Centre of Expertise Urban Vitality

BLOG: Positieve gezondheid

Al een paar jaar geleden constateerde het RIVM in zijn Volksgezondheid Toekomst Verkenning dat, hoewel steeds meer mensen ziektes hebben, de Nederlanders zich zelf toch gezonder voelen dan vroeger. Je kunt dus aan een chronische aandoening lijden, en je tegelijk goed voelen. Door goede behandelingen en technische hulpmiddelen kun je, ook met een ziekte, een fijn leven leiden.

Deze gedachtegang zie je terug in het begrip 'positieve gezondheid', dat door veel van mijn collega's in de publieke gezondheid wordt omarmd. Onder het motto: Laten we eens niet meer kijken naar de problemen, maar juist naar de kansen. In plaats van associaties met ziekenhuizen en witte jassen, een beeld van vitaliteit en kracht. Positieve gezondheid dus. Klinkt lekker, voelt goed.

Positieve gezondheid betekent dat je in staat bent om zelf de regie over je leven te voeren, ook als dat uitdagingen biedt. En wie wil dat nou niet?

Toch is er ook kritiek op gekomen. Het vraagt immers nogal wat van je om die regie in eigen hand te nemen. Er zijn ook grote groepen mensen die dat heel erg moeilijk vinden. Of die het gevoel hebben dat wat ze doen, toch niks helpt. Of niet weten waar ze hulp kunnen zoeken. Is gezondheid dan voor hen niet weggelegd? En is 'positieve gezondheid' niet erg individualistisch? Hoe zit het dan met collectieve gezondheid, bijvoorbeeld van buurtbewoners?

Allemaal heel terechte vragen. En we hebben nog lang niet alle antwoorden hierop gevonden. Toch heb ik het gevoel dat we met deze 'draai' op de goede weg zitten. In een eerder blog beschreef ik al hoe een groep buurtbewoners in Amsterdam over gezondheid spraken. Nu, een jaar later, hebben we gezien hoe zij met het onderwerp aan de gang zijn gegaan. Wat blijkt? Ze geven de gezondheid van hun wijk een hoger cijfer nu ze zelf op onderzoek zijn uitgegaan - met 'positieve gezondheid' als uitgangspunt. En: ze hebben gemerkt dat op deze manier over gezondheid praten mensen verbindt, ondanks verschillen in cultuur, leeftijd, sociale status of sekse. zo zei één van de buurtbewoners: 'Je kan gezondheid vanuit islamitisch of Turks perspectief bekijken. Maar de kern van gezondheid is dat het menselijk is. Het is altijd positief als je met zoiets bezig bent. Iets wat iedereen gewoon meemaakt.’

We moeten nog heel veel onderzoeken en nadenken over de nieuwe invulling van het begrip gezondheid. Wie weet kunnen we over een paar jaar met recht zeggen: gezondheid: lekker positief!

Lea den Broeder

Gepubliceerd door  Kenniscentrum Bewegen, Sport en Voeding 17 september 2019

  dr. J.M. den Broeder (Lea)

Lector Gezondheid en Omgeving

l.den.broeder@hva.nl
Bekijk profiel