risicofactoren aan? Waar wil de patiënt zelf aan werken, welke opties heeft hij of zij, hoe dicht bij huis, hoe kijkt de zorgverlener er tegen aan? En bovenal, hoe kunnen we ze bij elkaar brengen? Daarvoor moeten we beide perspectieven dus goed kennen en uitvragen, middels interviews of focusgroepen.

Nou moet je weten dat ik al 16 jaar bij de HvA werk en heel graag dicht bij het vuur zit. Ik vind het fantastisch dat de HvA allerlei diensten aanbied en ik maak er ook graag gebruik van. Zo ook van de OSSD. Ik kende Gerben al vanuit mijn promotietraject en Fenna nog vanuit een eerder HvA-onderzoek en de vraag was dus snel gesteld. Voor al mijn kwalitatieve vragen ging ik natuurlijk bij Fenna langs. Zij heeft veel toepasbare antwoorden, denkt heel concreet mee, stelt kritische vragen over artikelen. Haar senioriteit is heel waardevol! En Gerben heeft onwijs goed geholpen bij een vignettenstudie, dat is een atypisch onderzoek. Het design daarvan is heel ingewikkeld, precies waar Gerben veel expertise heeft: hij heeft me aan het denken gezet, originele studies gezocht, materialen opgezocht waar ik mee verder kon. Uiteindelijk moesten we concluderen dat deze studieopzet niet passend was voor de vraag die we hadden. Tja, dat hoort ook bij onderzoek doen.”

Ik heb zelf dus goede ervaringen met Fenna en Gerben, maar ken Niek niet zo goed, dus ik weet niet precies met welke vraag ik bij hem terecht zou komen. Goed dus om aan alle onderzoekers duidelijk te maken welke dienstverlening ze allemaal aanbieden!

Sven Geelen

Promovendus-fysiotherapeut in het Amsterdam UMC, locatie AMC, valt mede onder het lectoraat Revalidatie in de acute zorg met Marike van der Schaaf als copromotor en Raoul Engelbert als promotor. Onderzoek: Better By Moving: Co-creating interventions to improve physical activity in hospitalized patients

“Ik heb met verschillende vragen bij de OSSD aangeklopt. Bij Fenna met vragen over kwalitatief onderzoek. Dat is altijd een heel vloeibaar proces waarbij je veel goed doordachte keuzes moet maken. We hadden een fijne samenwerking. Fenna begrijpt namelijk het onderzoeksdomein en ze vindt het oprecht interessant om samen te werken. Wat ik heel prettig vind is dat zij gedurende het gehele onderzoek heel objectief meekijkt, zij geen belang bij de uitkomsten heeft en heel zuiver op de validiteit van het onderzoek let. Zij heeft zelfs een auteursplek gekregen bij dit specifieke onderzoek!

Kijk, van een promotor krijg je begeleiding op hoofdlijnen. Maar soms moet je als jonge onderzoeker zeer gedetailleerd en frequent kunnen sparren over de methodologie of statistiek. Via Marike en Raoul kwam ik met mijn gedetailleerde vragen over kwalitatief onderzoek bij Fenna en met mijn statistische vragen bij Gerben terecht. Gerben is snel, goed bereikbaar en meezoekend. En laten we wel wezen, statistiek is echt een vak apart; welke toets moet je gebruiken, welke standaarddeviatie? In het Amsterdam UMC kan ik wel statistische ondersteuning krijgen, maar de dienstverlening van de OSSD gaat verder, zij boden laagdrempelige ondersteuning tijdens het hele onderzoek aan. Ik raad aan om de OSSD al vroeg in het proces erbij te betrekken. Want als je in je reviewfase nog allerlei methodologische of statistische hulp moet inschakelen wordt het erg lastig.”

De hulp van de OSSD heeft mij persoonlijk als onderzoeker beter gemaakt. Ik ben nu 3,5 jaar bezig en ik weet zoveel meer over het opzetten van zowel kwalitatief onderzoek als het opstellen van een data-analyseplan. Dat heb ik mede aan hen te danken!