Lector Gezondheid en Omgeving
l.den.broeder@hva.nlBekijk profiel
Centre of Expertise Urban Vitality
Blog: Gezondheid is alles
“Gezondheid is kracht, je sterk voelen. Het is vrijheid. Gezondheid is een leerproces. Je moet leren voor jezelf én voor anderen te zorgen. Gezondheid is mee kunnen doen: als je ziek bent mis je veel. Als iemand alleen leeft, is dat niet gezond. En als je gelukkig bent dan leef en eet je gezond. Maar ook werk en inkomen, en familie om je heen is belangrijk voor je gezondheid.” Zo maar wat uitspraken van een groep vrouwen uit Amsterdam Nieuw-West, met elkaar in gesprek over de vraag: wat is gezondheid? Hun verhalen laten zien dat je ‘gezondheid’ breed kunt opvatten: alles is gezondheid.
4 april 2014
Alles Is Gezondheid, zo heet ook het gestarte programma ‘Nationale Programma Preventie’. Een titel, en een aanpak die inspireert. Heel wat partijen, zowel vanuit de zorg als vanuit totaal andere hoek (onderwijs, milieu) hebben inmiddels intentieverklaringen ondertekend waarin ze aangeven mee te willen doen met het verbeteren van de gezondheid van de Nederlandse bevolking. Op de website van Alles Is Gezondheid kun je al die ‘pledges’ vinden. Natuurlijk kun je vraagtekens zetten bij een programma waar welbeschouwd niet heel veel extra financiën naartoe gaan, zoals laatst professor Mackenbach van de Erasmus Universiteit deed in Medisch Contact. Toch is het hoopgevend dat er bij de start zo veel enthousiasme is gegenereerd. Nu nog vasthouden natuurlijk! De titel van het programma laat bovendien zien dat je er met zorg alleen niet bent. Allerlei maatschappelijke sectoren hebben, bewust of onbewust, invloed op de gezondheid van mensen. Denk bijvoorbeeld aan ruimtelijke ordening: een omgeving die veilig, groen, aangenaam is nodigt uit tot meer bewegen – een belangrijke voorwaarde voor fitheid en een gezond gewicht.
Minder vet, zout en suiker in levensmiddelen helpt. En goed onderwijs: in landen waar in onderwijs, met name aan meisjes, geïnvesteerd is zien we een betere gezondheid bij zowel vrouwen en kinderen als overall. En andersom draagt een gezonde bevolking bij aan welvaart, economische groei en een bloeiende cultuur. Win-win dus.
Tegelijk suggereert een titel als ‘Alles Is Gezondheid ‘dat gezondheid toch ook een beetje een hybride begrip is. ‘Alles’, dat is wel heel veel. Er zijn dan ook meerdere definities in omloop die een inperking bieden. Je kunt bijvoorbeeld zeggen dat mensen gezond zijn als ze geen ziektes hebben. Of als ze geen zorg nodig hebben. Of als ze fysiek, mentaal en sociaal goed functioneren.
Een mooie nieuwe definitie heeft Machteld Huber in 2011 in het British Medical Journal voorgesteld: het vermogen zich aan te passen en een eigen regie te voeren, in het licht van de fysieke, emotionele en sociale uitdagingen van het leven. Een omschrijving die past bij ‘Alles Is Gezondheid’, want dit kan alleen werkelijkheid worden als alle sectoren meehelpen. Hoe gezondheid, of de gezonde leefomgeving, er dan in de praktijk, voor mensen in de wijk, uitziet, is echter een andere kwestie. Daar kom je alleen achter als je het aan die mensen zelf gaat vragen.
Lea den Broeder
dr. J.M. den Broeder (Lea)
