Subsidie: Duitse vertaling voor WRITIC-assessment

12 okt 2021 11:33 | Urban Vitality

Goed leren schrijven is een belangrijke vaardigheid voor kinderen. Het stimuleert hun denkvermogen en draagt bij aan goed leren lezen en spellen. Het WRITIC-assessment, een betrouwbare en voorspellende toets, wordt door scholen ingezet om kinderen die mogelijk schrijfproblemen ontwikkelen vroegtijdig te herkennen. In Nederland is dat 5 tot 30 procent van alle basisschoolkinderen. In Duitsland loopt dat percentage op tot 50 procent. Onlangs ontving het lectoraat Ergotherapie – Omgeving en Participatie van de Hogeschool van Amsterdam (HvA) een subsidie voor het ontwikkelen van een Duitse vertaling van het WRITIC-assessment.

‘Het WRITIC-assessment is een test voor oudste kleuters om te ontdekken of zij klaar zijn om te leren schrijven in groep 3’, legt Margo van Hartingsveldt uit. Ze is kinderergotherapeut en lector Ergotherapie – Participatie en Omgeving. Samen met kinderergotherapeut en onderzoeker Liesbeth de vries ontwikkelde ze het WRITIC-assessment tijdens haar promotietraject. ‘Met het assessment pik je de kinderen eruit die risico lopen om schrijfproblemen te ontwikkelen vanaf groep 3.’

Preventief werken

‘Voorheen werden schrijfmoeilijkheden bij kinderen vaak pas ontdekt in groep 3, 4 of zelfs 5’, vult De Vries aan. Door het WRITIC-assessment kunnen we veel preventiever werken. Als kinderen eenmaal schrijfproblemen ontwikkelen, dan heeft dat veel negatieve gevolgen voor hun zelfvertrouwen en schoolprestaties. Schrijven heb je in toenemende mate nodig om mee te doen in de klas.’

Van Hartingsveldt: ‘Het WRITIC-assessment is ontwikkeld om objectief te kunnen beoordelen waar kinderen staan én of ze mogelijk problemen gaan ontwikkelen in de toekomst. Je neemt het assessment alleen af bij kinderen waar een leerkracht twijfels over heeft. Het is een korte test van 20 minuten. In de klas. Dit is immers de plek waar kinderen leren én zich moeten kunnen concentreren. Je start met een kort interview waarbij je het kind vraagt hoe vaak het kleurt en tekent, hoe leuk het dat vindt en of het zelf vindt dat het er goed in is. Daarna laat je het kind verschillende teken, kleur- en schrijftaken doen in een tekenboekje, waarbij je de uitvoering van deze taken observeert en scoort. Naderhand kun je aan de hand van de scores vaststellen of het kind wel of niet startklaar is voor het schrijven in groep 3.’

Positief stimuleren

Het WRITIC-assessment werd getoetst bij 374 kinderen. Inmiddels is het een veel gebruikt meetinstrument op basisscholen in Nederland en België. Maar met alleen testen ben je er natuurlijk nog niet. De Vries: ‘Daarom ontwikkelden we het WRITIC-groepsprogramma van 10 weken voor de kinderen die op basis van het WRITIC-assessment nog niet startklaar zijn om te leren schrijven. In kleine groepjes krijgen zij extra oefening aangeboden door een kinderergotherapeut, fysiotherapeut of -oefentherapeut in samenwerking met de leerkracht. Ook de ouders worden betrokken. We stimuleren de sterke kanten van kinderen en spelen in op hun enthousiasme en motivatie. Tijdens studiedagen trainen we kindertherapeuten bijvoorbeeld in het geven van feedback en complimenten. Zodat zij kinderen op een positieve manier begeleiden.’

Wereldwijde belangstelling

In Nederland en België zijn ondertussen zo’n 1.000 kindertherapeuten geschoold. In 2019 werd het WRITIC-assessment vertaald naar het Engels. Op basis daarvan is het lectoraat betrokken bij projecten over de vertaling, validiteitsonderzoek en/of scholing van therapeuten in Engeland, Portugal, Noorwegen en Slovenië. Vanuit Duitstalige landen krijgt het lectoraat regelmatig de vraag of het WRITIC-assessment vertaald kan worden naar het Duits. Van Hartingsveldt: ‘Toen we startten met de ontwikkeling van het assessment, bestond een dergelijke korte test die in de klas wordt afgenomen nog niet. Onze publicatie werd daarom wereldwijd met veel enthousiasme ontvangen. We krijgen soms zelfs vragen uit India, Amerika en Australië. Helaas kunnen we niet overal op ingaan. We doen dit met z’n tweeën, met een beperkt budget.’

Duitse vertaling

Voor de Duitse vertaling van het WRITIC-assessment ontvingen de onderzoekers een subsidie van €10.000,- van het IXA Impactfonds. Van Hartingsveldt: ‘Zowel in Duitsland, als in Zwitserland en Oostenrijk wordt Duits gesproken. Daarom hebben we in alle drie de landen contact gezocht met ergotherapie-onderzoekers aan verschillende universiteiten. We werken inmiddels nauw samen met de Zürich University of Applied Sciences in Winterthur, de University of Applied Science FH Campus Wien in Wenen en de University of Applied Science Zuyd Hogeschool in Heerlen. Op de laatste is een Duitstalige opleiding Ergotherapie.’

Een vertaalbureau vertaalde het WRITIC-assessment onlangs naar het Duits. ‘Deze vertaling ligt nu ter beoordeling bij onze partners’, vervolgt Van Hartingsveldt. ‘Na hun goedkeuring wordt de tekst terugvertaald naar het Nederlands. De twee Nederlandse teksten worden dan nagelezen op verschillen. Er kunnen verschillen ontstaan in een vertaling, doordat kinderen in een ander land bijvoorbeeld eerder starten met taalonderwijs. Over deze verschillen bereik je uiteindelijk een consensus. In het voorjaar van 2022 is de vertaling gereed en kan in elk van de landen onderzocht worden of het WRITIC-assessment bruikbaar is in klas. Natuurlijk worden ook de gebruikers in de nieuwe landen getraind.’

Of er grote verschillen zijn tussen de scores van kinderen in de verschillende taalgebieden? ‘Daar hebben we nog onvoldoende zicht op’, aldus De Vries. ‘Om dat te bepalen verzamelen we momenteel heel veel data.’ Hoeveel vertalingen er nog volgen? ‘Onze droom is dat alle kinderen, ongeacht waar zij leven op deze wereld, met een prettig gevoel en voldoende bagage kunnen starten met schrijfonderwijs.’