Centre of Expertise Urban Vitality

Blog: Eet gezond, eet wat afval

Onlangs opende een restaurant in Leeds zijn deuren, waar alleen ‘junk food’ geserveerd wordt. Nee, geen hamburgers maar een diner gemaakt van weggegooide levensmiddelen. En de klant bepaalt zelf de prijs. The Real Junk Food Project: beter voor het milieu, minder verspilling. Maar ik betrapte me toch op de gedachte: is dit wel gezond?

15 april 2014

Duurzaam en gezond worden vaak in één adem genoemd. Neem de fiets in plaats van de auto, dat geeft minder CO2 uitstoot en je krijgt ook nog eens voldoende beweging. Of eet minder vlees, dat is goed voor lijf én leefomgeving. Win-win. Klinkt allemaal logisch. En heel vaak is het dat ook.
Toch zit de wereld soms iets ingewikkelder in elkaar. Eieren van de biologische kippenboer lijken niet altijd veilig voor de consument. Ziekenhuizen zijn andersom ook niet 100% milieuvriendelijk. Denk aan het gebruik van energie en water, of afval zoals naalden en handschoenen. En in het verleden werd malaria in de tropen nog wel eens bestreden door muggen met stevige insecticiden te verdelgen. Niet duurzaam, ook niet in alle opzichten gezond.

Nadenken over een duurzame en gezonde wereld stelt je in zulke gevallen onherroepelijk voor de vraag. Is de volksgezondheid prioriteit nummer één, of staat de planeet voorop? Of, om op het voorbeeld van voedsel terug te komen. Wat moet er op het label in de supermarkt staan: gezonde keuze, of duurzame keuze? Het denken in dichotomieën, ofwel de gezondheidsfanaten contra de milieugekken. is natuurlijk een doodlopend spoor. Star koersen op behoud van ecosystemen, desnoods zonder mensen daarin, is niet realistisch. Maar de wens in het hier en nu koste wat kost zo prettig en liefst zo lang mogelijk te leven, zonder daarbij te denken aan behoud van bijvoorbeeld biodiversiteit, ook niet.

Wat wél helpt is het besef dat het werken aan een duurzame wereld ook van belang is voor kansen op een gezond leven voor toekomstige generaties. Nu water besparen betekent dat onze achterkleinkinderen straks óók nog te drinken hebben. En andersom is aandacht voor gezondheid in het hier en nu, bijvoorbeeld door ziektepreventie, belangrijk om te voorkómen dat er straks kostbare – en milieubelastende - zorg nodig is. Gezondheid en duurzaamheid, ze horen bij elkaar. De verschillende belangen bekijken, afwegen en dan bewust kiezen, met of zonder label, daar gaat het om.

En dat gaat niet alleen op voor voedsel, maar ook voor ruimtelijke inrichting, transport, zorg, energie en economie. De balans zoeken, soms met win-win, en soms met compromissen, opdat we als gezonde mensen op een duurzame planeet kunnen leven. Zo bekeken kan afval eten toch nog heel gezond zijn!

Lea den Broeder

Gepubliceerd door  Kenniscentrum Bewegen, Sport en Voeding 8 november 2019

  dr. J.M. den Broeder (Lea)

Lector Gezondheid en Omgeving

l.den.broeder@hva.nl
Bekijk profiel